Για όσους δεν έγραψαν καλά στις εξετάσεις…

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος[1]

Τέλος στην αγωνία των 1012 υποψηφίων από το νομό μας που δήλωσαν συμμετοχή στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις, καθώς αύριο Παρασκευή θα ανακοινωθούν οι βαθμολογίες. Από νωρίς το πρωί οι διευθυντές των σχολείων, τόσο των ΓΕΛ, όσο και των ΕΠΑΛ, θα βρεθούν στην Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, απ’ όπου και θα παραλάβουν τις καταστάσεις, για να ακολουθήσει ο προβλεπόμενος έλεγχος στα Λύκεια και η ανάρτηση, ώστε να πληροφορηθούν οι υποψήφιοι και γονείς τους τις γραπτές επιδόσεις. Πολλοί υποψήφιοι θα περιμένουν με υπομονή στον προαύλιο χώρο, οπότε θα ακολούθησαν πανηγυρισμοί αλλά και στενοχώριες, ανάλογα με το τι, τελικά, έγραψε ο κάθε υποψήφιος. Το σημερινό κείμενο απευθύνεται σε αυτούς που δεν έγραψαν καλά στις εξετάσεις. Οι άλλοι ας χαρούν την επιτυχία τους.

Για όσους δεν έγραψαν καλά στις εξετάσεις…

Αν διαβάσετε τις βιογραφίες όλων εκείνων, που η κοινωνία θεωρεί επιτυχημένους, θα διαπιστώσετε ότι είναι διάσπαρτες από ήττες, ματαιώσεις, προσπάθειες που έπεσαν στο κενό, πισωγυρίσματα, πίκρες και απώλειες. Αυτό είναι το φυσιολογικό, επειδή μέσω του λάθους και της αστοχίας οι άνθρωποι μαθαίνουν και εξελίσσονται, ενώ η εύκολη κατάκτηση, παρά τη χαρά που προσφέρει, δε διδάσκει και μερικές φορές οδηγεί σε υπερφίαλες εκτιμήσεις. Κατά πολλούς δε και τα δυο είναι απλώς ζήτημα συγκυρίας.

Αλήθεια, σκεφτείτε: ποιο ήταν το κυρίαρχο συναίσθημά σας, πριν μεταβείτε στο εξεταστικό κέντρο; Ο πόθος για την επιτυχία ή ο φόβος για την αποτυχία; Το δεύτερο, ίσως, να αποτέλεσε τον παράγοντα εκείνο που ανέστειλε τη δράση και «συσκότισε» το νου.

Να, λοιπόν, κάποιες βασικές συμβουλές[2], που αμέσως μετά την ατυχία σας στις Πανελλαδικές οφείλετε να σκεφθείτε.

1. Αποφύγετε την άρνηση! Η άρνηση είναι ένας ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας, που προστατεύει τους μαθητές από το άγχος, αλλοιώνοντας όμως την πραγματικότητα. Υποβαθμίζει το γεγονός, το περιβάλλει με ψεύτικα δεδομένα και μνήμες, το σπρώχνει προς το υποσυνείδητο, μεταθέτει την ευθύνη, το φορτώνει με λανθασμένες ερμηνείες και αιτιάσεις. Η άρνηση συνεπικουρείται από τα στερεότυπα, τις στρεβλωμένες αντιλήψεις, τις κοινές παραδοχές, τα βαρετά λόγια παρηγοριάς. Η ανώτατη εκπαίδευση είναι μια μακρόχρονη επένδυση στον εαυτό και σε κάθε περίπτωση πρέπει να τυγχάνει της δέουσας σοβαρότητας.

2. Εκτιμήστε με ειλικρίνεια και σύνεση, πρώτα, με τον εαυτό σας και, έπειτα, με εχέφρονες και συναισθηματικά αποφορτισμένους ανθρώπους (π.χ. τους δασκάλους σας) τί ακριβώς πήγε λάθος στην πορεία σας. Αν δε γράψατε καλά σε κάποιο μάθημα, τότε θα πρέπει να εστιάσετε σε αυτό. Αν γενικά οι επιδόσεις σας δεν ήταν οι αναμενόμενες, τότε οι στρατηγικές μελέτης κατά τη διάρκεια της χρονιάς και η διαχείριση του χρόνου πρέπει συλλήβδην να αναθεωρηθούν. Να θυμάστε ότι η χρονιά που έρχεται μπορεί να φέρει μαζί της μοναξιά, εσωστρέφεια, αμφιθυμία, συγκρούσεις, κ.α. Όλα τα χαρακτηριστικά, δηλαδή, μαθητών προορισμένων να διαπρέψουν, αρκεί γρήγορα να τα τιθασεύσουν.

