Ο «πολιτισμός» της σύγχρονης διατροφής

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Ο «πολιτισμός» της σύγχρονης διατροφής

Οι τελευταίες έρευνες για τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων επιβεβαιώνουν με τεκμήρια αυτό που από καιρό υποθέταμε: η διατροφή αλλάζει ακολουθώντας τις εξελίξεις στον τρόπο ζωής, στους όρους εργασίας, στις νοοτροπίες. Δυστυχώς, οι αλλαγές αυτές δεν είναι πάντα προς το καλύτερο. Το επιτυχημένο έως αγχώδες στυλ ζωής συμπαρασύρει ομόρροπα τη διατροφή: τρώμε λοιπόν έξω, γρήγορα, μηχανικά και, συχνά, υπερβολικά.

Η τελετουργία του μεσημεριανού γεύματος γύρω από το οικογενειακό τραπέζι έχει καταλυθεί εξαιτίας των ασύμπτωτων ωραρίων των μελών της οικογένειας. Το οικογενειακό δείπνο, με τη σειρά του, εξαρθρώνεται από την τηλεθέαση, η οποία οδηγεί τα μέλη του νοικοκυριού, συνήθως κουρασμένα, να τρώνε αδιάφορα, σχεδόν στα τυφλά, μπροστά στην οθόνη. Η κατανάλωση παχυντικών και επιβαρυντικών τροφών μπροστά στην τηλεόραση οδηγεί ανησυχητικά μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην παχυσαρκία και σε νοσογόνους καταστάσεις. Οι παχύσαρκοι είναι κατά κανόνα εξαρτημένοι τηλεθεατές, που τρώνε ή μάλλον «μασουλάνε» μηχανικά γεμίζοντας τον αδρανή τηλεοπτικό χρόνο.

Στους αντίποδες του μηχανικού «τηλε-μασουλήματος» εντός της οικίας, βρίσκεται η όλο και ισχυρότερη τάση για φαγητό έξω[2]. Το φαγητό έξω σηματοδοτεί μια νέου είδους κοινωνικότητα[3]. Στις μέρες μας, ωστόσο, το «έξω» φαίνεται ότι υπηρετεί και πρακτική ανάγκη: τα νοικοκυριά μαγειρεύουν όλο και λιγότερο, λόγω φόρτου εργασίας και συσσωρευμένης κόπωσης, χωρίς βέβαια να λείπουν και οι περιπτώσεις των «τεμπέληδων».

Έξω, όμως, αρχίζει η «περιπέτεια» της ανεξέλεγκτης διατροφής. Τα σερβιριζόμενα γεύματα είναι συνήθως φορτωμένα με σάλτσες, καρυκεύματα και λιπαρά. Και απευθύνονται σε ανθρώπους που δε χρειάζονται λιπαρά, κάθε άλλο μάλιστα. Έτσι, διαγράφεται ένας φαύλος κύκλος: ο σημερινός Έλληνας, ιδίως ο κάτοικος των αστικών κέντρων, πιεσμένος από τον καινοφανή, πλην κυρίαρχο πλέον, τρόπο ζωής και εργασίας, δεν έχει χρόνο να ετοιμάσει ο ίδιος τα γεύματά του, ούτε καν να επιλέξει τις πρώτες ύλες. Καταφεύγει στα έτοιμα, στα γρήγορα και στα έξω: η διατροφή του είναι ήδη εκτός ελέγχου.

Ασφαλώς είναι δύσκολο, έως αδύνατο, να αλλάξει κανείς το εργασιακό του περιβάλλον ή τα δομικά χαρακτηριστικά του αστικού βίου. Ωστόσο, δεν είναι τόσο δύσκολο να μάθει να ελέγχει τη διατροφή του και την ποιότητα της. Ευτυχώς η ενημέρωση δεν λείπει. Εξάλλου, δεν έχει χαθεί η κληρονομημένη γνώση της περίφημης μεσογειακής διατροφής, η οποία συνόδευσε ανά τους αιώνες τους Έλληνες, και η οποία προβάλλεται ως πρότυπο από τους επιστήμονες σε κάθε ευκαιρία.

Επομένως, η αντίσταση στα σνακς της πολυθρόνας, η με μέτρο κρεατοφαγία και η επαναφορά των φυτικών προϊόντων στο καθημερινό τραπέζι, είναι επιβεβλημένες κινήσεις πολιτισμού. Όπως ακριβώς κίνηση πολιτισμού είναι η ανασύσταση του τραπεζιού γύρω από το οποίο λειτουργεί, όσο μπορεί, η οικογένεια. Το έξω, για να έχει αξία, πρέπει να συνυπάρχει αναλογικά με το μέσα: οι κοινωνικές σχέσεις, οι φίλοι, συνυπάρχουν αρμονικά και αλληλοσυμπληρούμενοι με την οικογένεια και την οικογενειακή εστία.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Κορυφαίο παράδειγμα αυτό που συμβαίνει στην πόλη μας κάθε 25^η Μαρτίου: Μετά την παρέλαση μαθητές και μαθήτριες πηγαίνουν με τους φίλους τους σε ψησταριές και τσιπουράδικα (!) να φάνε… Τώρα τελευταία συμβαίνει κάτι ακόμα ανησυχητικότερο: μετά το φαγητό, νωρίς το απόγευμα, πηγαίνουν για διασκέδαση σε  club, όπου έχουν κλείσει τραπέζι με βότκα!

