Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία; (β’ ΜΕΡΟΣ- τελευταίο)

                                                                                                      

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια:Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

                                                                                       

Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία;   (β’ ΜΕΡΟΣ- τελευταίο)

 Εποχή διακοπών σε ένα ψαροχώρι: Αμερικανός επιχειρηματίας παρακολουθεί ντόπιο ψαρά να βγαίνει από τη βάρκα του με μικρή ψαριά. «Γιατί δε μένεις λίγο ακόμη στη θάλασσα, να πιάσεις περισσότερα ψάρια;» ρωτά ο επισκέπτης. «Μ΄ αρέσει να περνώ την ώρα μου με τα παιδιά μου, να παίρνω τον υπνάκο μου με τη γυναίκα μου, να παίζω κιθάρα με τους φίλους μου», απαντά ο Μεξικανός. Ο Αμερικανός δεν εντυπωσιάζεται. «Βρε κακόμοιρε! Σκέφτηκες ποτέ πως, αν δούλευες σκληρότερα, θα μπορούσες να αγοράσεις και δεύτερη βάρκα κι σιγά- σιγά ολόκληρο στόλο!». «Οπότε;», ρωτά ο ψαράς. «Δεν καταλαβαίνεις; Θα ’φευγες από αυτήν τη μιζέρια, κακόμοιρε! Θα μπορούσες να γίνεις επικεφαλής μιας μεγάλης εταιρείας, να μετακομίσεις στη Νέα Υόρκη και να μπεις στη Γουώλ Στρητ. Με την πάροδο των χρόνων θα μπορούσες να πουλήσεις τις μετοχές σου και να γίνεις πάμπλουτος». «Κι ύστερα απ’ όλα αυτά, σενιόρ;», ρωτά ο ψαράς. «Ύστερα έρχεται το καλύτερο!», απαντά ο επιχειρηματίας. «Παίρνεις σύνταξη. Μετακομίζεις σ’ ένα μεξικάνικο ψαροχώρι. Παίρνεις τον υπνάκο σου με τη γυναίκα σου και παίζεις με τα παιδιά σου...». «Ευχαριστώ, σενιόρ, για τις συμβουλές σου.», απαντά ο ψαράς απομακρυνόμενος. «Προτιμώ, όμως, να περνώ αυτές τις ευτυχισμένες στιγμές, όχι όταν θα βγω στη σύνταξη, αλλά τώρα που είμαι νέος, και ας μείνω για πάντα φτωχός!».

Είμαι βέβαιος πως πολλοί αναγνώστες του κειμένου θα διαφωνούν απόλυτα (ή εν μέρει) με τη θέση μου αυτή (ο πλούτος δε φέρνει την ευτυχία). Εξάλλου, οι έρευνες είναι ξεκάθαρες: πλούτος και ευτυχία συνήθως δεν πάνε μαζί. Όποιος επισκέπτεται την Ευρώπη απορεί με τα σοβαρά πρόσωπα και τα σουφρωμένα φρύδια των ανθρώπων στις πιο ευημερούσες χώρες. Στην Κούβα μαγεύεται από το γέλιο, το γλέντι και το διάχυτο έρωτα, που βλέπει σ’ αυτόν το φτωχό λαό. Κατά τη δεκαετία το ’80, ζητήθηκε από Δυτικοευρωπαίους να απαντήσουν στη «μητέρα όλων των ερωτήσεων»: είστε ευτυχισμένοι; Οι Γερμανοί, -οι πλουσιότεροι- αποδείχτηκαν οι πιο δυστυχισμένοι. Οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι-οι φτωχότεροι- φάνηκαν οι πιο ευτυχισμένοι. Το 1998 παγκόσμια έρευνα της Αgnus Reid Group κατέληξε στη διαμόρφωση ενός Δείκτη Ελπίδας ζητώντας από τους ανθρώπους να απαντήσουν πόσο αισιόδοξοι ένιωθαν για το μέλλον. Η απαισιοδοξία κυριάρχησε στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στις χώρες εκατέρωθεν του Ρήνου. Στη Γερμανία (κατά κεφαλή ΑΕΠ 28.000 δολάρια τότε, 49.500 τώρα), μόλις το 18% των ερωτηθέντων έβλεπαν το μέλλον με προσμονή και στη Γαλλία (26.000 δολάρια τότε, 41.300 τώρα) το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε το 17%. Αντίθετα, Νότια Αφρική (3.500 δολ.) και Βραζιλία (4.400 δολ) τοποθετήθηκαν στο 42% και 64% του Δείκτη Ελπίδας.