3. Η ατυχία σας με κανέναν τρόπο δεν υποδηλώνει κάτι σχετικά με την προσωπικότητά σας. Αποβάλλετε από τις σκέψεις σας τον πανικό, τις βιαστικές κρίσεις και κυρίως μη γενικεύετε. Δεν είστε ούτε λιγότερο ικανός από όσους πέτυχαν ούτε ανάξιος για κάτι καλύτερο. Η αυτοεκτίμηση πρέπει να βγει αλώβητη και ενισχυμένη μετά από αυτόν τον αναστοχασμό. Μην ενδίδετε σε ανθρώπους, που θα σας μειώσουν, θα αποδώσουν ευθύνες, θα κάνουν κηρύγματα. Μη ζηλεύετε τους φίλους, που πέτυχαν την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, αλλά μην μπείτε και στην αρνητική κουλτούρα εκείνων, που δεν το κατάφεραν. Μην μέμφεσθε τους άλλους ή τους καθηγητές. Ο ρεαλισμός και η λογική στοιχειοθέτηση της κατάστασης είναι συνήγορός σας.

4. Οι αποτυχίες είναι περάσματα και μεταβάσεις. Συνδέουν δυο σημεία της ζωής, από το σκοτάδι προς το φως και γεμίζουν το ενδιάμεσο με αυτογνωσία, πείσμα, θέληση. Δυστυχώς, οι μη νουνεχείς άνθρωποι αποτιμούν την αποτυχία από το κακό αποτέλεσμα, χωρίς να κρίνουν την πορεία. Μην συζητάτε με τέτοιους ανθρώπους.

5. Η αποτυχία είναι μια προσωρινή κατάσταση. Ο στιγματισμός (ακόμη χειρότερα ο αυτοστιγματισμός) και η κατηγοριοποίηση είναι παθολογίες ανώριμων προσωπικοτήτων και η κατάθλιψη οργή που διοχετεύθηκε εσωτερικά. Μετατρέψτε την σε ενέργεια και στρέψτε την προς τα έξω.

6. Η μη είσοδος στο Πανεπιστήμιο δεν είναι αποτυχία, αλλά ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό. Σκεφτείτε το έτσι και ψάξτε μαζί με τους γονείς σας για εναλλακτικές.

---

[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2]Που δίνει ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Φθονεροί άνθρωποι

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Φθονεροί άνθρωποι

 Πιστεύω πως δεν υπάρχει άλλο συναίσθημα που να συνεπαίρνει και να τυφλώνει το άτομο τόσο πολύ όσο ο φθόνος, με μοναδική εξαίρεση, ίσως, μόνο το συναίσθημα του έρωτα. Και τα δυο δημιουργούν σφοδρές επιθυμίες. Αφήνονται εύκολα σε φαντασίες και υποβολές και διακρίνονται αμέσως με το μάτι, ιδιαίτερα όταν τα αντικείμενά τους είναι παρόντα και δυναμικά στα πλαίσια του κοινωνικού περίγυρου.

Η Γραφή αποκαλεί το φθόνο «οφθαλμόν πονηρόν», ενώ οι αστρολόγοι αποκαλούν τις κακές επιδράσεις των άστρων «κακές όψεις». Φαίνεται, ακόμη, να αναγνωρίζεται στην πράξη του φθόνου μια δράση ή ακτινοβολία του ματιού. Μερικοί, μάλιστα, έχουν κατορθώσει να παρατηρήσουν ότι τα πλήγμα του φθονερού βλέμματος κάνει περισσότερο κακό, όταν το αντικείμενο του φθόνου αντικρίζεται την ώρα της δόξας και του θριάμβου του, γιατί γενικότερα η επιτυχία οξύνει το φθόνο και εκτός αυτού, σε τέτοιες ώρες, το πνεύμα του φθονουμένου αναδύεται περισσότερο στην επιφάνεια, οπότε έτσι δέχεται εύκολα το χτύπημα.

Αλλά, αφήνοντας αυτά τα μικρά παράδοξα –αν και όχι ανάξια να συζητηθούν- , θα καταπιαστούμε με το ποιοι άνθρωποι τείνουν να φθονούν τους άλλους. Ένας άνθρωπος που δεν έχει ο ίδιος αρετή, πάντοτε φθονεί την αρετή στους άλλους[2]. Και αυτό διότι ο νους των ανθρώπων αυτών «τρέφεται» με το κακοτυχία των άλλων, αφού όποιος στερείται το «αγαθόν» , επιχειρεί να λυμαίνεται τον άλλο. Εκείνος που δεν ελπίζει ότι θα έχει ποτέ την αρετή του άλλου, θα προσπαθήσει να γίνει ίσος με αυτόν με το να τον βλάψει! 

Επιπλέον, ένας άνθρωπος γεμάτος περιέργεια είναι συνήθως φθονερός[3]. Πράγματι, το να ξέρει κανείς πολλά για τις υποθέσεις των άλλων, δεν είναι δυνατόν να οφείλεται στο ότι όλα αυτά ίσως αφορούν και τον ίδιο. Συνεπώς αυτό δεν μπορεί παρά να σημαίνει ότι το να παρατηρεί και να ασχολείται με τις τύχες των άλλων του δίνει μια «ευχαρίστηση». Αντίθετα, είναι αδύνατο εκείνος που δεν κοιτάζει τίποτα άλλο από τη δουλειά του, να έχει «υλικό» για το φθόνο. Ο φθόνος είναι ένα ανήσυχο, πλανόδιο πάθος, που γυρνάει στο δρόμο και δε μένει στο σπίτι.

Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι οι μαθημένοι στις ανέσεις και στα καλά τους φθονούν τους κοινωνικά ανερχόμενους. Διότι η απόσταση μεταξύ τους αλλάζει και είναι σαν οφθαλμαπάτη: όταν κάποιοι προχωρούν, εκείνοι που τους βλέπουν νομίζουν πως οι ίδιοι πηγαίνουν πίσω! Τέλος, είναι πάντοτε ζηλόφθονοι εκείνοι που επιθυμούν να διαπρέψουν σε πάρα πολλά πράγματα από ελαφρότητα και ματαιοδοξία, διότι είναι αδύνατο να μη βρεθούν πολλοί που θα τους ξεπεράσουν αργά ή γρήγορα σε κάποιο απ’ όλα αυτά τα πράγματα που καταπιάνονται και θέλουν μάλιστα να τους θεωρούν πρώτους και καλύτερους!

Ο φθονερός άνθρωπος, φίλοι μου, δεν είναι συμφιλιωμένος με τον εαυτό του, δεν είναι ευχαριστημένος με την προσωπικότητα του, και ως εκ τούτου προσπαθεί να την ντύσει με ψεύτικα στολίδια, με ανύπαρκτες αρετές και με φανταστικές ικανότητες. Γι’ αυτό ο άνθρωπος που φθονείται είναι σοφός και έξυπνος, όταν μένει αδιάφορος μπροστά στις μεμψιμοιρίες των ανθρώπων αυτών που τελικά ζημιώνουν μονάχα τους εαυτούς τους. Δεν απαντά στις επιθέσεις τους, δεν ασχολείται μαζί τους, έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στον εαυτό του και τις δυνατότητές του.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Θουκυδίδης, «Περικλέους Επιτάφιος», κεφ. 35.

[3] Πλαύτος, Λατίνος κωμωδιογράφος, Ι.3.54

Κανείς δε φεύγει από τη χώρα του στα καλά καθούμενα!

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων καθιερώθηκε για πρώτη φορά με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 4 Δεκεμβρίου 2000 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 20 Ιούνη. Τιμώντας και εγώ αυτή τη σημαντική ημέρα, παραθέτω ένα πολύ καλό κείμενο του Αριστείδη Ν. Χατζή[2], ελαφρώς εμπλουτισμένο από τον γράφοντα.

Κανείς δε φεύγει από τη χώρα του στα καλά καθούμενα!

 Πολλά δεν μας αρέσουν γύρω μας, αλλά συνήθως μας απωθεί ό,τι είναι διαφορετικό από εμάς. Ενοχλούμαστε, όταν οι άνθρωποι γύρω μας κάνουν τα πράγματα με άλλο τρόπο και αγανακτούμε, αφού δε μας μοιάζουν. Η ομοιογένεια μάς επιτρέπει να εφησυχάζουμε με την ιδέα ότι οι επιλογές μας ήταν τελικά σωστές. Από την άλλη μια νέα μόδα, ένα περίεργο κούρεμα, μια διαφορετική μουσική ή μια ακραία άποψη μπορεί να μας φοβίσει. Ένα άτομο, όμως, που ανήκει σε άλλη εθνότητα μπορεί ακόμα και να μας τρομοκρατήσει, γιατί κάνει σχεδόν τα πάντα διαφορετικά: μιλάει μια άλλη γλώσσα, ίσως έχει άλλο χρώμα, έχει άλλους τρόπους, ήθη και έθιμα. Τέτοιο άτομο είναι ο μετανάστης.

Οι μετανάστες- ακόμα περισσότερο οι λαθρομετανάστες- απλά οξύνουν την κατάσταση, γιατί αποτελούν αιτία για περισσότερο και ανεξέλεγκτο φόβο. Φοβόμαστε γενικά, ως άνθρωποι, αλλά στην περίπτωσή τους φοβόμαστε και ειδικά:

• Οι μετανάστες αυξάνουν την ανεργία και την ανισότητα

• Οι μετανάστες αυξάνουν την εγκληματικότητα

Όμως, έχει αποδειχθεί από πλήθος έρευνες ότι τα δύο αυτά φαινόμενα παρουσιάζονται μόνο βραχυπρόθεσμα. Φυσικά οι εξαθλιωμένοι, χωρίς εναλλακτικές και χωρίς ελπίδα, παράνομοι μετανάστες είναι υποψήφιοι εγκληματίες όσο παραμένουν σ’ αυτή την κατάσταση. Αλλά παραμένουν για μικρό διάστημα, καθώς θα βρουν σύντομα καλύτερους τρόπους να επιβιώσουν ή θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Κανείς δεν φεύγει από την πατρίδα του, για να ζήσει σε μια χώρα που του προσφέρει μόνο μια και μάλιστα άθλια επιλογή.