[3] Οφείλουμε, βέβαια, να αναγνωρίσουμε πως το φαγητό έξω είναι παλιά- πλην πάντα νέα- συνήθεια. Οι άνθρωποι ενώνονται γύρω από ένα τραπέζι…

Β ΤΑΞΗ (5ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) ΝΕΟΕΛ ΓΛΩΣΣΑ

ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΟΧΗΣ ΠΕΡΙΟΔΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ

Προσθετική με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: ακόμη, επίσης, και, επιπλέον, εξάλλου, επιπρόσθετα, τέλος κ.ά.

Με επανάληψη της λέξης της αμέσως προηγούμενης περιόδου (από περίοδο σε περίοδο) ή της αμέσως προηγούμενης παραγράφου (από παράγραφο σε παράγραφο). Η λέξη που επαναλαμβάνεται από παράγραφο σε παράγραφο βρίσκεται συνήθως στο τέλος τους.

Αντιθετική με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: όμως, αλλά, αντίθετα, ωστόσο, εντούτοις κ.ά.

Επιδοτική με διαρθρωτικές λέξεις: όχι μόνο ... αλλά και, όχι μόνο δε(ν) ... μα ούτε, όχι μόνο ...  αλλά και δεν, όχι μόνο να ... αλλά και να.

Διαζευκτική με διαρθρωτικές λέξεις: ή ... ή, είτε ... είτε, ούτε ... ούτε, μήτε ... μήτε.

Επεξηγηματική με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: δηλαδή, με άλλα λόγια, παραδείγματος ή λόγου χάρη, για παράδειγμα, αυτό σημαίνει, συγκεκριμένα, ειδικότερα.

Βεβαιωτική με διαρθρωτικές λέξεις: βέβαια, ασφαλώς, φυσικά, αναντίρρητα, αναμφισβήτητα, οπωσδήποτε κ.ά.(ίσως: μερική βεβαιότητα)

Εμφατική με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: ιδιαίτερα, ειδικά, προπάντων, μάλιστα

Με χρονική σειρά και τακτικά αριθμητικά με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: πρώτα, αρχικά, καταρχάς, προηγουμένως ... ύστερα, έπειτα, στη συνέχεια, πρώτος, δεύτερος κ.ά.

Με όρο-προϋπόθεση με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: αν, εφόσον, με την προϋπόθεση, με δεδομένο κ.ά.

Αιτιολογική: επειδή, διότι, γιατί, γι’ αυτό το λόγο κ.ά.

Συμπερασματική με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις: άρα, λοιπόν, επομένως, συνεπώς, κατά συνέπεια, έτσι, συνοψίζοντας ή ανακεφαλαιώνοντας ή συμπερασματικά.

Αναλογική: με τη διαρθρωτική φράση «όπως ...έτσι και...»

Γενίκευση: γενικά, γενικότερα, τις περισσότερες φορές, ευρύτερα κ.ά. Ποια είναι τα γνωρίσματα ενός κειμένου που είναι:

·         Ομιλία

·         Επιστολή

·         Άρθρο;

Α. ΟΜΙΛΙΑ:

• Κλητική προσφώνηση
• Αποφώνηση στο τέλος («Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας»)

Β. ΕΠΙΣΤΟΛΗ:

• Τόπος, Χρόνος
• Προς....
• Κλητική προσφώνηση
• Επιφώνηση στο τέλος («Σας ευχαριστώ για το χώρο σας»)

Γ. ΑΡΘΡΟ:

• Τίτλος (Κυριολεκτικός ή Μεταφορικός/Με ή χωρίς σχόλιο)

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ και Ομιλίας-Εισήγησης

Πρόλογος	’ ’	Προσφώνηση Λόγος αποστολής της επιστολής/ Θέμα ομιλίας
Κύριο θέμα	’         ’	Περιγραφή της κατάστασης, παραδείγματα ·         Αίτια ·         Συνέπειες ·         Ενδεικτικές προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος
Επίλογος	’	Συμπέρασμα: α) επισήμανση του προβλήματος β) επαναδιατύπωση κάποιας σημαντικής πρότασης γ) επίκληση στον αποδέκτη της επιστολής να κατανοήσει τον προβληματισμό τού αποστολέα, ώστε να ευαισθητοποιηθεί και να αναλάβει πρωτοβουλίες. Επιφώνηση

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΤΑΞΗ Β (5ου Γυμνασίου)

Ζεύγη επιρρημάτων που έχουν διαφορετική σημασία

Μερικά επιρρήματα που παράγονται και με την κατάληξη -α αλλά και με την κατάληξη –ως τις περισσότερες φορές έχουν διαφορετική σημασία. Για παράδειγμα:

• ευχάριστα (= με τρόπο που προκαλεί χαρά και ευχάριστη διάθεση) –

   ευχαρίστως (= με προθυμία)

π.χ.  Περάσαμε πολύ ευχάριστα στη γιορτή. – Θα έρθω ευχαρίστως  να σας δω.

