Διακοπές: Η αξία τους στην ψυχική και σωματική μας ισορροπία

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Διακοπές: Η αξία τους στην ψυχική και σωματική μας ισορροπία

Το θέμα πέρασε έτσι στα «ξυστά» από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.) την εβδομάδα που μας πέρασε. Σαν να είναι κάτι το φυσιολογικό. Πολλοί Έλληνες δε θα κάνουν και φέτος το καλοκαίρι διακοπές, ενώ για αυτούς που θα τα καταφέρουν η διάρκεια των διακοπών τους κυμαίνεται μόνο μεταξύ τεσσάρων έως επτά ημερών. Οι οικονομικοί λόγοι αλλά και η επαγγελματική και εισοδηματική αστάθεια αποτελούν τους βασικότερους λόγους για την εξέλιξη αυτή. Επαναλαμβάνω: το θέμα πέρασε ως μονόστηλο από τα Μ.Μ.Ε. σαν να ήταν κάτι το φυσιολογικό.

Κάτι αναμενόμενο ναι, μα φυσιολογικό δεν είναι φίλοι μου. Και αυτό γιατί και η ανάγκη για διακοπές, όπως όλες οι βαθύτερες επιθυμίες και ορμές μας, είναι η φωνή του εαυτού μας! Η συναισθηματική, γνωστική, φυσική κόπωση και το αυξημένο στρες είναι ενδείξεις, δηλαδή μηνύματα του πνεύματος και του σώματός μας, στα οποία καλούμαστε να ανταποκριθούμε. Η ευθυγράμμιση των αναγκών μας, των επιθυμιών με τους στόχους μας και τα σχέδιά μας είναι ζωτικής σημασίας για την καλή λειτουργικότητά μας. Απεναντίας, η αδιαφορία ή η ανημποριά απέναντι σε αυτά, συμβάλλει καθοριστικά όχι μόνο στην πτώση της απόδοσής μας αλλά και σε πιθανά προβλήματα στη συναισθηματική και σωματική μας υγεία.

Έρευνες έχουν αναδείξει ότι η αποσύνδεσή μας από το περιβάλλον εργασίας και τους ρυθμούς, που το χαρακτηρίζουν, λειτουργεί τόσο προληπτικά όσο και αναζωογονητικά. Πιο συγκεκριμένα, όχι μόνο η φυσική απόσταση από τον χώρο εργασίας και υποχρεώσεων μας αλλά η ουσιαστική, δηλαδή η ψυχολογική αποσύνδεση από όλα όσα προκαλούν ψυχοσωματική, θεωρείται επιβεβλημένη, ιδιαίτερα σε περιόδους αυξημένου στρες και έντονης κόπωσης. Επομένως, η πνευματική και όχι μόνο φυσική απόσταση από την εργασία μας, συμβάλλει στη μείωση των πιθανοτήτων για εξουθένωση κατά τη διάρκεια του χρόνου και στην πρόληψη διαταραχών που συνδέονται με το χρόνιο στρες και την ψυχοσωματική κόπωση, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις και ψυχικές διαταραχές.

Πραγματικά, η περίοδος ουσιαστικών διακοπών[2] είναι μια περίοδος, όπου οι άνθρωποι βιώνουν μία κατάσταση ευεξίας και ευτυχίας. Τα θετικά συναισθήματα και η ενεργητικότητα διατηρούνται για δύο εβδομάδες μετά την επιστροφή, αλλά- δυστυχώς- οι καθημερινοί εντατικοί ρυθμοί εργασίας σταδιακά μας αφομοιώνουν ξανά. Έτσι, η ανάγκη για ισορροπία επανέρχεται ως κεντρικό θέμα.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί[3] η ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και επαγγελματική μας ζωή καθώς και η ξεκάθαρη διάκρισή τους, είναι καθοριστικής σημασίας. Γι’ αυτό, η ισορροπία τόσο η ποιοτική, δηλαδή ο βαθμός αποστασιοποίησης από την εργασία κατά τις διακοπές, όσο και η ποσοτική, δηλαδή τα περισσότερα διαλλείματα μέσα στον χρόνο είναι η πιο ενδεδειγμένη επιλογή.