Από την άλλη οι μετανάστες αυξάνουν πάντα τον πλούτο μιας χώρα, αφού οι περισσότεροι κάνουν δουλειές, τις οποίες οι γηγενείς αποφεύγουν ή δεν έχουν τα προσόντα να τις κάνουν. Ο ανταγωνισμός μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών και το επιχείρημα ότι οι μετανάστες παίρνουν τις δουλειές, επειδή δέχονται φτηνότερα μεροκάματα ισχύει μόνο για μικρό μέρος του πληθυσμού. Ήδη από τις δεκαετίες του '80 και του '90, οι νεότεροι σε ηλικία Έλληνες άρχισαν να αποφεύγουν τις θέσεις χαμηλής ειδίκευσης, χαμηλού κύρους και χαμηλής αμοιβής, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί έλλειψη στις συγκεκριμένες θέσεις, τις οποίες κάλυψαν σε μεγάλο βαθμό οι μετανάστες. Έτσι, η εθνική οικονομία ωφελείται και οι περισσότεροι αυτόχθονες το ίδιο.

Υπάρχουν διάφοροι μύθοι για σχετικά με τη μετανάστευση οι οποίοι, μην κοροϊδευόμαστε, χρησιμεύουν για να συντηρούν το ρατσισμό στις δυτικές κοινωνίες. Μπορούμε, ωστόσο, να συμφωνήσουμε στις ακόλουθες διαπιστώσεις:

α) Η σημασία των πληθυσμιακών μετακινήσεων στην ανθρώπινη ιστορία ήταν ανέκαθεν πολύ μεγάλη. Σήμερα συνδέονται κυρίως με την οικονομική υπανάπτυξη και την έλλειψη ασφάλειας σε ορισμένες περιοχές, ενώ αναμένεται ότι θα αυξηθούν λόγω και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής (με εκτιμήσεις για 200 εκατομμύρια περιβαλλοντικούς πρόσφυγες το 2050!).

β) Το φαινόμενο της γήρανσης και δημογραφικής συρρίκνωσης αφορά το σύνολο των αναπτυγμένων χωρών, αλλά για την Ελλάδα το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ. Είναι σαφές ότι οι μετανάστες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και αποτελούν μια δημογραφική ανάσα για τη γηράσκουσα Ελλάδα, αλλά προφανώς υπάρχουν και αρνητικές συνέπειες.

γ) Η Ελλάδα αντιμετωπίζει, σε βαθμό μεγαλύτερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα λόγω γεωγραφικής θέσης και αναλογίας μεταναστών με τον γηγενή πληθυσμό, ένα σοβαρότατο πρόβλημα λαθρομετανάστευσης.

δ) Κάθε χώρα έχει μια πεπερασμένη ικανότητα απορρόφησης του διαφορετικού.

ε) Η μοίρα των μεταναστών είναι τραγική από κάθε άποψη, αλλά αν η Ελλάδα «βουλιάξει» κοινωνικο-οικονομικά, ούτε εκείνοι ούτε εμείς θα ωφεληθούμε.

Φίλοι μου, η αποτελεσματική διαχείριση του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης προϋποθέτει την τεκμηριωμένη γνώση του αριθμού και της προέλευσης των μεταναστών που βρίσκονται εδώ και τις πραγματικές αντοχές της χώρας για απορρόφησή τους με βάση τις δημογραφικές και οικονομικές της ανάγκες και δυνατότητες. Όμως, ας μην ξεχνάμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στη Γη θέλουν να ζήσουν στο μέρος, όπου γεννήθηκαν, στις πόλεις που γνωρίζουν, ανάμεσα στους ανθρώπους που καταλαβαίνουν!

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Αριστείδης Ν. Χατζής, Επίκουρος Καθηγητής Θεωρίας Δικαίου στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, http://www.newstime.gr.

Στο δάσκαλό μου με αγάπη

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Με αφορμή τη λήξη της σχολικής χρονιάς θα ήθελα να γράψω ένα κείμενο, με πολλά προσωπικά στοιχεία, τα οποία πιστεύω πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εκφράζουν και πολλούς από εσάς, φίλοι μου αναγνώστες. Το κείμενο θα μπορούσε να έχει υποτίτλους: «Δάσκαλος - μαθητής - Σχέση μαγείας».