• απλά (= με απλότητα) –

   απλώς (= μόνο)

 π.χ. Για να σας καταλάβει, μιλήστε απλά.

– Θέλω απλώς να σε δω.

Άμεσα (= απευθείας) –  αμέσως (= ευθύς, πάραυτα, χωρίς καθυστέρηση, τώρα)

π.χ. Θα συζητήσω το θέμα άμεσα με τους ενδιαφερόμενους.

– Έλα αμέσως εδώ.

• ακριβά  (=  σε   υψηλή   τιμή)  –   ακριβώς  (= με  ακρίβεια,  χωρίς   παρεκκλίσεις)

π.χ. Αγόρασα ακριβά αυτό το αυτοκίνητο.

 π.χ. Θα έρθω ακριβώς στις 7.

• τέλεια (= χωρίς σφάλματα) -τελείως (=εντελώς)

• Έκτακτα: (=  πολύ καλά) – Εκτάκτως (=κατ’ εξαίρεση)

•Αδιακρίτως (=  χωρίς διακρίσεις), π.χ. Χαμογελούσε αδιακρίτως σε όλους, γνωστούς και αγνώστους. 

Αδιάκριτα (=  χωρίς διακριτικότητα), αγενώς, π.χ. Μιλούσε αδιάκριτα.

•Περιέργως ( = παραδόξως), π.χ. Περιέργως ενώ μας είδε σε ένα τέτοιο μέρος, σιώπησε. 

Περίεργα ( = με περιέργεια),  π.χ. Μας κοιτούσε περίεργα. 

ΑΣΚΗΣΗ στα επιρρήματα

Να βρείτε τη μορφή του επιρρηματικού προσδιορισμού και τι δηλώνει:

- Γελώ, γιατί είμαι χαρούμενος.→

- Στο σπίτι μας έχουμε πισίνα. →

- Αν έρθεις, θα χαρώ πολύ.       →

-Προχτές είχα τα γενέθλιά μου. →

- Ανέβηκε το δρόμο αγκομαχώντας. →

- Ο μικρός βγήκε βόλτα με τη γιαγιά του. →

- Το μολύβι είναι πάνω στο θρανίο. →

- Ήρθε με το τρένο. →

-

-Το καλοκαίρι κλείνουν τα σχολεία. →

-Θα φροντίσω, ώστε να έχεις αύριο τα λεφτά σου. →

Αυτό δεν πολεμιέται με 100 προσαγωγές και 30 συλλήψεις…

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Αυτό δεν πολεμιέται με 100 προσαγωγές και 30 συλλήψεις…[2]

Έχουμε εθιστεί στη βία. Οι εικόνες με τα αίματα στο πεζοδρόμιο, όπου είχαν δώσει ραντεβού «θανάτου» χούλιγκανς πολλές φορές το προηγούμενο διάστημα με «κερασάκι στην τούρτα» τα όσα προκάλεσαν την περασμένη Κυριακή 20-30 ανεγκέφαλοι στον αγώνα ΠΑΟ- ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ, σκηνές που έκαναν τον γύρο του διαδικτύου, πολύ φοβάμαι πως κάποιους μάλλον τους έτερψαν παρά τους προβλημάτισαν. Όλο το προηγούμενο διάστημα η αστυνομία είχε επιχειρήσει να αποτρέψει τα «ραντεβού του θανάτου» μεταξύ των οπαδών, κάνοντας εφόδους σε γραφεία και στέκια τέτοιων «φιλάθλων», με δεκάδες προσαγωγές και συλλήψεις. Όμως, ο κατήφορος του ελληνικού ποδοσφαίρου δεν απεφεύχθη.

Ας δούμε το θέμα με ψύχραιμη ματιά, φίλοι μου. Εκατοντάδες τέτοια περιστατικά συμβαίνουν πανευρωπαϊκά σε «κρίσιμους» αγώνες. Η βία, που ισοπεδώνει νόμους και θεσμούς, αντί να δημιουργεί αποτροπιασμό, γίνεται μάλλον μοντέλο προς μίμηση. Το ποδόσφαιρο ως «μηχανή» παραγωγής συγκινήσεων αποτελεί «ιδανικό» χώρο έκφρασης της βίας. Είναι το αθλητικό υπερεγώ, η ένταση που γεννά η συμμετοχή σε ένα τεράστιο «Εμείς» ενάντια σε ένα οχληρό και μισητό «Εσείς»! Είναι η δύναμη των συμβόλων, τα ιδεολογήματα περί ανώτερης φυλής. όπου ομάδα σημαίνει φυσική δύναμη, ανδρισμός, τοπικισμός, ιδιώματα κατανοητά μόνο στους μυημένους μιας τέτοιας «λογικής». Είναι η τελετουργία του πολέμου– χρώματα, συνθήματα, ύμνοι, φωνές. Η κυριαρχία πάνω στον άλλο, με κάθε τίμημα…