Δεν είναι καινούριο το συμπέρασμα ότι η σχέση μεταξύ υλικής ευημερίας και συναισθηματικής ισορροπίας είναι μάλλον αντιστρόφως ανάλογη. Όταν ο Ιησούς διακήρυξε ότι «ουκ επ΄ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος», υπενθύμισε σε όλους όσοι θεωρούν τον άνθρωπο μόνο ως homo economicus τις υλιστικές παρωπίδες τους. «Πλούσιε, αναρωτήσου, αν είσαι ευτυχισμένος, και αμέσως θα βγεις από την ψευδαίσθησή σου» έγραφε ο Τζον Στιούαρτ Μιλ.

Με τη συνειδητοποίηση ότι «ο πλούτος δε φέρνει την ευτυχία» ζητείται πλέον ένα νέο μέτρο για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Η σημερινή κλίμακα, ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ταξινομεί τις χώρες με βάση το κατά κεφαλή εισόδημα, το ποσοστό γνώσης ανάγνωσης και γραφής και τον προσδοκώμενο μέσο όρο ζωής. Αυτά τα κριτήρια- τι έκπληξη...- επέλεξαν άνθρωποι με υψηλό κατά κεφαλή εισόδημα, υψηλά επίπεδα γνώσης γραφής και ανάγνωσης και υψηλό προσδοκώμενο μέσο όρο ζωής. Στο δείκτη αυτό μια χώρα με μεγάλο ποσοστό αναλφάβητων, αγροτών, ψαράδων, υλοτόμων κ.τ.λ. βαθμολογείται στην ουσία με μηδέν. Μια χώρα νευρωτικών με δύο διδακτορικά έκαστος, που ζουν ως τα 90 χρόνια τους, βαθμολογείται με άριστα.

Οι Μπακούτου, φυλή του Κογκό, ανέκαθεν θεωρούσαν τη λογική του λευκού ανθρώπου λιγάκι «παλαβή». Τον αποκαλούν «νυχτερίδα που αποφασίζει να πετάξει, αλλά δεν ξέρει που να πάει»! Αν ισχύει η ιστορία που γράψαμε στην αρχή το ίδιο πιστεύουν και πολλοί Μεξικανοί.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία;

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια:Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

                                                                                

Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία; [2]  (Α’ ΜΕΡΟΣ)

 [...] Με την ευτυχία συμβαίνει ό,τι ακριβώς και με τον Ήλιο ή το Θάνατο: δεν μπορούμε να την κοιτάξουμε κατάφατσα. Μόλις θελήσουμε να την πιάσουμε, εξαφανίζεται. Ξέρουμε πολύ καλά πότε είμαστε δυστυχείς, εκνευρισμένοι, θυμωμένοι ή θλιμμένοι, αλλά δε συνειδητοποιούμε πότε είμαστε ευτυχισμένοι, παρά μόνον όταν πια η κατάσταση αυτή αποτελεί παρελθόν. Ωστόσο, την αναζητούμε σαν να επρόκειτο για μια κρυμμένη διάσταση, μια χώρα που θέλουμε να κατακτήσουμε, την κυνηγάμε σαν ένα άγριο θήραμα. Για να πετύχουμε το σκοπό μας, καθηγητές σε σοβαρά πανεπιστήμια μελετούν το θέμα, ενώ δημιουργήθηκαν ήδη κλινικές γέλιου, καταστρώθηκαν κυβερνητικά σχέδια, επιστήμονες ανατέμνουν τον εγκέφαλο, για να εντοπίσουν τη ζώνη ευτυχίας, χάπια διατίθενται, όπως τα περίφημα Προζάκ...

