Δεν έγραψα καλά στις εξετάσεις..

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Τέλος στην αγωνία των 1063 υποψηφίων από το νομό μας που δήλωσαν συμμετοχή στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις, καθώς προχθές Παρασκευή αναρτήθηκαν στα λύκεια οι βαθμολογίες. Από νωρίς το πρωί οι διευθυντές των σχολείων, τόσο των ΓΕΛ, όσο και των ΕΠΑΛ, βρέθηκαν στην Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης απ’ όπου και παρέλαβαν τις καταστάσεις, για να ακολουθήσει ο προβλεπόμενος έλεγχος στα Λύκεια και η ανάρτηση, ώστε να πληροφορηθούν οι υποψήφιοι και γονείς τους τις γραπτές επιδόσεις. Οι τελευταίοι ανέμεναν με υπομονή στον προαύλιο χώρο και ακολούθησαν πανηγυρισμοί αλλά και στενοχώρια, ανάλογα το τι, τελικά, έγραψε ο κάθε υποψήφιος. Το σημερινό κείμενο απευθύνεται σε αυτούς που δεν έγραψαν καλά στις εξετάσεις, αφήνοντας τους άλλους να χαρούν την επιτυχία τους.

Δεν έγραψα καλά στις εξετάσεις..

Αν διαβάσετε τις βιογραφίες όλων εκείνων, που η κοινωνία θεωρεί επιτυχημένους, θα διαπιστώσετε ότι είναι διάσπαρτες από ήττες, ματαιώσεις, προσπάθειες που έπεσαν στο κενό, πισωγυρίσματα, πίκρες και απώλειες. Αυτό είναι το φυσιολογικό, επειδή μέσω του λάθους και της αστοχίας οι άνθρωποι μαθαίνουν και εξελίσσονται, ενώ η εύκολη κατάκτηση, παρά τη χαρά που προσφέρει, δε διδάσκει και μερικές φορές οδηγεί σε υπερφίαλες εκτιμήσεις. Κατά πολλούς δε και τα δυο είναι απλώς ζήτημα συγκυρίας.

Αλήθεια, ποιο ήταν το κυρίαρχο συναίσθημά σας, πριν μεταβείτε στο  εξεταστικό κέντρο; Ο πόθος για την επιτυχία ή ο φόβος για την αποτυχία; Το δεύτερο ίσως να αποτέλεσε τον παράγοντα εκείνο, που ανέστειλε τη δράση και συσκότισε το νου.

Να, λοιπόν, κάποιες βασικές συμβουλές[2], που αμέσως μετά την ατυχία σας στις Πανελλαδικές οφείλετε να σκεφθείτε.

1. Αποφύγετε την άρνηση! Η άρνηση είναι ένας ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας, που προστατεύει τους μαθητές από το άγχος, αλλοιώνοντας όμως την πραγματικότητα. Υποβαθμίζει το γεγονός, το περιβάλλει με ψεύτικα δεδομένα και μνήμες, το σπρώχνει προς το υποσυνείδητο, μεταθέτει την ευθύνη, το φορτώνει με λανθασμένες ερμηνείες και αιτιάσεις. Η άρνηση συνεπικουρείται από τα στερεότυπα, τις στρεβλωμένες αντιλήψεις, τις κοινές παραδοχές, τα βαρετά λόγια παρηγοριάς. Η ανώτατη εκπαίδευση είναι μια μακρόχρονη επένδυση στον εαυτό και σε κάθε περίπτωση πρέπει να τυγχάνει της δέουσας σοβαρότητας.

2. Εκτιμήστε με ειλικρίνεια και σύνεση, πρώτα με τον εαυτό σας και έπειτα με εχέφρονες και συναισθηματικά αποφορτισμένους ανθρώπους (π.χ. τους δασκάλους σας) τι ακριβώς πήγε λάθος στην πορεία σας. Αν δεν γράψατε καλά σε κάποιο μάθημα, τότε θα πρέπει να εστιάσετε σε αυτό. Αν γενικά οι επιδόσεις σας δεν ήταν οι αναμενόμενες, τότε οι στρατηγικές μελέτης κατά τη διάρκεια της χρονιάς και η διαχείριση του χρόνου πρέπει συλλήβδην να αναθεωρηθούν. Να θυμάστε ότι η χρονιά που έρχεται μπορεί να φέρει μαζί της μοναξιά, εσωστρέφεια, αμφιθυμία, συγκρούσεις, πλήξη. Όλα τα χαρακτηριστικά, δηλαδή μαθητών προορισμένων να διαπρέψουν, αρκεί γρήγορα να τα τιθασεύσουν.