Γι’ αυτό δεν πολεμιέται εύκολα ο χουλιγκανισμός. Οι απαγορεύσεις απλώς τον μεταφέρουν από τις κερκίδες στα πάρκα, στα πέριξ των αυτοκινητόδρομων, αλλά και μέσα στον αγωνιστικό χώρο ακόμη και αν τίποτα δε δίνει αφορμή, όπως μια λάθος απόφαση του διαιτητή ή του επόπτη ή η παρουσία οπαδών της αντιπάλου ομάδας στις κερκίδες. Για του λόγου το αληθές, τίποτα από τα παραπάνω δεν συνέβη στο γήπεδο του ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΥ προχθές, εντούτοις συμπλοκές υπήρξαν και ο αγώνας διεκόπη. «Μεταξύ ποιών;» θα αναρωτιέται κανείς αδαής. Μεταξύ των χούλιγκανς της ίδιας ομάδας! Επομένως, είτε στα «ξέφωτα» των πόλεων είτε στους αγωνιστικούς χώρους οι χούλιγκανς προβαίνουν στο δικό τους «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» με καδρόνια, λοστούς, μαχαίρια. Ποιος νοιάζεται για τον αγώνα; Προέχει η συντριβή του αντιπάλου, του όποιου αντιπάλου- ακόμη και αν αυτός είναι της ίδιας ομάδας, αλλά άλλης αντίληψης- το ράντισμα της γης με εχθρικό αίμα...

Και ας μην ξεχνάμε και τούτο: οι χούλιγκανς δεν είναι όλοι τύποι περιθωριακοί με ξυρισμένα κεφάλια, τατουάζ, αλυσίδες και σβάστικες. Οι περισσότεροι είναι παιδιά της διπλανής πόρτας που επιζητούν τη βία, επειδή την απολαμβάνουν. Για πολλούς λόγους. Είναι οι στενοί ορίζοντες, η βαρεμάρα, η μοναξιά, η οικονομική δυσπραγία ή αστάθεια, η διάψευση ονείρων, οι διαρρηγμένοι οικογενειακοί δεσμοί, η καταπιεσμένη οργή, η αντικατάσταση του σεβασμού προς τους άλλους με την αντιπαλότητα, της διάθεσης για συνεργασία με τον ατομισμό, η τρικυμία που φέρνουν οι ουσίες σε σώμα και πνεύμα, ή απλώς η ορμή των νιάτων που δε βρίσκει άλλη διέξοδο από το άγριο ξύλο μέχρι να χυθεί αίμα… Μια μονοδιάστατη παλινδρόμηση ανάμεσα στην απάθεια και την εμπάθεια, τον μηδενισμό και στον ξέφρενο ανταγωνισμό.

Και αυτό δεν πολεμιέται με 100 προσαγωγές και 30 συλλήψεις. Ο χουλιγκανισμός είναι βαθιά ριζωμένος στη σάρκα του δυτικού πολιτισμού. Βρίσκεται στη ρωγμή που δημιουργούν στο σύστημα οι αντιφάσεις, οι ανισότητές του. Μπορεί κανείς να μετριάσει κατά βήματα την ένταση της φωτιάς έπειτα από πολλαπλές «ενέσεις» παιδείας και διεξόδων στο νεανικό πληθυσμό. Οι νέοι θέλουν να βλέπουν εμπρός τους φωτεινές πολιτείες, όχι έναν μαύρο τοίχο που τους εγκλείει σε μια παραμελημένη κοινότητα. Επιζητούν την παρέμβαση στη ροή των μεγάλων και των μικρών συμβάντων, όχι το βάλτωμα σε ένα ωχρό πεδίο επαναλαμβανόμενων απογοητεύσεων. Όμως, η κοινωνία μας έχει λάβει μια τέτοια πορεία…

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Στο παρόν κείμενο αξιοποίησα στοιχεία από το άρθρο της Τασούλας Καραϊσκάκη στην «Καθημερινή», 08.11.2015, με τίτλο «Η απόλαυση της βίας».

Το θέμα είναι να μην «πέφτουν» στις πλάτες των παιδιών!

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Αφόρμηση για το σημερινό κείμενο είναι μια φράση- «εξομολόγηση» ενός μαθητή μου τις προάλλες. «Κύριε, οι γονείς μου χώρισαν. Ο μπαμπάς μου μετακόμισε σε ένα νέο σπίτι. Γι’ αυτό δείξτε κατανόηση αυτές τις ημέρες. Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει.», μου ’πε.

Το θέμα είναι να μην «πέφτουν» στις πλάτες των παιδιών!

H οικογένεια είναι ένα μικρό κοινωνικό σύστημα, δυναμικό, που αλλάζει με πολλούς τρόπους μέσα στον χρόνο[2]. Είναι τα μέλη που την αποτελούν, οι μεταξύ τους σχέσεις και οι συναισθηματικοί δεσμοί αγάπης και πίστης ανάμεσά τους που διαρκούν για χρόνια ή και δεκαετίες. Αυτό το σύστημα, όπως και κάθε οργανισμός, λειτουργεί με τους ρόλους που έχουν τα μέλη. Για παράδειγμα, παλαιότερα ο πατέρας ήταν ο «κουβαλητής», τώρα στα εργαζόμενα ζευγάρια, είναι και οι δύο «κουβαλητές». Παλαιότερα, η μητέρα έκανε τις δουλειές του σπιτιού, όμως τώρα που και η γυναίκα εργάζεται, αυτό τον ρόλο τον παίρνει πολλές φορές και ο πατέρας (για κάποιες τουλάχιστον δουλειές) ή ακόμα και τη φροντίδα του παιδιού που παλαιότερα είχε αποκλειστικά η μητέρα. Δηλαδή οι ρόλοι αλλάζουν, επομένως αλλάζουν και οι υποχρεώσεις των μελών, καθώς και τα δικαιώματα, ανάλογα με την ηλικία και την προσφορά του καθενός στην οικογενειακή στέγη.

Όμως, πολλές φορές αλλάζει μορφή και η οικογένεια. Τα ζευγάρια χωρίζουν για διάφορους λόγους, αλλά όταν υπάρχουν παιδιά, οι δεσμοί συνεχίζουν να υπάρχουν, έστω κι αν οι άνθρωποι ζουν χωριστά. Οι ευθύνες, οι υποχρεώσεις, οι ρόλοι μπορεί να πέσουν στις πλάτες του ενός από τους δύο γονείς. Το θέμα είναι να μην «πέφτουν» στις πλάτες των παιδιών.

Το διαζύγιο σηματοδοτεί τη διάλυση μιας οικογένειας, τουλάχιστον στην μορφή που υπήρχε μέχρι τότε. Η θύελλα που συνοδεύει αυτήν την διάλυση είναι επώδυνη σε κάθε περίπτωση αλλά ιδιαίτερα έντονη, όταν υπάρχουν παιδιά. Ιδιαίτερα η περίοδος λίγο πριν από το χωρισμό είναι από τις πιο δύσκολες[3]. Υπάρχουν συνεχείς καβγάδες ή ίσως παγωμένη σιωπή και έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς. Η ατμόσφαιρα είναι φορτισμένη, όπως πριν από μια μεγάλη καταιγίδα που τη βλέπεις να πλησιάζει και ξέρεις ότι θα σε χτυπήσει οποιαδήποτε στιγμή, συμπαρασύροντας μαζί της το πλαίσιο της ζωής σου.

Ο πόνος της «απώλειας» συχνά συνοδεύεται από οργή που εκφράζεται στο σπίτι με ανυπακοή και εκρήξεις θυμού ή στο σχολείο με επιθετική συμπεριφορά. Τα παιδιά βιώνουν μεγάλη σύγχυση αναφορικά με τα αίτια αλλά και τις συνέπειες του χωρισμού των γονιών τους. Μπορεί να βασανίζονται από ενοχές ότι αυτά προκάλεσαν το διαζύγιο, γιατί δεν ήταν καλά παιδιά ή επειδή απέτυχαν να κρατήσουν τους γονείς τους μαζί κ.α.

Δυστυχώς, και κάποιοι γονείς χαμένοι μέσα στην θύελλα των δικών τους συναισθημάτων «ξεχνάνε» τα παιδιά ή ακόμη χειρότερα τα εμπλέκουν, τα χρησιμοποιούν στη συνεχιζόμενη πάλη μεταξύ τους. Οι επαφές με τον γονέα που έφυγε δεν οργανώνονται αξιόπιστα ή ο ένας γονέας κατηγορεί τον άλλον στο παιδί. Το παιδί κυριολεκτικά «σχίζεται» ανάμεσα στους δύο γονείς, πιασμένο σε ένα δίλημμα που όποια πλευρά του και να διαλέξει χάνει, αφού προδίδει την μαμά ή τον μπαμπά. Αυτή η πάλη έχει ολέθριες συνέπειες για την συναισθηματική και ψυχική του ισορροπία και θα επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις που θα δημιουργήσει στην ενήλικη ζωή του στο μέλλον.

Το διαζύγιο δεν είναι ποτέ μια αναίμακτη κατάσταση. Όμως τα τραύματα θα επουλωθούν, αν οι γονείς καταφέρουν να σταθούν δίπλα στο παιδί τους, αν το βοηθήσουν να κατανοήσει τι συμβαίνει και το στηρίξουν στην προσπάθειά του να εκφράσει και να επεξεργαστεί τα έντονα συναισθήματα που το τρομάζουν. Αν παραμείνουν ενωμένοι, ακόμη και αν είναι χωρισμένοι σαν ζευγάρι, τότε το παιδί θα βγει από αυτήν την κρίση δυνατό και συναισθηματικά ακέραιο.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Σχολικό Βιβλίο «Νεοελληνική Γλώσσα» Β’ Γυμνασίου, Θ.Ε. 2^η.

[3] Σοφία Μεσσάρη, Κλινική Ψυχολόγος & Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Κέντρο Ψυχολογικών Θεραπειών «Ψυχή τε και σώματι», http://www.ptks.gr/basic-page/%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1

ΤΕΣΤ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (12/3) Α3 (5ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

ΤΕΣΤ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (12/3)   Α3  (5^ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Σχόλιο: Καλά τα πήγαμε σήμερα ως τμήμα στην Παραγωγή Λόγου, παιδιά. Είναι φανερό πως οι περισσότεροι μαθητές κατείχαν το θέμα (Ένα εθιστικό για τους νέους διαδικτυακό παιχνίδι και κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την πολύωρη ενασχόληση τους με αυτό), με ό,τι σημαίνει αυτή η «γνώση». Ικανοποιημένος έμεινα και από την απόδοση των τεσσάρων μαθητριών μου, οι οποίες δε γνώριζαν κανένα (από τα δέκα διαδικτυακά παιχνίδια που ανακοινώθηκαν στον πίνακα) και συνεργάστηκαν αγαστά με άλλους συμμαθητές και συμμαθήτριες τους. Η προσπάθειά μας συνεχίζεται…

Η βαθμολογία έχει ως εξής:

Α/Α	ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ  12/03/2019
1	17,5
2	18
3	17-
4	18
5	17,5
6	18+
7	14,5
8	16,5
9	13
10	18,5
11	17
12	17
13	18
14	16
15	17,5
16	14
17	17
18	18
19	17,5
20	16

..........................................................
Επίσης σας δημοσιεύω και το κείμενο που πρέπει να έχετε υπόψη σας την ερχόμενη Δευτέρα 18/3 για τα Κείμενα Λογοτεχνίας.

http://users.sch.gr/symfo/sholio/ekthesi/b_likiu/sx-bib/120.paratsuklia.htm

Γιώργος Ιωάννου, "Τα παρατσούκλια"

Συνάντησα προχτές στο δρόμο έναν παλιό συμμαθητή μου, φαλακρό πια και σχεδόν γερασμένο, που μου έκανε φριχτά παράπονα, ότι δήθεν τον βλέπω στο δρόμο και δεν τον χαιρετάω. Τον άκουσα για αρκετή ώρα σιωπηλός και μετά βιάστηκα ν' αναγνωρίσω την ενοχή μου για να τον ξεφορτωθώ μια ώρα αρχύτερα. Σαν χωρίσαμε, άθελά μου πήρα ν' ανασκαλεύω τα περασμένα. Το αίμα μου φούντωσε. Αυτό το τέρας που είχε τώρα το θράσος να μου κάνει και παράπονα, ήταν ένας απ' τους μεγαλύτερους διώκτες και βασανιστές μου, όταν ήμασταν μαζί στο σχολείο. Κυρίως αυτός διαλαλούσε τα απειράριθμα παρατσούκλια μου, παριστάνοντας μάλιστα, όσο μπορούσε πιο γελοία, και τον τρόπο που μιλούσα. Η αληθεια είναι: ότι νέα παρατσούκλια δεν μου έβγαζε γιατί δεν ήταν σε θέση, έδειχνε όμως ιδιαίτερο ζήλο για τη διάδοση των ήδη γνωστών. Αυτός επίσης ο ουραγκοτάγκος ήταν που μετέφερνε τα παρατσούκλια του σχολείου στη γειτονιά μου και το αντίστροφο, κι αυτός πάλι με την παρέα του μου τα φώναζαν ακόμα και μέσα στο δρόμο, όταν πήγαινα βόλτα με τους γονείς μου. Νομίζει το χαϊβάνι πως δεν τα θυμάμαι πια ή ότι έχω ψυχή επιπόλαια σαν τη δικιά του. Ξεχνάει όμως ή συγχωρεί ποτέ ένας άνθρωπος με σώες τις φρένες τα βασανιστήρια που του κάνανε; Πώς λοιπόν να ξεχάσω κι εγώ αυτά που τράβηξα απ' την πρώτη ακόμα τάξη του δημοτικού σχολείου;

