Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Ο «πολιτισμός» της σύγχρονης
διατροφής
Οι τελευταίες έρευνες για τις διατροφικές
συνήθειες των Ελλήνων επιβεβαιώνουν με τεκμήρια αυτό που από καιρό υποθέταμε: η διατροφή αλλάζει ακολουθώντας τις εξελίξεις
στον τρόπο ζωής, στους όρους εργασίας, στις νοοτροπίες. Δυστυχώς, οι
αλλαγές αυτές δεν είναι πάντα προς το καλύτερο. Το επιτυχημένο έως αγχώδες στυλ
ζωής συμπαρασύρει ομόρροπα τη διατροφή: τρώμε λοιπόν έξω, γρήγορα, μηχανικά
και, συχνά, υπερβολικά.
Η
τελετουργία του μεσημεριανού γεύματος γύρω από το οικογενειακό τραπέζι έχει
καταλυθεί εξαιτίας των
ασύμπτωτων ωραρίων των μελών της οικογένειας. Το οικογενειακό δείπνο, με τη
σειρά του, εξαρθρώνεται από την τηλεθέαση, η οποία οδηγεί τα μέλη του
νοικοκυριού, συνήθως κουρασμένα, να τρώνε αδιάφορα, σχεδόν στα τυφλά, μπροστά
στην οθόνη. Η κατανάλωση παχυντικών και επιβαρυντικών τροφών μπροστά στην
τηλεόραση οδηγεί ανησυχητικά μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην παχυσαρκία και σε
νοσογόνους καταστάσεις. Οι παχύσαρκοι είναι κατά κανόνα εξαρτημένοι τηλεθεατές,
που τρώνε ή μάλλον «μασουλάνε» μηχανικά γεμίζοντας τον αδρανή τηλεοπτικό χρόνο.
Στους
αντίποδες του μηχανικού «τηλε-μασουλήματος» εντός της οικίας, βρίσκεται η όλο
και ισχυρότερη τάση για φαγητό έξω[2]. Το φαγητό έξω σηματοδοτεί μια νέου είδους
κοινωνικότητα[3].
Στις μέρες μας, ωστόσο, το «έξω» φαίνεται ότι υπηρετεί και
πρακτική ανάγκη: τα νοικοκυριά μαγειρεύουν όλο και λιγότερο, λόγω φόρτου
εργασίας και συσσωρευμένης κόπωσης, χωρίς βέβαια να λείπουν και οι περιπτώσεις των
«τεμπέληδων».
Έξω, όμως, αρχίζει η «περιπέτεια» της
ανεξέλεγκτης διατροφής. Τα σερβιριζόμενα γεύματα είναι συνήθως φορτωμένα με
σάλτσες, καρυκεύματα και λιπαρά. Και απευθύνονται σε ανθρώπους που δε
χρειάζονται λιπαρά, κάθε άλλο μάλιστα. Έτσι, διαγράφεται ένας φαύλος κύκλος: ο
σημερινός Έλληνας, ιδίως ο κάτοικος των αστικών κέντρων, πιεσμένος από τον
καινοφανή, πλην κυρίαρχο πλέον, τρόπο ζωής και εργασίας, δεν έχει χρόνο να
ετοιμάσει ο ίδιος τα γεύματά του, ούτε καν να επιλέξει τις πρώτες ύλες.
Καταφεύγει στα έτοιμα, στα γρήγορα και στα έξω: η διατροφή του είναι ήδη εκτός
ελέγχου.
Ασφαλώς είναι δύσκολο, έως αδύνατο, να
αλλάξει κανείς το εργασιακό του περιβάλλον ή τα δομικά χαρακτηριστικά του
αστικού βίου. Ωστόσο, δεν είναι τόσο δύσκολο να μάθει να ελέγχει τη διατροφή
του και την ποιότητα της. Ευτυχώς η ενημέρωση δεν λείπει. Εξάλλου, δεν έχει
χαθεί η κληρονομημένη γνώση της περίφημης μεσογειακής διατροφής, η οποία
συνόδευσε ανά τους αιώνες τους Έλληνες, και η οποία προβάλλεται ως πρότυπο από
τους επιστήμονες σε κάθε ευκαιρία.
Επομένως, η αντίσταση στα σνακς της
πολυθρόνας, η με μέτρο κρεατοφαγία και η επαναφορά των φυτικών προϊόντων στο
καθημερινό τραπέζι, είναι επιβεβλημένες κινήσεις πολιτισμού. Όπως ακριβώς
κίνηση πολιτισμού είναι η ανασύσταση του τραπεζιού γύρω από το οποίο
λειτουργεί, όσο μπορεί, η οικογένεια. Το έξω, για να έχει αξία, πρέπει να
συνυπάρχει αναλογικά με το μέσα: οι κοινωνικές σχέσεις, οι φίλοι, συνυπάρχουν
αρμονικά και αλληλοσυμπληρούμενοι με την οικογένεια και την οικογενειακή εστία.
[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και
Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις,
παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] Κορυφαίο
παράδειγμα αυτό που συμβαίνει στην πόλη μας κάθε 25η Μαρτίου: Μετά
την παρέλαση μαθητές και μαθήτριες πηγαίνουν με τους φίλους τους σε ψησταριές
και τσιπουράδικα (!) να φάνε… Τώρα τελευταία συμβαίνει κάτι ακόμα
ανησυχητικότερο: μετά το φαγητό, νωρίς το απόγευμα, πηγαίνουν για διασκέδαση
σε club, όπου έχουν
κλείσει τραπέζι με βότκα!
[3] Οφείλουμε,
βέβαια, να αναγνωρίσουμε πως το φαγητό έξω είναι παλιά- πλην πάντα νέα- συνήθεια.
Οι άνθρωποι ενώνονται γύρω από ένα τραπέζι…
Share this