Στο δάσκαλό μου με αγάπη

Στη ζωή μας υφαίνουμε πολλούς δεσμούς. Ένας, όμως, ξεχωριστός δεσμός είναι αυτός που σφυρηλατείται μεταξύ δασκάλου και μαθητή. Στο μυαλό μας πάντα έχουμε τα λόγια που είπε ο Μ. Αλέξανδρος αναφερόμενος στον Αριστοτέλη: «Στους γονείς μου οφείλω το ζην, αλλά στον δάσκαλό μου το ευ ζην». Βεβαίως αναφερόμαστε σε δασκάλους δοτικούς, αληθινούς παιδαγωγούς, που θέλουν να δώσουν, να προσφέρουν, να διδάξουν, να καθοδηγήσουν, να διαπλάσουν. Από αυτούς τους εκπαιδευτικούς το παιδί σίγουρα θα πάρει, θα μάθει, θα καθοδηγηθεί.

Υπάρχουν μαθητές που στην καλύτερη περίπτωση δεν έχουν να θυμηθούν τίποτε από τους διδασκάλους τους και στην χειρότερη νιώθουν αποστροφή για ό,τι έχει σχέση με το σχολείο. Στην περίπτωση αυτή έχει συντελεσθεί πολύ κακό. Υπάρχουν, όμως, και αυτοί που είχαν την τύχη να συναντήσουν έναν- έστω- ξεχωριστό δάσκαλο, ο οποίος σφράγισε την μετέπειτα ζωή τους με τον πλέον θετικό τρόπο.

Ο γράφων έχει να θυμηθεί από το Δημοτικό Σχολείο του Παλαιοκκλησίου Καρδίτσας, έναν θαυμάσιο δάσκαλο ονόματι Βενέδικτο Δανιήλ. Με τον υπέροχο τρόπο του έγινε ο αίτιος να διορθώσω τον χαρακτήρα μου. Πλείστα πράγματα της διδασκαλικής μου πορείας ανάγονται στο έργο αυτού του Δασκάλου. Ήταν δίκαιος. Ενθάρρυνε τους μαθητές. Τραγουδούσε, έψελνε. Ερχόταν στο χωριό από την πόλη με το ποδήλατό του, το οποίο αυθαιρέτως χρησιμοποιώντας το, το χάλασα δυο φορές. Απλός και πρόσχαρος!

Στο 2^ο Γυμνάσιο έχουν ξεχωρίσει μέσα μου τέσσερις εκπαιδευτικοί: ο βιολόγος Δημήτρης Κάκκος που μου δίδαξε με την παρουσία του την πραότητα[2]. Ο θεολόγος Χρήστος Καλογερόπουλος[3] την υπομονή και την ανεκτικότητα. Η καθηγήτρια της Οικιακής Οικονομίας κα. Περγαντή Ευθ. που μας μάθαινε σπουδαία πράγματα για την υγιεινή, άσχετα, αν εμείς τότε δεν καταλαβαίναμε τη χρησιμότητά τους. Τέλος, οι κύριοι Παπαντώνης και Παπαδόπουλος Κώστας, που μου έμαθαν την επιείκεια.

Στο 2^ο Λύκειο έχουν ξεχωρίσει μέσα μου τρεις εκπαιδευτικοί, όλοι τους φιλόλογοι: ο κ. Φώτης Τσίπρας, που μου δίδαξε με την παρουσία του την αγωνιστικότητα[4]. Ο κ. Δημήτρης Μαρκούτης το ρομαντισμό και τον ουτοπισμό, απαραίτητα στοιχεία για έναν έφηβο. Μ' έμαθε να κάνω αναλύσεις στην μελοποιημένη ποίηση. Τέλος η φιλόλογος κα. Μαίρη Πέτσα[5], που την είχα στο αγαπημένο μου μάθημα, την Ιστορία. Επειδή ήμουν από φτωχή οικογένεια, με βοηθούσε επιπλέον και συντέλεσε τα μέγιστα να περάσω στο Ιστορικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων!

Τέλος, αναφέρω εκ νέου δύο καθηγητές του φροντιστηριακού χώρου, τον κ. Βασίλη Κάμπα και τον κ. Ιωάννη Σελούντο, για τους οποίους έχω γράψει ξεχωριστά κείμενα[6].

Είμαι τυχερός, γιατί έχω γευτεί το νέκταρ της μοναδικής σχέσης δασκάλου - μαθητή. Τώρα είμαι ο ίδιος δάσκαλος. Οι εκπαιδευτικοί είμαστε ευλογημένοι, γιατί αντλούμε νιάτα και αισιοδοξία από τους μαθητές μας. Τους προσφέρουμε γνώσεις, μας προσφέρουν δροσιά! Όσα χρόνια και αν περάσουν η ευλογημένη σχέση καθηγητή- μαθητή, δεν ξεπερνιέται ποτέ. Αρκεί να έχει δομηθεί γερά... Τότε δεν υπάρχει φόβος να φθαρεί στο πέρασμα των χρόνων...

Στους ανθρώπους που μας έχουν κάνει ανώτερους πνευματικά οφείλουμε αιώνια ευγνωμοσύνη. Εάν τους δούμε στον δρόμο να τους σφίξουμε στην αγκαλιά μας. Από πείρα το λέω: Δεν φαντάζεστε τι σημαίνει για το δάσκαλο να τον δει ο παλιός μαθητής του στο δρόμο και να τρέξει καταπάνω του φωνάζοντας: «Κύριε - Κυρία, εσείς; Τι κάνετε; Ποτέ δε σας ξεχνώ...».

