Ψύχραιμη ματιά
Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Η αιθαλομίχλη είναι ένα είδος
ατμοσφαιρικής ρύπανσης που δημιουργείται από μείγμα καπνού και ομίχλης στον
αέρα. Το συγκεκριμένο μείγμα περιέχει επιβλαβή σωματίδια, τα οποία
μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδίως σε
ευπαθή άτομα.
Μια ακραία μορφή εμφάνισης της
αιθαλομίχλης που συνέβη πριν από χρόνια
Η
περίπτωση του Λονδίνου (1952)
Το Λονδίνο, από
τη Ρωμαϊκή κιόλας εποχή, ήταν γνωστό για την ομίχλη του, η οποία όμως έγινε
πολύ εντονότερη με την έλευση της βιομηχανικής εποχής το 18ο αιώνα, οπότε
τα εργοστάσια απελευθέρωναν αέρια και τεράστιες ποσότητες επιβλαβών σωματιδίων
στην ατμόσφαιρα. Η αιθαλομίχλη,
όμως, που εμφανίστηκε το 1952 είχε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αφού γινόταν
αντιληπτή από την δυσάρεστη οσμή της και την κιτρινοκαφέ χροιά της, που
διέφερε πολύ από την καθαρή λευκή ομίχλη των αγροτικών περιοχών και ονομάστηκε
Smog, από συνδυασμό των λέξεων smoke (καπνός) και fog (ομίχλη).
Ο Δεκέμβριος του
1952 ήταν πολύ βαρύς για το Λονδίνο. Λόγω του κρύου και των έντονων
χιονοπτώσεων, οι Λονδρέζοι, προκειμένου να ζεσταθούν, έκαιγαν μεγάλες ποσότητες
κάρβουνου (ορυκτού άνθρακα), με αποτέλεσμα τη δημιουργία πυκνού νέφους καπνού
σε όλη την πόλη και τις γύρω περιοχές.
Εκτός, πάντως,
από τον καπνό των τζακιών, το φαινόμενο της αναστροφής είχε ως αποτέλεσμα να
παγιδευτούν μικροσωματίδια και άλλοι ρύποι από βιομηχανίες και πετρελαιοκίνητα
οχήματα, που οι άνεμοι είχαν μεταφέρει στο κέντρο από την ευρύτερη περιοχή του
Λονδίνου. Ό,τι καιγόταν, όμως, στα τζάκια, περιείχε μεγάλη ποσότητα θείου,
που σε συνδυασμό και με άλλες μετεωρολογικές παραμέτρους, δημιούργησε ένα
στρώμα αιθαλομίχλης ύψους 100-200 μέτρων!
Το στρώμα αυτό αιθαλομίχλης κάλυψε για τέσσερις ολόκληρες ημέρες
το Λονδίνο και προκάλεσε το θάνατο τουλάχιστον 4.000 ανθρώπων (κατ’ άλλους τα
θύματα ξεπέρασαν τις 8.000)[2],
καθώς και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα σε τουλάχιστον 100.000 άτομα! Η
ορατότητα περιοριζόταν σε περίπου 5 μέτρα, οι πολίτες κυκλοφορούσαν την ημέρα
με φανάρια, φορούσαν μαντήλια και ιατρικές μάσκες στα πρόσωπά τους, όλες οι
επίγειες και εναέριες συγκοινωνίες σταμάτησαν, ενώ ακυρώθηκαν ακόμη και
κινηματογραφικές προβολές και θεατρικές παραστάσεις, λόγω της αιθαλομίχλης που
είχε διεισδύσει μέσα στις αίθουσες. Οι επιστήμονες της εποχής υπολόγισαν ότι
κάθε μία από τις συγκεκριμένες μέρες εκλύονταν περίπου 1.000 τόνοι
σωματιδίων καπνού, 2.000 τόνοι διοξειδίου του θείου, 140 τόνοι υδροχλωρικού
οξέος και- το πιο επικίνδυνο- και 800 τόνοι θειικού οξέος!
Τελικά, μετά από
4 μέρες αποπνικτικών φαινομένων, οι συνθήκες που δημιούργησαν το πρόβλημα
άλλαξαν, ο άνεμος απομάκρυνε μέρος του νέφους, ενώ η δυνατή βροχή καθάρισε σε
μεγάλο βαθμό την ατμόσφαιρα.
[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ
αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις,
επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] Οι περισσότεροι από τους θανάτους προήλθαν από
λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και υποξία (έλλειψη οξυγόνου), ως
αποτέλεσμα της απόφραξης των αεραγωγών από το πύο, που δημιούργησαν οι τοξικές
ενώσεις της αιθαλομίχλης. Οι κυριότερες λοιμώξεις που προκλήθηκαν
είναι η βρογχοπνευμονία και η οξεία πυώδης βρογχίτιδα, ενώ τα περισσότερα
από τα θύματα της θανατηφόρας ρύπανσης ήταν παιδιά και ηλικιωμένα ή ευπαθή
άτομα.
Share this