3. Η ατυχία σας με κανέναν τρόπο δεν υποδηλώνει κάτι σχετικά με την προσωπικότητά σας. Αποβάλλετε από τις σκέψεις σας τον πανικό, τις βιαστικές κρίσεις και κυρίως μη γενικεύετε. Δεν είστε ούτε λιγότερο ικανός από όσους πέτυχαν ούτε ανάξιος για κάτι καλύτερο. Η αυτοεκτίμηση πρέπει να βγει αλώβητη και ενισχυμένη από τον αναστοχασμό. Μην ενδίδετε σε ανθρώπους, που θα σας μειώσουν, θα αποδώσουν ευθύνες, θα κάνουν κηρύγματα. Μη ζηλεύετε τους φίλους, που πέτυχαν την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, αλλά μην μπείτε και στην αρνητική κουλτούρα εκείνων, που δεν το κατάφεραν. Μην μέμφεσθε τους άλλους ή τους καθηγητές. Ο ρεαλισμός και η λογική στοιχειοθέτηση της κατάστασης είναι συνήγορός σας.

4. Οι αποτυχίες είναι περάσματα και μεταβάσεις. Συνδέουν δυο σημεία της ζωής, από το σκοτάδι προς το φως και γεμίζουν το ενδιάμεσο με αυτογνωσία, πείσμα, θέληση. Δυστυχώς, οι μη νουνεχείς άνθρωποι αποτιμούν την αποτυχία από το κακό αποτέλεσμα, χωρίς να κρίνουν την πορεία. Μην συζητάτε με τέτοιους. Όσο αγαθά, και αν είναι τα κίνητρά τους, ο δογματισμός συγκαλύπτει τις πραγματικές δυνατότητες και διεξόδους.

5. Η αποτυχία είναι μια προσωρινή κατάσταση. Ο στιγματισμός ή ο αυτοστιγματισμός και η κατηγοριοποίηση είναι παθολογίες ανώριμων προσωπικοτήτων και η κατάθλιψη οργή που διοχετεύθηκε εσωτερικά. Μετατρέψτε την σε ενέργεια και στρέψτε τη προς τα έξω.

6. Η μη είσοδος στο Πανεπιστήμιο δεν είναι αποτυχία, αλλά ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό.  Σκεφτείτε το έτσι και ψάξτε μαζί με τους γονείς σας για εναλλακτικές.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην Εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Που δίνει ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Η ίδια πολιτική συμπεριφορά τόσα χρόνια μετά

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Αφόρμηση για το συγκεκριμένο κείμενο αποτέλεσε η διήμερη επίσκεψη του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κ. Κυριακού Μητσοτάκη στη Θεσσαλία το περασμένο Σαββατοκύριακο 24 και 25 Ιουνίου. Πέρασε μέσα από χωράφια, μίλησε με αγρότες (και χάιδεψε τρυφερά  στο κεφάλι τα παιδιά τους), μίλησε με κτηνοτρόφους (από στάνες δεν ξέρω αν πέρασε), τέλος πήγε και στο 37^ο αντάμωμα των Σαρακατσαναίων στα Περτουλιώτικα Λιβάδια, κρατώντας μια χειροποίητη γκλίτσα (αλλά αγνοώ εάν κάθισε και σε αχυρόμπαλες- «καρέκλες»). Σημειώνω δε ότι ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης το πρωί της Παρασκευής 23/12, δηλαδή παραμονή Χριστουγέννων, στις 05:50 τα χαράματα (!) (με πανταχού παρούσες τις κάμερες των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών) είχε επισκεφτεί την Διεύθυνση Καθαριότητας του Δήμου της Αθήνας και συνομίλησε με αρκετούς από τους εργαζόμενους, σφίγγοντας τους το χέρι. Επαναλαμβάνω, όλα αυτά τα τόσο ανθρώπινα ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Αύριο μεθαύριο ως πρωθυπουργός; Θα πηγαίνει στον απλό λαό και θα ακούει με προσοχή τους βιοπαλαιστές ή δε θα προλαβαίνει; Γιατί το ίδιο έκανε και ο κ. Αλέξης Τσίπρας, όταν ήταν αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Το ίδιο κάνουν πάντοτε οι εκάστοτε αρχηγοί της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης: ίδιες κινήσεις, ίδια λόγια. Και αυτό είναι τελικά που τους γελοιοποιεί, που τους κάνει αφερέγγυους: ότι θυμούνται και επισκέπτονται το λαό- και ιδιαίτερα τους ξωμάχους της υπαίθρου- και τους τάζουν, μόνο όταν είναι αρχηγοί της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Ποτέ ως πρωθυπουργοί!

Η ίδια πολιτική συμπεριφορά τόσα χρόνια μετά

Πώς λειτουργεί η ρητορική τού πολιτικού λόγου[2]; Ο πολιτικός απευθύνεται στον πολίτη-ακροατή ή τον πολίτη-αναγνώστη, χρησιμοποιώντας διαφορετικές τακτικές ανάλογα με το αν είναι ομοϊδεάτες, αντιφρονούντες ή ουδέτεροι-αναποφάσιστοι. Ο πολιτικός λόγος, περισσότερο από άλλες μορφές γλωσσικής επικοινωνίας, αποσκοπεί στο να οδηγήσει σε πράξη: στο να ψηφίσει ο πολίτης αυτό ή εκείνο το κόμμα που θα κυβερνήσει τη χώρα. Οι στρατηγικές που έχει στη διάθεσή του είναι θεωρητικά δύο: η λογική επικοινωνιακή προσέγγιση και η βιωματική (συγκινησιακή). Η πρώτη είναι η δύσκολη στρατηγική τής πειθούς, η δεύτερη είναι η ευκολότερη στρατηγική τού συνθήματος. 