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας "Πρωινός Τύπος". (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Την οποία διέκρινα και 15 χρόνια μετά, όταν στα πλαίσια λειτουργίας Φροντιστηρίου Μέσης Εκπαίδευσης, συνεργάστηκα με την Β/θμια Εκπαίδευση του Νομού, όπου ήταν πλέον Διευθυντής!

[3] Μετέπειτα επίσκοπος Ρεντίνης με το όνομα Σεραφείμ (+).

[4] Κυνηγημένος για τις πολιτικές του ιδέες στις «δύσκολες» εποχές, εμφυσούσε την επιμονή και την επιμονή στους μαθητές του.

[5] Είναι η μόνη εκπαιδευτικός στα λυκειακά μου χρόνια που δεν ξέρω απολύτως τίποτα για την μετέπειτα πορεία της. Το βέβαιο είναι πως , αν ζει, δε κατοικεί στην Καρδίτσα.

[6] Στις 26 και 30/6 2016, αντίστοιχα (σελίδα 3).

Μπαμπάδες, παππούδες και γενικότερα «Άνδρες», μήπως ξεφύγαμε εντελώς;

Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

                                                                                        

Μπαμπάδες, παππούδες και γενικότερα «Άνδρες», μήπως ξεφύγαμε εντελώς;

Πρώτο συμβάν, Δευτέρα 28 Μαΐου 2018: Μόνο φρίκη προκαλούν οι αποκαλύψεις για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών από τους ίδιους τον πατέρα τους στη Λέρο. Η μικρή κοινωνία του νησιού γνώριζε τον πατέρα ως αντικοινωνικό, σκληρό άνθρωπο που φερόταν βίαια στα παιδιά του. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα όσων είπε στο ο μεγαλύτερος γιός του[2]: «Είναι όλα αλήθεια. Μας χτυπούσε ο πατέρας μου, μας έσπαγε στο ξύλο ειδικά εμένα και τη μητέρα μου. Δεν φταίει η μητέρα μου. Η μητέρα μου γνώριζε αλλά φοβόταν πάρα πολύ και δεν μιλούσε. Ο πατέρας μου έκανε διάφορες χειρονομίες στον αδερφό μου, τον παρενοχλούσε σεξουαλικά συνέχεια. Εμένα με είχε χτυπήσει με φτυάρι στο κεφάλι και τον αδερφό μου με ξύλο!». Από το πολύ ξύλο είχαμε φτάσει στο σημείο να πηγαίνουμε στο νοσοκομείο.

Δεύτερο συμβάν, Πέμπτη 7 Ιουνίου 2018: Σοκ στη Λαμία: Συνταξιούχος δικηγόρος κακοποιούσε σεξουαλικά τα εγγόνια του. Συγκλονισμένη είναι η τοπική κοινωνία της Λαμίας αλλά και ολόκληρη η Ελλάδα με την πολύ σοβαρή υπόθεση των δύο μικρών παιδιών που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά από τον 69χρονο παππού τους. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ[3] ο συνταξιούχος δικηγόρος είχε τη συνήθεια να κλειδώνει τις πόρτες και να ακούει δυνατά εκκλησιαστική μουσική. Πίσω από αυτές τις κλειστές πόρτες, όμως, συνέβαιναν ανατριχιαστικά πράγματα που δεν περιγράφονται, τα οποία όμως φέρεται να είπε το μικρό κοριτσάκι στους ειδικούς επιστήμονες που μίλησαν μαζί του. Το κουβάρι της εφιαλτικής ιστορίας άρχισε να ξετυλίγεται από μια εκπαιδευτικό που επισκέπτονταν, για να υποστηρίξει μαθησιακά τα παιδάκια, η οποία και κατήγγειλε ορισμένα περιστατικά που υπέπεσαν στην αντίληψή της στην Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107, αλλά και στο Διευθυντή του σχολείου όπου πηγαίνει η μικρή.

Τρίτο συμβάν: Σάββατο, 9 Ιουνίου 2018: Νέα υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης, με θύματα ανήλικα κορίτσια είδε το φως της δημοσιότητας, έπειτα από καταγγελίες κατοίκων σε συνοικία της Λαμίας. Γνωστός γιατρός, την ώρα που περπατούσε σε πεζόδρομο στο κέντρο της πόλης, «χούφτωσε» τρεις μαθήτριες που περπατούσαν αμέριμνες μπροστά στο «Cafe Sketch»! Όπως ήταν φυσικό οι μαθήτριες έβαλαν τις φωνές, ενώ όσοι βρέθηκαν μπροστά στο συμβάν δεν πίστευαν στα μάτια τους. Ένας από τους αυτόπτες μάρτυρες αντέδρασε άμεσα και έτρεξε προς το γιατρό και τον πρόλαβε την ώρα που απομακρυνόταν. Τον έπιασε μάλιστα από το γιακά, λέγοντας του: «Τι έκανες ρε αλήτη; Τι έκανες; Δεν ντρέπεσαι..;». Ο «ανώμαλος» γιατρός έβγαλε κάποιες άναρθρες κραυγές και έφυγε τρέχοντας!!!