Φαίνεται, τελικά, πως θεωρούμε την ευτυχία αναφαίρετο δικαίωμά μας. Όσοι, όμως, νομίζουν πως μπορούν να την αγοράσουν με το χρήμα, απατώνται, γιατί είναι πλέον σίγουρα πως η ευτυχία δεν αγοράζεται. Όχι μόνο το να κατέχεις όλο και περισσότερα υλικά αγαθά δεν προσφέρει πραγματική ικανοποίηση, αλλά επί πλέον εκείνοι που έθεσαν τον πλουτισμό ως προτεραιότητα στη ζωή τους γρήγορα αντιμετώπισαν το άγχος και την κατάθλιψη σε ασυνήθιστο βαθμό και συγχρόνως είδαν μειωμένη την αίσθηση της ευμάρειας. Το ίδιο ισχύει για εκείνους που αναζητούν, πέρα από οτιδήποτε άλλο, τη δόξα και το να γίνουν ελκυστικοί πάση θυσία. Σε ψυχολογικό μάλιστα επίπεδο φαίνεται πως δεν τα καταφέρνουν καλύτερα από εκείνους που αντί για δόξα επιδιώκουν να δημιουργήσουν στενές σχέσεις με τους άλλους, να αναπτύξουν τη δική τους ταυτότητα ή να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους.

Πράγματι, παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει πως ούτε τα έσοδα ούτε η ομορφιά έχουν σχέση με την αίσθηση της ευζωίας, αλλά ο Ρίτσαρντ Ράιαν, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ράτσεστερ, έκανε ακόμη πιο ανησυχητικές ανακαλύψεις. Σε τρεις έρευνες, που δημοσιεύτηκαν σε σημαντικά έντυπα Ψυχολογίας και που συμπληρώνονται συνεχώς, οι ερευνητές σκιαγραφούν ένα πολύ σκοτεινό πορτρέτο όσων δίνουν προτεραιότητα στους «συμβατικούς στόχους», όπως το χρήμα, τη δόξα ή την ομορφιά. Αυτά οι άνθρωποι όχι μόνο πέφτουν πιο συχνά σε κατάθλιψη από τους υπόλοιπους ανθρώπους, αλλά παρουσιάζουν και μεγαλύτερες διαταραχές συμπεριφοράς.

Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία ύστερα από τόσες μελέτες και έρευνες; Μήπως στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή; Όλοι ψάχνουμε να βρούμε τις αιτίες του ανικανοποίητου και η ζωή μας γίνεται ένα ταξίδι σε αναζήτηση του εαυτού μας, με την πρόθεση να βρούμε στη διαδρομή την ευτυχία. Αλλά κανείς δεν ξέρει πού ακριβώς βρίσκεται. Η ευτυχία είναι ένα υποπροϊόν, μια έννοια που παραμένει ανάμεσα στις γραμμές, είναι σαν μια σκιά. Με την ψυχοθεραπεία μπορούμε ίσως να βρούμε τις αιτίες του πόνου ή της κακοδαιμονίας μας και συνειδητοποιώντας τες να ξαναπάρουμε τη ζωή στα χέρια μας. Αλλά αυτό δε σημαίνει πως βρίσκουμε και την ευτυχία. Εκείνος που ισχυρίζεται πως είναι ευτυχισμένος είναι αυτός που έχει πολλές δραστηριότητες. Σ' αυτό καταλήγουν όλες οι επιστημονικές έρευνες για την ευτυχία. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν πάντα κάποιο σκοπό στη ζωή τους.

Επομένως, «συνταγή» για την ευτυχία δεν υπάρχει. Υπάρχουν, όμως, στοιχεία  τα οποία αποκαλύπτουν ορισμένα «συστατικά» της που μπορούν να μας βοηθήσουν να την πλησιάσουμε: Ένα ποδήλατο, μια συναυλία, η οικογένειά μας, μια γνωριμία με έναν άγνωστο ή μια ευγενική πράξη είναι η αρχή για να… αισθανθούμε μέσα μας κάπως ευτυχισμένα... 

Πάντως, «ο πλούτος δε φέρνει την ευτυχία». Οι Μπακούτου, μια φυλή του Κογκό, είναι βέβαιο ότι το γνωρίζουν αυτό. Γι’ αυτό ανέκαθεν θεωρούσαν τη λογική του λευκού ανθρώπου λιγάκι «παλαβή».

                                    Συνεχίζεται…[3]

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Το κείμενο είναι του Βίκης Τσιώρου, εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 11-8-1999, διασκευασμένο από μένα.

[3] Στο επόμενό μας κείμενο, την Κυριακή 28/1.