Ιδανική για τον πολιτικό λόγο (και για τους πολίτες) είναι η στρατηγική τής πειθούς, συνδυασμένη με περιορισμένης εκτάσεως συγκινησιακές απηχήσεις. Δυστυχώς στην Ελλάδα επικρατεί ο πολιτικός λόγος τού συνθήματος. Ο λόγος, δηλαδή, που ενεργοποιεί και εκμεταλλεύεται τα συναισθήματα τού πολίτη: φόβους, άγχος, αγανάκτηση, μίσος, φανατισμό, συμπάθεια, χαρά, ευφορία, ενθουσιασμό, συναισθήματα αδικίας, καταπίεσης και άλλα, περνώντας μέσα από τα συναισθήματα τού πολίτη γεννούν έντονες προσδοκίες, πολιτικά αξιοποιήσιμες, δηλαδή εξαργυρώσιμες σε ψήφους. Συνήθης τακτική στη ρητορική τού πολιτικού λόγου που απευθύνεται στο συναίσθημα τού ψηφοφόρου είναι η κινδυνολογία: η πρόκληση φόβου από ποικίλους επερχόμενους κινδύνους, τους οποίους καλείται να αποτρέψει ο πολίτης, ψηφίζοντας συγκεκριμένο κόμμα.

Επιπλέον, η ρητορική τού πολιτικού λόγου χρησιμοποιεί αντίθετες τακτικές, ανάλογα αν ανήκει στο κόμμα που κυβερνά ή στα κόμματα τής αντιπολίτευσης. Είναι πλήρως καταξιωτική στον πολιτικό λόγο τού κυβερνώντος κόμματος και εντελώς απαξιωτική στον λόγο τής αντιπολίτευσης. Τα πάντα έχουν καλώς στον κυβερνητικό πολιτικό λόγο. Τα πάντα βαίνουν κατά κρημνών σύμφωνα με τον πολιτικό λόγο τής αντιπολίτευσης. Αυτή η σύγκρουση τής πλήρως καταξιωτικής και τής πλήρως απαξιωτικής ρητορικής κλονίζει τελικά την αξιοπιστία τού πολιτικού λόγου στη συνείδηση των κριτικά σκεπτόμενων πολιτών, ικανοποιεί δε μόνο την ψυχολογία των πολιτών-οπαδών, οι οποίοι αρέσκονται και στο τέλος εθίζονται να ακούν ό,τι συμφωνεί με τις πολιτικές επιλογές τους.

Έτσι, αυτό που παρατηρείται στον πολιτικό λόγο της Ελλάδας είναι ένας φαύλος κύκλος: οι πολιτικοί μάς λένε ό,τι θέλουμε να ακούσουμε (κρατώντας γκλίτσες ή ανεβασμένοι πάνω σε τρακτέρ, πολεμικά ελικόπτερα κ.ά.), γιατί οι ίδιοι οι πολίτες τους αναγκάζουμε να λένε και να κάνουν ό,τι θέλουμε να ακούσουμε και να δούμε. Οι πολιτικοί, από τη μια, δεν τολμούν να πουν ενοχλητικές αλήθειες ή να πράξουν,­ όταν είναι στην εξουσία ­ ό,τι θα ενοχλήσει τους πολίτες-ψηφοφόρους, έστω και αν αυτό είναι το σωστό. Οι περισσότεροι πολίτες, από την άλλη, δεν αντέχουμε να ακούσουμε δυσάρεστες ή ενοχλητικές αλήθειες. Το αποτέλεσμα; Η ίδια πολιτική συμπεριφορά τόσα χρόνια μετά να συνεχίζεται σε βάρος βεβαίως της προόδου της χώρας.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας  «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Αναρωτιέται ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης, καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην Υπουργός Παιδείας, άρθρο πάνω στο οποίο στηρίζεται το σημερινή κείμενο.

Σε τι αποσκοπούν τα βασανιστήρια;

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Η Διεθνής Ημέρα κατά των Βασανιστηρίων καθιερώθηκε στις 26 Ιουνίου[2] 1998, ημερομηνία κατά την οποία το 1987 υπεγράφη η Διεθνής Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων. Το Διεθνές Συμβούλιο κατά των Βασανιστηρίων εδρεύει στην Κοπεγχάγη και επιχορηγείται από την Ε.Ε. και τη δανέζικη κυβέρνηση. Το δόγμα του είναι παρμένο από δυο έλληνες σοφούς της αρχαιότητας, τον φιλόσοφο Αριστοτέλη και τον ρήτορα Αντιφώντα, και είναι περίπου το εξής: «Καμιά ομολογία- απόρροια βασανιστηρίων- δεν μπορεί να έχει αξία στο δικαστήριο, αφού συνήθως ο βασανιζόμενος λέει αυτά που θέλει ν' ακούσει ο βασανιστής του!».

Σε τι αποσκοπούν τα βασανιστήρια;

Βασανιστήριο αποκαλείται ο σοβαρός πόνος είτε σωματικός είτε ψυχικός είναι αυτός. Τροποντινά, το βασανιστήριο αποτελεί μια μέθοδο που χρησιμοποιείται για την εκμαίευση πληροφοριών ή ομολογίας από έναν άνθρωπο σχετικά με μια πολιτική ή άλλη πράξη, όπου, κατά την άποψή τους, δεν μπορούν να φτάσουν με άλλον τρόπο. Τίθεται, όμως, ένα γενικότερο ερώτημα: σε τι αποσκοπούν τα βασανιστήρια;

Οι βασανιστές θέτουν στο στόχαστρό τους το σώμα και την ψυχή του κρατουμένου. Οι σωματικές και ψυχολογικές διαστάσεις των βασανιστηρίων, αν και διακριτές, είναι απόλυτα συνδεδεμένες η μία με την άλλη. Η σωματική διάσταση αφορά την πρόκληση του οδυνηρότερου πόνου με τη μέγιστη δυνατή χρονική διάρκεια, ώστε να οδηγηθεί ο κρατούμενος στα όρια της φυσικής του αντοχής, χωρίς όμως να πεθάνει. Το σώμα του κρατούμενου δεν ανήκει πλέον στον ίδιο, αλλά στο βασανιστή του, ο οποίος με τη σειρά του «ανατέμνει» το σώμα του βασανιζόμενου σε περιοχές που η καθεμιά παράγει το δικό της πόνο.

Ωστόσο, στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες ο βασανισμός δεν επικεντρώνεται τόσο στο σώμα όσο στην ψυχή του κρατούμενου. Βέβαια, η άσκηση ψυχολογικής βίας τις περισσότερες φορές, προϋποθέτει την καταπόνηση του σώματος του κρατούμενου, ούτως ώστε να «σπάσει» ευκολότερα. Σκοπός της ψυχολογικής βίας είναι ο κρατούμενος να νιώσει φόβο, ανασφάλεια και να φτάσει στην απόγνωση μέσα από μια σειρά απειλών και εξευτελισμών. Ο κρατούμενος βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση φόβου και ανασφάλειας, επειδή δε γνωρίζει αν και πότε θα βασανιστεί, για πόση ώρα, πού και με ποιον τρόπο και, επιπλέον, επειδή πλήττουν τις αξίες, τα πρότυπα, τις ιδέες πάνω στα οποία έχει οικοδομηθεί η προσωπικότητά του.

Ένας πολιτικός κρατούμενος στα χρόνια του ελληνικού εμφυλίου, αναφερόμενος στην εμπειρία του βασανισμού του, έγραψε: «Όταν με έβαλαν στη φάλαγγα, για να μαρτυρήσω, με χτυπούσαν με λύσσα στα πέλματα των ποδιών μου, ώσπου έχασα το φως μου, έχασα τον κόσμο.» Η φράση «έχασα τον κόσμο» συμπυκνώνει με τον καλύτερο τρόπο την εμπειρία του βασανισμού. Τα βασανιστήρια αποτελούν τη μεθοδική αντιστροφή εκείνου που ο κρατούμενος θεωρεί δεδομένο, γνωστό ή οικείο. Στο χώρο των βασανιστηρίων η καρέκλα, το τραπέζι δεν αποτελούν απλά αντικείμενα καθημερινής ζωής, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το βασανισμό των κρατουμένων. Η νύχτα δεν είναι χρόνος ανάπαυσης, αλλά αγωνίας. Το πλύσιμο από καθημερινή συνήθεια γίνεται σπάνιο προνόμιο. Η επαφή με τα οικεία πρόσωπα σταματά και ο κρατούμενος βρίσκεται σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον όπου η όποια χειρονομία κινεί υποψίες[3].

Ο Έντουαρντ Πίτερς, ένας από τους σημαντικούς μελετητές των  βασανιστηρίων, έχει επισημάνει ότι η βασική διαφορά των βασανιστηρίων στον 20^ο -21^ο αιώνα σε σχέση με τις παλιότερες εποχές, είναι ότι στο επίκεντρό τους δε βρίσκεται η πληροφορία, που ενδεχομένως, γνωρίζει ο κρατούμενος, αλλά ο ίδιος ο κρατούμενος. Δε βασανίζεται γι’ αυτά που γνωρίζει, βασανίζεται γι’ αυτό που είναι. Είναι ο ηττημένος εχθρός και το τρόπαιο της νίκης: μπορεί να τιμωρηθεί, εξευτελιστεί, χλευαστεί, κακοποιηθεί. Απώτερος στόχος των βασανιστών είναι είτε η μεταστροφή του κρατούμενου είτε η πλήρης εξουδετέρωσή του…

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Ταυτόχρονα η 26^η Ιουνίου είναι και η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησης τους, αλλά επέλεξα να ασχοληθώ με το εξίσου σοβαρό θέμα των φανερών- αλλά και των έμμεσων- βασανιστηρίων.