Το παραπάνω θέμα κατάντησε να βρίσκεται στην επικαιρότητα σε εβδομαδιαία βάση. Σαν να είναι κάτι φυσιολογικό. Σαν να είναι ένα πρόβλημα καθημερινότητας. Δεν είναι όμως…

Για το θέμα αυτό έχω ξαναμιλήσει[4], φίλοι μου. Επανέρχομαι όμως. Και επανέρχομαι, πρώτον, επειδή τέτοια περιστατικά δε σταμάτησαν καθόλου να έρχονται στο φως της δημοσιότητας και αγανακτώ, όταν τα διαβάζω. Δεύτερον, επειδή αναρωτιέμαι που θα βρουν ένα στήριγμα και το δίκιο τους αυτά τα παιδιά, εάν δεν το κάνουμε εμείς οι «άλλοι», οι «ξένοι», δηλαδή ο κοινωνικός περίγυρος; Φίλοι μου, το επαναλαμβάνω: Η ανοχή είναι συνενοχή. Κάθε ευαίσθητος και συνειδητοποιημένος πολίτης, όταν «κάτι» πέφτει στην αντίληψή του, που αφορά παιδί σε κίνδυνο, οφείλει να κάνει χρήση της Γραμμής SOS 1056 ή την Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107, που δέχονται καταγγελίες ακόμη και ανώνυμα και τις παραπέμπουν στις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές.

Ας μην ξεχνάμε πως όσοι κακοποιούν παιδιά με τον παραπάνω τρόπο δεν ξεχωρίζουν από κάποιο εξωτερικό χαρακτηριστικό. Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, συχνά υπεράνω πάσης υποψίας. Μπορεί να μοιάζουν φιλήσυχοι οικογενειάρχες και να είναι ευγενικοί με τους γείτονες τους και τον περίγυρό τους. Μπορεί να είναι μορφωμένοι, καλοί επαγγελματίες και νομοταγείς πολίτες.

Ας κάνω όμως και την αυτοκριτική του φύλου μου, με αφόρμηση τα παραπάνω συμβάντα. «Άνδρες, μήπως ξεφύγαμε εντελώς; Μήπως νομίζουμε ότι ο ύψιστος στόχος της ύπαρξης μας ως τα βαθιά γεράματα, το αφήγημα της ζωής μας-όπως το αποκαλεί μια φίλη μου- είναι οι σεξουαλικές μας «κατακτήσεις»; Και είναι «κατάκτηση», να κακοποιούμε σεξουαλικά μια αθώα παιδική ζωή; Είμαστε υπερήφανοι ως φύλο, όταν διαβάζουμε τέτοια περιστατικά; Εγώ όχι! Εσείς;».

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος».  (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] protothema.gr, 28/5/2018.

[3] Βλέπε http://www.lamiareport.gr/index.php/topika

[4] Βλέπε ενδεικτικά: 14 και 17/ 7/ 2016 «Σεξουαλική κακοποίηση παιδιών», 6/10/2016 «Σεξουαλική κακοποίηση: Μια αιμάσσουσα κοινωνική πληγή», σελ. 3.

Ένα θέαμα που λέγεται Μουντιάλ...

 Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Η σέντρα για το Παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου 2018, που συνήθως αναφέρεται ως Μουντιάλ 2018, ξεκινά την ερχόμενη Πέμπτη 14 Ιουνίου με την αναμέτρηση της διοργανώτριας Ρωσίας με τη Σαουδική Αραβία , ενώ ο τελικός θα διεξαχθεί στις 15 Ιουλίου. Αμφότεροι οι αγώνες θα διεξαχθούν στο νέο στάδιο, με το όνομα «Λουζνίκι», της Μόσχας. Συμμετέχουν 32 ομάδες χωρισμένες αρχικά σε 8 ομίλους των 4 ομάδων, από τους οποίους θα πάρουν πρόκριση για τα νοκ άουτ οι 2 πρώτοι.

Ένα θέαμα που λέγεται Μουντιάλ…[2]

Είχα πάντα την απορία γιατί επικρατεί στην Ελλάδα η ισπανική επωνυμία «Μουντιάλ» για το γεγονός των ημερών. Η απορία μου αυτή δεν αποτελεί μόνο αδυναμία κατανόησης, αλλά και πραγματική αμηχανία μπρος σ’ ένα ακόμη σύμπτωμα της παγκοσμιοποίησης, όπως βιώνεται στον χώρο του μαζικού αθλητισμού: προτιμάται στον τόπο μας το τρισύλλαβο «Μουντιάλ»- προσφερόμενο όπως όπως- από τον πολυσύλλαβο σιδηρόδρομο «Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου». Όπως όμως και αν ονομάζεται ή προφέρεται το γεγονός αυτό, δεν παύει από το να κυριαρχεί σε παγκόσμια κλίμακα. Κανένας, ακόμη και ο πιο άσχετος με το ποδόσφαιρο δε μένει ασυγκίνητος από αυτό. Από την Ιαπωνία ως το Καμερούν και από τη Χιλή ως τη Ρωσία, το ποδόσφαιρο είναι σήμερα η κοινή συνισταμένη των λαών, με αποκορύφωμα το Μουντιάλ[3].

Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος να αναρωτηθούμε γιατί το παγκόσμιο κύπελλο συγκεντρώνει, σχεδόν αρρωστημένα, το ενδιαφέρον του κοινού και των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (Μ.Μ.Ε.). Αρκεί να φέρουμε στο νου μας τη γνωστή ιστορία με την κωμωδία του Τερέντιου που οι θεατές έφυγαν από το θέατρο, επειδή λίγο πιο κάτω υπήρχε μια παράσταση με αρκούδες, ή να θυμηθούμε τις απόψεις των Ρωμαίων αυτοκρατόρων για τη χρησιμότητα των θεαμάτων ή τέλος, τον έξυπνο τρόπο με τον οποίο ανέκαθεν οι δικτατορίες χρησιμοποιούν τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα[4].

Αναμφίβολα, μια εντυπωσιακή διεθνής αναμέτρηση ικανοποιεί κάποιες ανάγκες της κοινής γνώμης. Ωστόσο, η αθλητική συζήτηση (δηλαδή το αθλητικό θέαμα, η συζήτηση το αθλητικό θέαμα, η συζήτηση για τους δημοσιογράφους που μιλάνε για το αθλητικό θέαμα κ.τ.λ.) είναι το πιο εύκολο υποκατάστατο της πολιτικής συζήτησης. Αντί να κρίνουμε, για παράδειγμα, τις ενέργειες του υπουργού οικονομικών (πράγμα για το οποίο απαιτούνται γνώσεις οικονομίας και όχι μόνο) συζητάμε για τις ενέργειες του προπονητή. Αντί να κρίνουμε τις ενέργειες ενός βουλευτή, κρίνουμε τις ενέργειες ενός ποδοσφαιριστή ή ενός διαιτητή. Αντί να αναρωτηθούμε (πράξη δύσκολη και κοπιαστική για πολλούς ανθρώπους) αν κάποιος υπουργός έχει υπογράψει ακατανόητες συμφωνίες με κάποια επιχειρηματικά συμφέροντα, αναρωτιόμαστε αν ένα αποτέλεσμα ποδοσφαιρικού αγώνα θα εξαρτηθεί από την τύχη, από την απόδοση των παικτών ή από άλλου είδους «διπλωματικές» αλχημείες.

Φίλοι μου, η ποδοσφαιρική συζήτηση απαιτεί κάποιες γνώσεις, όχι βέβαια αόριστες, αλλά αυτές είναι οπωσδήποτε περιορισμένες και συγκεκριμένες. Μας επιτρέπει να εκφράσουμε γνώμες, να ευχόμαστε λύσεις, να υποστηρίζουμε με πάθος κάποιες θέσεις, χωρίς να κινδυνεύουμε να συγκρουστούμε με την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων. Ταυτόχρονα, δε μας υποχρεώνει να κάνουμε οποιαδήποτε προσωπική παρέμβαση, επειδή μιλάμε για κάτι που παίζεται έξω από τη- δύσκολη για πολλούς- καθημερινότητα μας και πάντως μακριά από τη χώρα μας (και χωρίς τη συμμετοχή της ομάδας της χώρας μας, θα πρόσθετα εγώ).

Κοντολογίς, το ποδόσφαιρο μπορεί να είναι η νέα παγκόσμια θρησκεία, όπως συχνά υποστηρίζεται. Αλλά η θρησκεία αυτή δεν έχει δόγμα, παρά μόνο τελετουργικό. Ένα τελετουργικό που  επιτρέπει να συμμετέχουν όλοι οι λαοί, πλούσιοι και φτωχοί- κυρίως το ανδρικό τμήμα τους- χωρίς όλες εκείνες τις δυσκολίες που επιβάλλει η πολιτική συζήτηση.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Κείμενο του Ουμπέρτο Έκο, «Σημειώματα Σημειολογίας, κ.ά.», 2^η έκδοση, εκδ. Μάλλιαρης Παιδεία, 1995 (ελαφρώς διασκευασμένο από εμένα)

[3] Δημήτρης Δημητράκος, εφημερίδα «το Βήμα», 5/7/1998.

[4] (Σχόλιο δικό μου): Για το θέμα έχω ξαναγράψει αναλυτικά. (Βλέπε Π.Τ. 15/3, 18/3 και  22/3/2018, σελίδα 3).