Αντίθετα, η δυσανάλογη και μεγάλη αποσύνδεση από την εργασία, σε υπερβολικό βαθμό, δημιουργεί εξαιρετικές δυσκολίες στην επιστροφή και την προσαρμογή μας στους εργασιακούς ρυθμούς. Ομοίως και σε ποσοτικό επίπεδο, η υπερεπένδυση σε ένα και μόνο διάλλειμα από την εργασία κατά τη διάρκεια του χρόνου, δεν μπορεί να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο χρόνος αποστασιοποίησης και ξεκούρασης είναι αναγκαίος σε όλους τους κύκλους σε ανάλογο βαθμό, κατά τη διάρκεια της ημέρας, της εβδομάδας και του έτους.

……………………………………………………………………

Υστερόγραφο: Φίλοι αναγνώστες, η «Ψύχραιμη ματιά», θα ξαναβρίσκεται κοντά σας- έχοντας κάνει τις θερινές της διακοπές- την Κυριακή 26 Αυγούστου. Εύχεται δε και στον καθένα σας «Καλές διακοπές και ό,τι καλύτερο». Σε όσους φίλους αναγνώστες, ζήτησαν συνάντηση μαζί μου, την οποία υποσχέθηκα, να ’χουν τη βεβαιότητα ότι θα επικοινωνήσω μαζί τους και η συνάντηση θα γίνει.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Η φράση «ουσιαστικές διακοπές» από μόνη της μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ολόκληρου άρθρου ή γόνιμης συζήτησης. Πάντως οι «έξαλλες» διακοπές σε κοσμοπολίτικα νησιά πολύ αμφιβάλλω, εάν συμβάλλουν σε καταστάσεις ουσιαστικής  ευεξία και ευτυχίας. Ευμάρειας ναι, ευτυχίας όχι.

[3] Χαράλαμπος Πετράς, Ψυχολόγος – Ανθρωπολόγος, στο http://inspireyourlife.gr

Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Φίλοι αναγνώστες, η στήλη εκφράζει ελεύθερα τα πιστεύω και την οπτική γωνία του γράφοντος εν γνώσει της ότι μπορεί κάποιους να μην τους βρίσκει σύμφωνους ή και να τους δυσαρεστεί. Αλλά εδώ βρίσκεται και η γοητεία της ελευθεροτυπίας, αφού οι διαφωνούντες μπορούν κάλλιστα να εκφράσουν ενυπόγραφα την αντίθετη άποψη.

Τα «αυθόρμητα» (;) ευχαριστήρια των επιτυχόντων μαθητών

«Θα ήθελα να ευχαριστήσω και δια του τύπου τους καθηγητές μου… για την επιτυχία μου στις γραπτές εξετάσεις» διαβάζουμε ήδη και θα διαβάσουμε ακόμη περισσότερο τις επόμενες ημέρες στις τοπικές εφημερίδες. Προφανώς η ενέργεια αυτή, δηλαδή το ευχαριστήριο, αποτελεί μια ένδειξη, ίσως και απόδειξη, αναγνώρισης της βοήθειας που πιστεύει ο κάθε πρώην μαθητής, πλέον φοιτητής, ότι είχε από τους καθηγητές του (του δημοσίου μα- κυρίως- του φροντιστηριακού χώρου) στην προσπάθειά του για την εισαγωγή του σε μια Πανεπιστημιακή σχολή.

Δεν περνάει, ωστόσο, απαρατήρητο, αντίθετα προκαλεί τουλάχιστον την απορία- για να χρησιμοποιήσω μια επιεική έκφραση-, αν όχι καχυποψία, το γεγονός ότι στα περισσότερα «ευχαριστήρια» αραδιάζεται μια πλειάδα από ονόματα εκπαιδευτικών- ακόμη και δέκα (!) διάβασα σ’ ένα ευχαριστήριο-, οπότε δημιουργούνται εύλογα κάποια ερωτήματα στον απλό αναγνώστη. Ας τα βάλουμε σε μια σειρά.