[3] Χαρακτηριστικές, εξάλλου, είναι οι καταγεγραμμένες εμπειρίες του συνεργάτη της εφημερίδας, αντιστασιακού, πρώην βουλευτή κ. Βασίλη Μπρακατσούλα από το βιβλίο του «Συνομιλία με το Χρόνο».

Ας το ξανασκεφτούμε: το άγχος σκοτώνει!

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού- ιδιαίτερα του ιδιωτικού τομέα και προπάντων του καθηγητή φροντιστηρίου- κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στον κατάλογο των στρεσογόνων επαγγελμάτων[2], οι δε εκπαιδευτικοί αλλά και οι άλλοι εργαζόμενοι[3] γενικότερα ανήκουν στην ομάδα των επαγγελματιών που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης και όχι μόνο. Το παρόν κείμενο έχει ως αφόρμηση το θάνατο τριών συναδέλφων μου στην- ιδιωτική και δημόσια- εκπαίδευση το τελευταίο δίμηνο, και επαναφέρει ένα θέμα που είναι γνωστό[4]. Πιο πολύ αναστοχαστικά λειτουργεί, λοιπόν.

Ας το ξανασκεφτούμε: το άγχος σκοτώνει!

Ποια είναι η «καρδιά» ενός αυτοκινήτου; Εύκολη η απάντηση: ο κινητήρας του. Και ποιος είναι ο βασικός «εχθρός» του κινητήρα; Οτιδήποτε τον καταπονεί κάνοντάς τον να υπερπροσπαθεί, όπως για παράδειγμα το να τον «ζορίζει» ο οδηγός οδηγώντας σε πολύ υψηλές στροφές με τέρμα το γκάζι. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Ο κινητήρας εγκαταλείπει... τα εγκόσμια νωρίτερα από τον χρόνο που όριζαν οι προδιαγραφές του.

Όταν όλα αυτά αφορούν ένα αυτοκίνητο, το κακό είναι μικρό. Σκεφθείτε, όμως, ότι η εικόνα που μόλις σας παρουσιάσαμε είναι ακριβώς η ίδια με εκείνη που αφορά τον σημαντικότερο «κινητήρα», την καρδιά μας. Μόνο που στη θέση του γκαζιού πρέπει να βάλετε το στρες. Είναι αυτό που κάνει την καρδιά να καταπονείται λειτουργώντας... σε υψηλές στροφές και είναι αυτό που μπορεί - δυστυχώς - να την κάνει να παρουσιάσει βλάβη, ίσως και μη αναστρέψιμη, πολύ νωρίτερα από αυτό που θα όριζαν οι προδιαγραφές της.

Αυτό δείχνει μια νέα έρευνα με ελληνική υπογραφή, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Atherosclerosis»[5]. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, το στρες συνδέεται με αύξηση σημαντικών δεικτών που αποτελούν τον «καθρέφτη» της καρδιαγγειακής υγείας και οι οποίοι δείχνουν ποιο θα είναι το μέλλον της. Το εύρημα αυτό λαμβάνει μάλιστα μεγαλύτερη βαρύτητα αν αναλογιστείτε ότι από την έρευνα προέκυψε επίσης πως ένα σεβαστό ποσοστό των ελλήνων συμμετασχόντων ανέφερε ότι το άγχος αποτελεί «τακτικό επισκέπτη τους». Δήλωσαν δηλαδή ουσιαστικά ότι πατούν ασταμάτητα... γκάζι οδηγώντας την καρδιά τους στο να εμπλακεί σε «ατύχημα» - αν όχι σε «δυστύχημα»...

Αν και κάποιοι δεν το πιστεύουν μέσα τους πραγματικά, το στρες είναι η αιτία για πολλά προβλήματα υγείας, φίλοι μου. Το στρες είναι να αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, με αποτέλεσμα να έχουμε πόνους και αρρώστιες. Τι ακριβώς είναι το στρες.

Παράλληλα πολλές φορές σε τέτοιες περιπτώσεις- δηλαδή θανάτου ενός εργαζόμενου- έρχεται στο μυαλό μου και η φράση «ουδείς ασφαλέστερος εχθρός από τον ευεργετηθέντα αχάριστο». Εύχομαι να μη συμβεί το παράλογο και οξύμωρο του να περιμένει η οικογένεια τους να εισπράξει τουλάχιστον ένα «ευχαριστώ», ή τα χρήματα που οφείλονταν στον άνθρωπό τους για την κοπιώδη δουλειά,  για όσα είχε προσφέρει, και αντ’ αυτού να δέχεται συμπεριφορές που δε θα περίμενε ούτε από κάποιον που είχε βλάψει!