Γιατί παρήκμασε έτσι η ενημέρωση της ιδιωτικής τηλεόρασης;

Ψύχραιμη ματιά

 Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

                                                                                 

Γιατί παρήκμασε έτσι η ενημέρωση της ιδιωτικής τηλεόρασης;

Στη δημοσιογραφία, φίλοι μου, η κάθε  είδηση ιεραρχείται με βάση τα «αστέρια» της. Κριτήριο, λοιπόν, για την  προώθησή της είναι η επικαιρότητά της (επικαιρότητα), ανάλογα με το πόσο κοντά συμβαίνει (εγγύτητα), πόσο σημαντική είναι (σπουδαιότητα) και, τέλος, πόσο ασυνήθιστο (σπανιότητα) είναι το γεγονός που παρουσιάζει. Ακόμη, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.) υπολογίζουν στην ιεράρχησή τους, αν το γεγονός που εκθέτει η είδηση αποτελεί κάποιου είδους σύγκρουση (εκρηκτικότητα), αν προκαλεί την αγωνία (εκκρεμότητα) ή το «ανθρώπινο ενδιαφέρον» (συγκίνηση) και, τέλος, αν έχει σοβαρές επιπτώσεις (συνέπειες). Η επικαιρότητα, η εγγύτητα, η σπουδαιότητα, η σπανιότητα, η εκρηκτικότητα, η εκκρεμότητα, η συγκίνηση και οι συνέπειες αποτελούν, επομένως, τα διακριτικά στοιχεία, «τα αστέρια της είδησης». Όσα περισσότερα «αστέρια» συγκεντρώνει μια είδηση τόσο πιο σπουδαία είναι.

Παρακολουθώ εδώ και καιρό τον απόλυτο ευτελισμό της ελληνικής ιδιωτικής τηλεόρασης. Πάντα ήμουν, βέβαια, καχύποπτος μαζί της. Και για την ποιότητα- προπάντων όμως για τη σκοπιμότητα- των σίριαλ όσο και για τα δελτία ειδήσεων.  Τα τελευταία, όμως, χρόνια η ενημέρωση των ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών έχει δύο γνωρίσματα: Πρώτον, είναι σχεδόν πανομοιότυπη και ως προς την επιλογή των ειδήσεων και ως προς τη σειρά προβολής τους. Δεύτερον, τείνει να γίνει και μονοθεματική, να καλύπτει δηλαδή σχεδόν όλο τον τηλεοπτικό χρόνο μια είδηση μόνο! Άλλοτε είναι η τρομολαγνεία αναφορικά με τις επιδρομές λιτότητας της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης. Άλλοτε είναι η  τρομολαγνεία αναφορικά με τους αδίστακτους κακοποιούς- ληστές που λυμαίνονται περιοχές της Αττικής…

Τις τελευταίες μέρες προκρίνεται η δολοφονία του κακοποιού- νονού της νύχτας- Βασίλη Στεφανάκου! Αυτό το θέμα- σε συνδυασμό πάντα με το μόνιμο θέμα (περικοπές στις συντάξεις), άντε και την πιθανή ονοματοδοσία των Σκοπίων- μονοπωλεί τα δελτία ειδήσεων της ιδιωτικής τηλεόρασης. Ανοίγει κάποιος την τηλεόραση να δει το δελτίο ειδήσεων των 8 και βλέπει πρώτη είδηση τη δολοφονία του Στεφανάκου! Τα πρώτα δεκαπέντε λεπτά (από τα συνολικά 60, δηλαδή το ένα τέταρτο του τηλεοπτικού δελτίου) σε όλα τα ιδιωτικά κανάλια παρακαλώ ασχολούνται με τη συγκεκριμένη υπόθεση. «Σοβαρά» ερωτήματα τίθενται στο τηλεοπτικό κοινό: «Ποιος- άλλος- ‘νονός’ σκότωσε το ‘νονό’ Στεφανάκο; Είχε ο δολοφόνος το καλάσνικοφ σε θήκη κιθάρας ή μέσα στο μπουφάν του; Ποιο ήταν το μοιραίο λάθος του Στεφανάκου που του στοίχισε τη ζωή και άλλα τέτοια «ζητήματα». Υπόψη μιλάμε για άνθρωπο που θεωρούταν από πολλούς αστυνομικούς ως το αφεντικό της τρίτης γενιάς της εγχώριας μαφίας! Ήταν στη λίστα με 44 εντάλματα σύλληψης για εκβιασμούς και άλλα αδικήματα. Είχε απασχολήσει κατά καιρούς τις διωκτικές αρχές για περισσότερες από 10 εγκληματικές ενέργειες που αφορούν ηθική αυτουργία σε δολοφονίες, τη δολοφονία συνεργατών του, αλλά και για τη στενή συνεργασία του με επίορκους αστυνομικούς!

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί παρήκμασε έτσι η ενημέρωση της τηλεόρασης; Όλες οι έρευνες που βασίζονται στα στοιχεία των μετρήσεων τηλεθέασης φανερώνουν αποστροφή, εγκατάλειψη και αποχή τεράστιας μερίδας του κοινού από την τηλεοπτική ενημέρωση (πριν από 5-10 χρόνια είχε πολλαπλάσιο κοινό) και από την άλλη περιορισμένη έως μηδαμινή παρακολούθηση τής επικαιρότητας από το νεαρό και μεσήλικο κοινό.

Η τηλεόραση, λοιπόν, δεν είναι υπερβολή να πει κανείς πως ζει σήμερα και συντηρείται χάρις στις γερόντισσες και τους γέροντες. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες διαφημίσεις αφορούν φάρμακα για ηλικιωμένους, θερμοφόρες, παντόφλες, σόμπες και άλλα συναφή. Σε αυτή τη «γεροντοκρατία» της τηλεόρασης και ιδιαίτερα στα δελτία ειδήσεων συντέλεσε- κατά τη γνώμη μου-  κι ένας ακόμη λόγος: η καχυποψία που γέννησαν στο κοινό τα αποκαλούμενα παιχνίδια διαπλοκής καναλαρχών, τραπεζών και πολιτικών (κορυφαίο παράδειγμα οι περιπτώσεις Μπόμπολα και Ψυχάρη, οι οποίοι ουσιαστικά «κατέστρεψαν» το MEGA).

Και τώρα απόμεινε στην ιδιωτική τηλεόραση (και στις ειδήσεις της) μόνον η τρίτη ηλικία και ο … «Στεφανάκος[2]»…

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Βέβαια, δεν αποτελεί λύση του προβλήματος της εγκληματικότητας ο θάνατος του κάθε «Στεφανάκου». Η ζωή είναι μοναδική, ιερή και μεγαλειώδης αξία, ακόμη και για τέτοιους ανθρώπους, οπότε δεν επιχαίρω για το συμβάν.

Υπάρχει «Ποδοσφαιρική» μεταγραφική περίοδο και στην Πολιτική;

Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος ^[1]

 «Ναι, θα κατέβω με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, αν μου γίνει πρόταση[2]», δήλωσε η πρώην  ανεξάρτητη βουλευτής- εκλεγμένη όμως με την «Ένωση Κεντρώων-  κα. Θεοδώρα Μεγαλοοικονόμου, μετά τη θετική ψήφο της στο πολυνομοσχέδιο. «Ήταν προσωπική μου απόφαση την οποία σκέφτηκα πάρα πολύ. Δεν ήθελα οι θυσίες του ελληνικού λαού να πάνε χαμένες.[3]». Το απόγευμα της ίδιας μέρας(!) ανακοίνωσε την ένταξή του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ο μέχρι πρότινος ανεξάρτητος βουλευτής της Β' Αθηνών, Γιώργος Καρράς.  Σε δήλωση που έκανε ανακοίνωσε πως «ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα για τη διεύρυνση του χώρου του «Κινήματος Αλλαγής» από σήμερα εντάσσομαι ως συνεργαζόμενος στη Κοινοβουλευτική Ομάδα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, προκειμένου από κοινού να δημιουργήσουμε τον προοδευτικό φορέα που έχει ανάγκη η χώρα για μια εποικοδομητική πολιτική».

Υπάρχει «Ποδοσφαιρική»  μεταγραφική περίοδο και στην Πολιτική;

Ποδοσφαιρική περίοδο θυμίζει ξαφνικά το πολιτικό σκηνικό, καθώς ένας σημαντικός αριθμός βουλευτών (ανεξάρτητων και μη) φέρονται ότι «βολιδοσκοπούνται» από τα κόμματα εξουσίας να ενταχθούν στις κοινοβουλευτικές τους ομάδες, ενώ και οι ίδιοι οι «ανεξάρτητοι» βουλευτές σκέφτονται το πολιτικό (;)[4] τους μέλλον. Σύμφωνα μάλιστα με τον Τύπο[5] στην παρούσα φάση με τον ΣΥΡΙΖΑ φλερτάρουν οκτώ βουλευτές των λεγόμενων μικρών κομμάτων, ορισμένοι από τους οποίους βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για το ενδεχόμενο προσχώρησής τους στο κυβερνών κόμμα. Άλλοι τρεις βουλευτές έχουν ήδη κλείσει με τη Νέα Δημοκρατία. Όλοι τους φέρονται να έχουν πάρει υπόσχεση ότι θα είναι υποψήφιοι στις εκλογές! Η «αιμορραγία» των μικρών κομμάτων και η έλλειψη ενός διαφορετικού πολιτικού λόγου που να δικαιολογεί την ύπαρξή τους, προβληματίζει τους βουλευτές που αναζητούν μια σίγουρη πολιτική στέγη.

Και εγώ ρωτώ, φίλοι αναγνώστες: Είναι Πολιτική αυτή; Τί να περιμένουμε οι πολίτες από τέτοια πολιτικά σχήματα και τέτοιους ανθρώπους; Παίζουν ακόμη και μέσα στη Βουλή. Παίζουν, αδιαφορώντας ουσιαστικά για το δικό μας πόνο. Με την αγωνία του γονιού που βλέπει άνεργο το παιδί του, έτοιμο να ξενιτευτεί. Του συνταξιούχου να ζήσει αξιοπρεπώς το υπόλοιπό της ζωής του. Του ανέργου οικογενειάρχη, που τον πνίγουν τα χρέη, να βρει μια δουλειά. Του υπαλλήλου που βλέπει το εισόδημα του συνεχώς να κατρακυλά και, επιπλέον, να επικρέμεται από πάνω του η «σπάθα» της απόλυσης. Παίζουν, για το δικό τους καλό, για την ικανοποίηση των δικών τους σχεδίων. Παίζουν για την «πάρτη τους» μόνο, χρησιμοποιώντας όλους εμάς ως μέσο ανάδειξης τους, στη θέση του νικητή.

Ωστόσο, κανένα σύστημα νομοθετικό ή εκτελεστικό, δεν έχει το δικαίωμα να επικαλείται την αρχή της ανεξαρτησίας, για να αποστασιοποιηθεί από το λαό. Από πουθενά δε νομιμοποιείται ηθικά να αξιολογείται εσωτερικά, ώστε να νοθεύει τα κριτήρια και τα αποτελέσματα, συγκαλύπτοντας τις αδυναμίες του, παραμένοντας στο απυρόβλητο και αποθαρρύνοντας τον εξωτερικό έλεγχο.

Οποιοδήποτε σύστημα αποκλείει την άμεση συμμετοχή των πολιτών από τη διαμόρφωση των δυναμικών του, με το κλασικό κόλπο της περιπλοκότητας και της πολυνομίας, είναι σαθρό και πρέπει με τρόπους ειρηνικούς ή ριζοσπαστικούς να επαναθεμελιωθεί εκ βαθέων. Τα συστήματα αυτά με πρόσχημα την ελευθερία τους και τη δημοκρατία γίνονται περίκλειστα, σταματούν να επικοινωνούν, να αλληλεπιδρούν προς όφελος του πολίτη[6].

Τέτοια συστήματα νομοτελειακά εξελίσσονται σε προπύργια διαφθοράς και παρακμής και αλλοιώνουν την ηθική οποιουδήποτε εργάζεται σε αυτά, καθιστώντας τον συνυπεύθυνο και υπόλογο. Στα άνομα αυτά μορφώματα δεν υπάρχουν πιόνια και αρχηγοί, που κινούν τα νήματα: Υπάρχουν μόνο ένοχοι, που αργά ή γρήγορα θα εξοβελιστούν από την κοινωνία, όσο ανεκτική ή αδιάφορη κι αν είναι. Για τον απλό λόγο πως ο ναρκισσισμός τους τα κάνει μη λειτουργικά και καρκινώματα στις προσδοκίες των πολιτών.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Λίγες ώρες μετά της έγινε πρόταση από τον ίδιο του κ. Τσίπρα!

[3] http://www.ert.gr/eidiseis/ellada, 16/1/2018

[4] