Ψύχραιμη ματιά
Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Σε όλη τη διάρκεια των εορτών τα κείμενα που επιμελούμαι ή γράφω είναι
στο κλίμα των ημερών. Ιδιαίτερη αναφορά
και τιμή σε εκείνους τους ανθρώπους που δύσκολα θα χαρούν αυτές τις μέρες είτε
γιατί αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης είτε επειδή είναι μόνοι τους
(βιολογικά ή συναισθηματικά) είτε επειδή ο
χρόνος κυλάει και η ζωή τους φεύγει
και χάνεται μέσα από τα δάχτυλά τους σαν μια χούφτα άμμος. Ξεκινώ με δύο κείμενα: ένα του Στράτου Παπάνη[2] και ένα του
Δημήτρη Χατζή[3]. Είναι αφιερωμένο
σε αυτούς που βρίσκονται τέτοιες μέρες μακριά από την ιδιαίτερη πατρίδα τους.
Μακριά και τους συγγενείς και φίλους τους...
Στράτος Παπάνης: Οι
πόλεις των άλλων
Τριγυρνώ στις πόλεις
των άλλων. Παράξενο να είσαι ξένος εκεί, που κάποτε απρόσμενα σε άφησαν να τις
οικειοποιηθείς. Σαν επίκληση σε αγάπη παλιά, που τώρα σε αποστρέφεται.
Περιδιαβαίνω τα στενά και προσηλώνομαι στις
ανακοινώσεις στους πίνακες με ακίδες και δέντρα τρυπημένα: Κάποιος που έφυγε 92
ετών, άλλος 76. Κι ανάμεσά τους ο πολυαγαπημένος γιος, πατέρας, αδελφός, που δεν έκλεισε τα 45. Ατύχημα, αρρώστια, ποιος
ξέρει... Οι τραγωδίες σε δένουν με τοπία και
ανθρώπους πιο σφιχτά από τις χαρές. Επειδή ο πόνος είναι τελικά το μόνο κοινό
πεπρωμένο. Και τούτη η θλίψη για τον άγνωστο
νεκρό, που γελά στην φωτοτυπημένη φωτογραφία, αμέριμνος στο αγγελτήριο του
δικού του θανάτου, πάνω από σταυρούς και τηλέφωνα γραφείων τελετών, τούτος ο
ξένος πια στη ζωή με κάνει να θρηνώ πιο πολύ και από τους αγαπημένους του.
Επειδή σαν ευκαιρία μοιάζει, που χάθηκε, σα ραντεβού που ο ένας άργησε να
φτάσει, σα μεθύσι που θόλωσε, όσα θα μπορούσαν να είχαν γίνει. Ποτέ μην αμελήσετε
την ηδονή της μέθεξης. Ποτέ μην πείτε πως ο άλλος είναι ξένος. Και στο εξής
κανένα αγγελτήριο ας μη σημάνει το αμετάκλητο πέρας μιας συνάντησης, που θα
μπορούσε να ήταν και μοιραία.
Δημήτρης Χατζής,
«Ο Κάσπαρ Χάουζερ στην έρημη χώρα»
[Το πρόσωπο που αφηγείται είναι ο Κώστας, ένας
φτωχός Έλληνας μετανάστης που ζει και εργάζεται στη Γερμανία...]. Στο απόσπασμα διηγείται τί κάνει τα βράδια,
όταν έχει τελειώσει τη δουλειά του και επιστρέφει στο φτωχικό δωμάτιό του. Στο
τέλος του αποσπάσματος ο Κώστας απευθύνεται σ' ένα άλλο πρόσωπο ( ένα συγγραφέα) που ζήτησε να γράψει την ιστορία
της ζωής του Κώστα.]
Στην αρχή που πρωτόρθα νόμιζα τότε πως έχει πολλά να χαζέψει
κανένας στη λεωφόρο και την πόλη που ζω. Περίμενα δηλαδή κάθε βράδυ πως κάτι θα
γίνει. Τώρα το ξέρω βέβαια το λάθος μου. Εδώ ποτέ δε γίνεται τίποτα. Δεν έχει
ποτέ φασαρία, καβγάδες, να γίνει αναστάτωση, ταραχή. Σπάνια, σπανιότατα κανένα
δυστύχημα μόνο. Όλα πάνε με την ίδια τάξη που πήγαν και χτες - σαν να 'ναι
κάπου μια αόρατη τροχαία που τα 'χει βάλει στη ρέγουλα .
Βάζω τα χέρια μου και τα δυο στις τσέπες του παντελονιού μου,
με το σακάκι πίσω ανασηκωμένο -κακή συνήθεια μου λένε και δεν την κόβω- παίρνω
τη λεωφόρο, την περπατάω, με το κεφάλι σκυμμένο, σαν κάτι να ψάχνω να βρω.
Άνθρωποι,
κόσμος πολύς, περνάνε δίπλα μου, πάνε μαζί μου. Και πάω και εγώ - ο δρόμος μάς
πάει, η λεωφόρος, κάτω απ' τα φώτα της. Τους κοιτάζω. Όλοι τους, λέω,
πηγαίνουνε κάπου, έχουνε κάπου να πάνε. Εγώ είμαι εδώ, στη λεωφόρο, στην
άσφαλτο, περισσότερο απ' όλους. Δε με περιμένει κανένας εμένα, δεν έχω πουθενά
που να θέλω να πάω, να γυρίσω κάπου. Σαν να 'ναι το σπίτι μου εδώ, εδώ κι η
πατρίδα μου, το κανένα σπίτι μου, η καμιά μου πατρίδα. Λένε στο καφενείο και
για τους άλλους - πως ξένοι γινήκαμε όλοι στις μεγάλες αυτές πολιτείες. Αν
είναι έτσι, λέω τότες εγώ - εγώ, λοιπόν, πρέπει να 'μαι ο πιο γνήσιος πολίτης
της πολιτείας των ξένων, ο ιθαγενής. Και να φροντίσεις εσύ, κύριε συγγραφέα, να
μου βάλουνε κάποτε και μια μαρμάρινη πλάκα σαν αυτή που τοποθετείται σε τάφο στο
σπίτι από την πίσω μεριά, της αυλής, πως εδώ κατοίκησε κάποτε ο ξενότερος απ'
όλους τους ξένους της πολιτείας των ξένων.
[1] Ο κ.
ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας
«Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
Share this