Γενικότερα, φίλοι μου, ας θυμόμαστε πως ως άνθρωποι έχουμε κάνει μία πολύ σημαντική επιλογή κατά τη διάρκεια της ζωής μας: Αν θα ακολουθήσουμε το δρόμο της ευγνωμοσύνης για όλα αυτά που έχουμε ή το δρόμο της αχαριστίας για αυτά που δεν είναι δικά μας. Και τελικά είναι προσωπική μας επιλογή αν θα είμαστε χαρούμενοι ή δυστυχισμένοι. Πάντως άνθρωπος που ζει με συνεχές στρες, χαρούμενος δεν είναι.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Αναλυτικά μιλήσαμε στο κείμενό μας που δημοσιεύτηκε στον Π.Τ. την Κυριακή 12/3/2017), σελ. 3, με τίτλο «Burnout: Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών».

[3] Γενικότερα για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία των εργαζομένων στην Ελλάδα μιλήσαμε στο κείμενό μας που δημοσιεύτηκε στον Π.Τ. την Πέμπτη  9/3/2017, σελ. 3, με τίτλο «Η οικονομική κρίση επηρεάζει καθοριστικά την υγεία των εργαζομένων».

[4] Ένα καταπληκτικό άρθρο, πολλά σηημεία του οποίου αξιοποιώ, είναι της Θεοδώρας Τσιώλη στην εφημερίδα «Το Βήμα» στις 31/7/2015.

[5] http://www.atherosclerosis.gr/

Το πρόβλημα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία με ψυχραιμία

Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

                                                                                     

Το Μενίδι είναι ο πέμπτος σε πληθυσμό δήμος της Αττικής. Μια λαϊκή συνοικία, όπου χιλιάδες παιδιά πάνε σχολείο και σκέφτονται το αύριο, οι πατεράδες τους εργάζονται σκληρά ή δεν εργάζονται καθόλου και είναι λίγο ντροπή να τους παίρνει όλους η μπάλα της παραβατικότητας. Από την άλλη πολλοί με στοιχεία υποστηρίζουν πως το Μενίδι είναι «γκέτο»: Πουλάνε ναρκωτικά και όπλα, υπάρχουν συμμορίες και από κάποιες γειτονιές δεν μπορείς να περάσεις. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν υπάρχει διαθέσιμη έρευνα για την εγκληματικότητα των Ρομά. Γι’ αυτό το πρόβλημα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία με νηφαλιότητα και ψυχραιμία και όχι αποσπασματικά κάθε φορά που προκύπτει ένα θέμα που εντυπωσιάζει την κοινωνία, ιδιαίτερα εάν αυτό είναι τραγικό, όπως ο θάνατος του μικρού μαθητή Μάριου από αδέσποτη σφαίρα πριν από λίγες μέρες.

Το πρόβλημα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία με ψυχραιμία

 «Παντού, σε κάθε κοινωνικό σύνολο, μικρότερο ή μεγαλύτερο, υπάρχουν καλοί και κακοί. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι τσιγγάνοι είμαστε κακοί». Είναι τα λόγια το προέδρου των Ρομά Ζεφυρίου, Αντώνη Τσακίρη[2].

Οι καταυλισμοί των Ρομά έχουν τη δική τους, ξεχωριστή ανθρωπογεωγραφία και οι μεταξύ τους δεσμοί είναι στενοί ή πιο χαλαροί, ανάλογα με τις ξεχωριστές υπηκοότητες. Στην Αττική έχουν εγκατασταθεί (κυρίως Αθίγγανοι ελληνικής υπηκοότητας) στο Ζεφύρι, στο Μενίδι και στην περιοχή Δροσερό του Ασπρόπυργου. Τα τελευταία χρόνια στο Μενίδι έχουν ενσωματωθεί και λίγες οικογένειες αλλοδαπών Ρομά. Άλλοι δύο καταυλισμοί που βρίσκονται στον Ασπρόπυργο, στην περιοχή Νέα Ζωή, τα τελευταία χρόνια έχουν άτυπα συνενωθεί σε έναν. Εκεί ζουν αρκετοί Ρομά αλβανικής καταγωγής ανάμεσα στους Έλληνες υπηκόους που με τα χρόνια λιγοστεύουν.

Στον καταυλισμό των Φαρσάλων– εκεί που βρέθηκε η μικρή Μαρία – ζουν, μαζί με τους Έλληνες υπηκόους, πολλές οικογένειες αθιγγάνων Αλβανικής και Βουλγαρικής καταγωγής. Αντιστοίχως, «μεικτή» είναι η κοινωνία των Ρομά της Πάτρας, στην οποία όμως δεν υπάρχουν Έλληνες Ρομά, παρά μόνο Ρουμάνοι, Βούλγαροι και Αλβανοί. Στην Ξάνθη και την Κομοτηνή ζουν- αρμονικά με την υπόλοιπη κοινωνία- Ρομά των οποίων η μακρινή καταγωγή αναφέρεται στην Τουρκία. Τέλος, αμιγώς «ελληνικοί» είναι και οι καταυλισμοί της Κάτω Αχαΐας, της Ρόδου, της Κορίνθου (Εξαμίλια), νομίζω και οι δικοί μας στην Καρδίτσα.