Πρώτα πρώτα το άλλο, το παλιό μου επίθετο, ήταν ένα αστείο παρατσούκλι. Και δεν ήταν ανάγκη να το πουν οι άλλοι, έπρεπε κάθε τόσο να το δηλώνω μονάχος μου. Μικρόν ορισμένοι με ξεμονάχιαζαν και μ' έβαζαν να το επαναλαμβάνω κάνοντας πως δεν το καλάκουσαν. Πεθαίνανε κάθε φορά στα γέλια. Στο σχολείο πάλι, όσο ανέβαινα τις τάξεις, το πράγμα καταντούσε μαρτύριο. Μόλις άρχιζαν να φωνάζουν κατάλογο, σφίγγονταν η καρδιά μου, ίδρωναν τα χέρια μου και μ' έπιανε τρεμούλα. Στο μεταξύ, ο καθηγητής είχε φωνάξει δυο τρεις φορές το επίθετό μου, ώσπου ν' ακούσει το άψυχο παρών που έβγαζα, μέσα σε μια τάξη σκασμένη κιόλας στα γέλια. Κάποτε ένας απαίσιος καθηγητής της μουσικής, μεγάλος σπάρος, διέκοψε τον κατάλογο, με πρόσταξε να σηκωθώ και μου έκανε στριμμένα: "Γιατί δε φωνάζεις δυνατά, ρε μπούφε;" Αυτό ήθελαν κι οι άλλοι, τους πετούσε νέα τροφή. Για μεγάλο διάστημα, εκτός από πολλά άλλα, ήμουν και ο "μπούφος" της τάξεως. Οι κακοηθέστεροι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να το κάνουν γνωστό σ' ολόκληρο το γυμνάσιο. Επεδίωκαν μάλιστα να διηγούνται το περιστατικό, ενώ βρισκόμουν κάπως κοντά στην παρέα τους για να τ' ακούω κι εγώ και να σκάω [...].

Όταν όμως παίχτηκε κάποτε στο θέατρο μια οπερέτα με τίτλο Οικογένεια Βατραχιάν και γέμισαν οι τοίχοι αφίσες, ολόκληρο το σόι μου έπεσε άρρωστο. Κανένας τους δεν ήθελε να βγει στο δρόμο. Εγώ σχεδόν το χάρηκε γιατί επιτέλους τους έβλεπα κι αυτούς να υποφέρουν απ' τ' όνομά μας. Ευτυχώς όμως που έτυχε να είναι καλοκαίρι γιατί αλλιώς εγώ επρόκειτο να τραβήξω τα μαρτύρια των εβραίων στο σχολείο. Και τώρα καμιά φορά ακούω στο ραδιόφωνο την οπερέτα αυτή, που είναι πράγματι πολύ αστεία. Καρφί όμως δεν μου καίγεται. Ακόμα κι επίτηδες να μας το κάνουν, διόλου δεν μ' ενδιαφέρει. Μακάρια να μπορούσαν να την παίζουν μέρα νύχτα για να ευφραίνομαι.

Το ευτύχημα ήταν πως το γυμνάσιο βρίσκονταν σε άλλη περιφέρεια απ' το δημοτικό που είχα βγάλει κι έτσι στα παρατσούκλια του γυμνασίου δεν προστέθηκαν κι εκείνα του δημοτικού. Γιατί εκεί πια ήταν που μου είχαν ζεματίσει την ψυχή. Η δασκάλα μας, μια ανεκδιήγητη γκεργκέφω, μόλις με είδε ζαρωμένον στο θρανίο παρατήρησε: "εσύ παιδί μου, κάνεις σαν σκαντζόχοιρος". Όλα τα παιδιά γέλασαν κι απ' το πρώτο κιόλας διάλειμμα άρχισαν να μου το φωνάζουν. Η δασκάλα κατευχαριστημένη το επανέλαβε και τη δεύτερη ώρα. Στην αρχή όλοι μου φώναζαν το παρατσούκλι κοροϊδευτικά. Κατόπι, αντί να το ξεχάσουν, το συνήθισαν και το 'λεγαν χωρίς ιδιαίτερη κακία, σαν ένα οποιοδήποτε όνομα. Εγώ όμως αδύνατο να το συνηθίσω, κάθε μέρα με πλήγωνε πιο βαθιά. Ιδίως όταν παίζαμε ποδόσφαιρο κι ήθελαν να τους δώσω πάσα, τότε το "Σκαντζόχοιρε, Σκαντόχοιρε" αντηχούσε σ' όλους τους τόνους.

'Aρχισα να μην παίζω με κανέναν. Έπαιζα μόνος μου στην αυλή μας διάφορα παιχνίδια. Έβρισκα δυο φωλιές μερμήγκια διαφορετικά σε χρώμα και μέγεθος. Επειδή ήμουν πολύ ξανθός, ήθελα η μια φωλιά να έχει ξανθά μερμήγκια. Η άλλη είχε μελαχρινά με μεγάλα ευκίνητα πόδια. Δεν ήταν δύσκολο να βρεθούν. Έπαιρνα τότε ένα απ' τα ξανθά, που ήταν πιο αδύναμα, και το 'ριχνα μέσα στην τρύπα της φωλιάς, εκεί όπου έβραζαν τα μαύρα μερμήγκια. Αυτά έζωναν αμέσως το ξανθό, το δάγκωναν από παντού, το τραβολογούσαν, και τελικά, μέσα σ' ένα συνωστισμό, το 'σερναν μισοπεθαμένο στη φωλιά τους. "Πάει ο σκαντζόχοιρος", έλεγα πικραμένος [...].