Το πρώτο πράγμα που αναρωτιέται κανείς, διαβάζοντας τόσα ονόματα εκπαιδευτικών, που ευχαριστεί το παιδί, είναι τούτο: πώς «χώρεσαν» όλοι αυτοί οι καθηγητές στο απογευματινό πρόγραμμα του μαθητή, ώστε να δώσουν τα «φώτα» τους και να δέχονται τώρα τα «αυθόρμητα ευχαριστήρια» του; Το δεύτερο και πιο εύλογο ερώτημα συνάγεται από το γεγονός ότι σχεδόν σ’ όλα τα ευχαριστήρια οι καθηγητές είναι του επίσημου φροντιστηριακού χώρου. Αντίθετα, κανένας αδιόριστος συνάδελφος δε «βλέπει» το όνομά του σ’ ένα ευχαριστήριο, απ’ ό,τι είμαι σε θέση να γνωρίζω. Αναρωτιέται, λοιπόν, ο αναγνώστης: ούτε ένας αδιόριστος εκπαιδευτικός δεν είχε την εμπιστοσύνη κάποιου- επιτυχόντα πλέον- μαθητή; Ή μήπως τελικά τα ευχαριστήρια- ιδίως τα μακροσκελέστατα- δεν είναι και τόσο αυθόρμητα; Λέω μήπως… Ο κάθε αναγνώστης του κειμένου μου παρατηρεί, κρίνει και ελεύθερα συμπεραίνει. Ειδικά, αν είναι έμπειρος και σχετικός με το όλο θέμα.

Το άλλο σημείο- πιστεύω- που δεν περνά απαρατήρητο είναι το οικονομικό κόστος που έχουν για την οικογένεια του μαθητή τα φροντιστηριακά μαθήματα με 5- 6 καθηγητές, αφού παρατηρούμε και συναδέλφους της ίδιας ειδικότητας! Αναρωτιέται, δηλαδή, ο μέσος αναγνώστης πόσες χιλιάδες ευρώ κόστισε συνολικά στο γονέα η προετοιμασία του μαθητή- παιδιού του από την Α’ Λυκείου, για να μην πω από το Γυμνάσιο, ώσπου να φτάσει μετά από τρία χρόνια στην «επιτυχία» και ως εκ τούτου στο  «αυθόρμητο ευχαριστήριό» του; Και αν τυχόν είχε και καμιά άλλη απογευματινή φροντιστηριακή «υποστήριξη», λ.χ. κανενός «επίορκου» καθηγητή του Δημοσίου, που και αυτό δεν αποκλείεται με τόσους καθηγητές που έκανε μαθήματα, πόσα χρήματα στοίχισε επιτέλους η «επιτυχία» του, ώστε τώρα να κομπάζει γι’ αυτήν και να δημοσιοποιεί ουσιαστικά τη σπατάλη που συντελέστηκε στο σπιτικό του, για να γίνει φοιτητής; (Όσο αφορά τα οικονομικά δεδομένα- κόστη της φοιτητικής ζωής ας τα αφήσουμε καλύτερα προς το παρόν. Θα μιλήσουμε σε άλλο κείμενό μας).

Τέλος, η σημαντικότερη κατ’ εμέ απορία ενός αναγνώστη, όταν διαβάζει τα «ευχαριστήρια» που απευθύνουν οι μαθητές δια μέσω του τύπου στους 5-6 καθηγητές (σαν να μην μπορούσαν να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους αυτοπροσώπως) είναι αυτή: Καλά αυτό  το παιδί προσπάθησε- μόχθησε καθόλου; Μια επιβράβευση στον ίδιο τον εαυτό του, δηλαδή μια φράση που να λέει «Ευχαριστώ πρώτα και πάνω απ’ όλους τον εαυτό μου- σώμα, ψυχή και πνεύμα- που άντεξε τούτη την τρίχρονη επίπονη προσπάθεια» δεν έχω δει πουθενά! Τόσο «αχυρένιες» έχουν γίνει πια οι πνευματικές δυνατότητες των μαθητών μας; Ή μήπως εσκεμμένα υποβαθμίζονται, ώστε οι νέοι να θεωρούν αναγκαία την εξωτερική από τις δικές τους δυνάμεις βοήθεια, χωρίς την οποία δεν υπάρχει δυνατότητα επιτυχίας;

Μια επιτυχία που όταν έρθει, τελικά, μετά από όλα τα παραπάνω έχει ως τελευταίο κόστος της και ένα «αυθόρμητο ευχαριστήριο» δια του Τύπου;

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)