Τα στοιχεία που διατηρεί το υπουργείο Δημόσιας Τάξης για την εγκληματικότητα, αναφέρονται περισσότερο σε ποσότητα και όχι σε ποιότητα αδικημάτων. Εξάλλου, το συνηθέστερο παράπτωμα, για το οποίο κατηγορούνται είναι οι πολεοδομικές παραβάσεις, που αφορούν στο στήσιμο των καταυλισμών τους, κλοπή ρεύματος από παρακείμενους στύλους τα ΔΕΗ κ.ά. Αυτό, όμως, έχει να κάνει με τη γενικότερη κουλτούρα τους και όχι με τη ροπή προς το έγκλημα που τους αποδίδεται από τμήμα της κοινωνίας.

Παρ’ όλα αυτά, δεν παραγνωρίζεται ότι γεγονός ότι σε κάποιους καταυλισμούς έχει δημιουργηθεί ένα «άβατο», στο οποίο οι άνδρες της αστυνομίας δεν τολμούν να εισβάλουν. Με αφορμή όσα γίνονται στο Μενίδι, επαναδημοσιεύω ένα ρεπορτάζ που έγινε ακριβώς δύο χρόνια πριν από τη δημοσιογράφο Ντίνα Καραμάνου. Από τότε δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα. Έγραφε τότε η συγκεκριμένη δημοσιογράφος: «Η συνοικία Αυλίζα στο Μενίδι έχει πολύ κακή φήμη. Φεύγοντας για να πάρω το λεωφορείο 735, που κάνει την κυκλική διαδρομή Μενίδι, Ζεφύρι, Κάτω Πατήσια, έπιασε μια ξαφνική μεσημεριάτικη μπόρα και μοιράστηκα ένα ψωρόδεντρο με δύο χρήστες, έναν τύπο σε πολύ κακή κατάσταση και μια κοπέλα, η οποία έλεγε ότι το χόρτο πωλείται τρία ευρώ και η ηρωίνη δέκα ευρώ το γραμμάριο. Μετά από τρεις τέσσερις στάσεις το λεωφορείο από τη μέση και πίσω είχε γεμίσει χρήστες και θυμήθηκα κάτι που είχα μάθει νωρίτερα: η αστυνομία τα τελευταία δυόμισι χρόνια, έως και πρόσφατα, κυκλοφορούσε με ένα βανάκι, φόρτωνε τους χρήστες που έβρισκε στο δρόμο και τους άφηνε στην Ελευσίνα ή σε άλλες μακρινές περιοχές «αποτρεπτικά», για να τους ταλαιπωρήσει δηλαδή και να το ξανασκεφτούν να έρθουν στο Μενίδι. Δεν κατάφερε και πολλά, νομίζω...»

Η αλήθεια και με τους Ρομά, φίλοι μου, όπως και με πολλά άλλα θέματα στη ζωή μας, δεν είναι μαύρο – άσπρο. Ή το ένα ή το άλλο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι έχουν μάθει να ζουν διαφορετικά από εμάς!

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρσίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Από παλιότερη συνέντευξη του στο site http://newpost.gr/ με αφορμή την έφοδο των αστυνομικών στον καταυλισμό Ρομά στα Φαρσάλα σχετικά την υπόθεση της μικρής (απαγμένης;) Μαρίας.

20 χρόνια στον Τύπο και ακόμη νιώθω πνευματικά "πυγμαίος"

Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

                                                                                       

20 χρόνια στον Τύπο και ακόμη νιώθω πνευματικά «πυγμαίος»[2]

Ήταν μέσα δεκαετίας του ’90, όταν νεότατος, έμπαινα στην «οικογένεια» του «Πρωινού Τύπου» (Π.Τ.). Δεν ξεχνώ ποτέ, όσα χρόνια και αν περάσουν, δύο πράγματα από την «εισαγωγή» μου αυτή: Πρώτον, το φιλικό κλίμα των ιδιοκτητών του. Ήταν τρεις τότε: ο κ. Τριαντάφυλλος Τσαντίλης, ο αείμνηστος κ. Στέφανος Παπαντώνης[3] και  ο κ. Γιώργος Αμβροσίου[4]. Δεύτερον, το δέος που ένιωθα για όσους αρθρογραφούσαν τότε. Όχι στην πληροφοριακή ειδησεογραφία- ρεπορτάζ (το οποίο κάλυπτε άριστα ο Δημήτρης Ζιάκας)[5]. Μιλώ για την ερμηνευτική και επιστημονική δημοσιογραφία[6]. Έγραφαν τότε οι παρακάτω: Βασίλης Αναγνωστόπουλος, (καθηγητής Πανεπιστημίου), Λάμπρος Γριβέλλας, Νίκος Καραφύλλης, Ζήσης Τσιαμούρτας (και οι τρεις διδάσκαλοι)[7], ο καρδιολόγος Θωμάς Κόντος, ο Γιώργος Κωτσός (μετέπειτα δήμαρχος Αργιθέας, νυν Μουζακίου) και άλλοι που φοβάμαι ότι ξεχνώ! Ήταν άλλωστε τόσοι πολλοί... Και μόνο που βρισκόμουν δίπλα τους και μου μιλούσαν με ευγένεια και σεβασμό, ενθαρρύνοντας με, ήταν για μένα μεγάλη τιμή. Όσον αφορά τα κείμενά τους (με τις αρετές που διέκρινε το γραπτό λόγο του καθενός) εγώ διαβάζοντας τα, ένιωθα πνευματικά «πυγμαίος»!

Τα χρόνια πέρασαν. Σήμερα, 20 χρόνια μετά, γράφω ακόμη στον Π.Τ.[8]. Και υπάρχουν στην εφημερίδα άλλοι συνεργάτες. Ο γεωπόνος Κώστας Βλάχος, ο φιλόλογος Δημήτρης Καραγιαννάκης, ο πολιτικός μηχανικός Αριστομένης Καλυβιώτης, ο παλαίμαχος της δημοσιογραφίας και της πολιτικής Βασίλης Μπρακατσούλας και άλλοι πολλοί, που τώρα μού διαφεύγουν. Διαβάζοντας τα κείμενα του καθενός τους, νιώθω και πάλι το ίδιο συναίσθημα: δέος. Με τον έναν για την αίσθηση χιούμορ που διαθέτει, παρουσιάζοντας ωστόσο τη ρεαλιστική πραγματικότητα. Με τον άλλον για τη λαογραφική και συνάμα γλωσσολογική του έρευνα. Με τον άλλον για την (πάντα γοητευτική μυθιστορηματική) αυτογραφία. Να ξέρουν ότι τα κείμενά τους διαβάζονται από πολλούς και έχειουν μεγάλη απήχηση. Να είναι καλά. Και τους ευχαριστώ για τα βιβλία που μου δώρισαν, ιδιαίτερα τον Βασίλη Μπρακατσούλα που με μεγαλοθυμία δέχτηκε και την κριτική μου. Αλλά συνάμα όλοι αυτοί οι «συνάδελφοί» μου στην εφημερίδα να μην ξεχνούν (που ως μεγαλύτεροι και εμπειρότεροί μου είμαι σίγουρος πως το γνωρίζουν) και τούτο.

Όσοι από μας αποφασίζουμε είτε από καθήκον είτε από πείσμα με των ανθρώπων τις βουλήσεις, τις πράξεις και τις λιποταξίες να ασχοληθούμε, μια συμβουλή, από τη λίγη πείρα μου μας δίνω: Καλύτερα χίλια κακά να τους κάνουμε και ένα καλό κατόπιν, παρά χίλια καλά με ένα στραβοπάτημα στο τέλος. Γιατί είναι έτσι όλα καμωμένα, ώστε όσοι έχουν εξοικειωθεί με το κακό απέραντη ευγνωμοσύνη να νιώθουν για την ελάχιστη εύνοια κι εκείνοι πάλι που επαναπαύτηκαν στο καλό, μπρος την κακοτοπιά, χολή να στάζουν. Κι όσοι από αγάπη ή διαστροφή τον εαυτό μας θελήσουμε να προσφέρουμε ήδη θα έχουμε συνηθίσει να μεταλαμβάνουμε τη ματαίωση[9].

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή σστην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Νάνος, μικρός.

[3] Ο οποίος με γνώριζε από την παιδική μου ηλικία, αφού η σύζυγός του ήταν από το χωριό μου, τη Φυλακτή Καρδίτσας.

[4] Σημειώνω πως ο δημοσιογράφος Γιώργος Αμβροσίου ήταν και ιδρυτής της συγκεκριμένης εφημερίδας το φθινόπωρο του 1992, πριν συνεργαστεί με τους άλλους δύο προαναφερόμενους επιχειρηματίες και την κάνουν καθημερινό φύλλο το Σεπτέμβριο του 1993.

[5] Αυτό το χαμογελαστό παιδί, εάν είναι σωστές οι πληροφορίες μου, ζει πλέον στην Πελοπόννησο.

[6] Την οποία ακολούθησα και εγώ με μια ψυχοκοινωνική οπτική.

[7] Τους οποίους είχε τιμήσει το Φροντιστήριο μου το Μάρτιο του 1998, σε σχετική εκδήλωση στο ξενοδοχείο «ΚΙΕΡΙΟΝ».

[8] Με μια ανάπαυλα, όταν διορίστηκα καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης στην Κω.

[9] Ευστράτιος Παπάνης, «Ακαδημία των Πολιτών», http://epapanis.blogspot.gr/2013/04/blog-post_30.html, ποίημα «Η Ματαίωση».