Τα βράδια, συνήθως την ώρα που τρώγαμε, περνούσαν παρέες παρέες τα παιδιά κάτω απ' το σπίτι και ούρλιαζαν στα σκοτεινά τα διάφορα παρατσούκλια μου. Μέχρι τραγούδια μου είχαν βγάλει. Μόνο εγώ τα άκουγα, οι δικοί μου χαμπάρι δεν είχαν. Μ' έπιανε τότε σφίξιμο στο στομάχι, χλώμιαζα, κι αφήνοντας το φαγητό στη μέση έτρεχα να κοιμηθώ ή μάλλον να κρυφτώ κάτω απ' τα στρωσίδια [...].

Ήρθε όμως μέρα, που το κακό στο σχολείο παράγινε. Δίπλα μου στο θρανίο καθόταν ένα παιδί, που του είχα ιδιαίτερη αδυναμία. Δε θυμάμαι πια τ' όνομά του. θυμάμαι όμως που φορούσε ναυτικά, παιδικά ρούχα της μόδας τότε. Ένα πρωί, στο διάλειμμα, η δασκάλα με κάλεσε στο γραφείο. Μέσα περίμενε μια άγνωστή μου κλαμένη γυναίκα, που μόλις μπήκα μ' αγκάλιασε και με φιλούσε. Κατόπι μου εξήγησε πως ο φίλος μου, λίγο προτού ξεψυχήσει, παραμιλούσε κι έλεγε συνεχώς τ' όνομά μου. Πάλι καλά που δεν έλεγε κι αυτός το παρατσούκλι μου -όλα να τα περιμένεις.

Στα σαράντα του, η φρικαλέα εκείνη δασκάλα φρόντισε να διορθώσει κάπως τα πράγματα. Είχαν στείλει στο σχολείο φακελάκια με κόλλυβα και γλυκά παξιμάδια. Η κυρία μας, αφού φόρεσε τελετουργικά κάτι μαύρα μανικέτια απ' τον καρπό ως τον αγκώνα για να μη λερωθεί, είπε μελιστάλαχτα: "Ο σκαντζόχοιρος θα πάρει από δύο, γιατί ήταν φίλος του". Το χτύπημα ήταν αβάσταχτο. Σηκώθηκα κι έφυγα κλαίγοντας πικρά. Έπεσα στο σπίτι με πυρετό. Δεν ήθελα να ξαναπάω στο σχολείο ούτε να βγω έξω. Μάταια προσπαθούσαν να με πείσουν, ότι παραπονέθηκαν στη δασκάλα, που φυσικά όχι μόνο τ' αρνήθηκε όλα, μα δήλωσε πως μ' αγαπούσε ιδιαίτερα.

Τις επόμενες μέρες δεν μ' έστειλαν σχολείο. Η μάνα μου κάθε πρωί μου φορούσε τα καλά μου, μού 'βαζε ένα καπέλο, και μ' έστελνε στο γειτονικό Σέιχ-Σου [...].

Αυτό σαν να με γιάτρεψε κάπως. Την άλλη χρονιά με γράψανε σ' άλλο σχολείο.

Τώρα πια ούτε οι πιο κακόγλωσσοι και φαρμακεροί φίλοι και συνάδελφοί μου τολμούν να μου βγάλουν παρατσούκλι. Το πράγμα σχεδόν με στενοχωρεί. Φαίνεται πως με το πέρασμα του χρόνου η φωνή μου, η μορφή μου, η σκέψη μου, το βάδισμά μου, πήραν επιτέλους να μου ταιριάζουν, ίσως και να διορθώθηκαν, ενώ πρώτα ήταν ίσως πρόωρα και παράταιρα επάνω μου. Με τους περισσότερους όμως απ' αυτούς συμβαίνει τ' αντίθετο. Βέβαια, θα έχει παίξει κάποιο ρόλο και το γεγονός πως έχω γίνει εγώ ο ίδιος πια άσος στο να κολλώ παρατσούκλια και κάμποσα που έστειλα συστημένα κάποτε σε ορισμένους απόκοτους και γελοίους, τους ζεμάτισαν τόσο, που δεν ξανάβγαλαν άχνα. Κρίμα που δεν ανακάλυψα την μέθοδο αυτή πιο μπροστά.

Όπως όμως κι αν έχει το πράγμα, τώρα καταλαβαίνω πόσο μαρτύρησα κάποτε απ' το τίποτε και πόση επίδραση είχαν πάνω σ' όλη μου τη ζωή εκείνα τα παρατσούκλια.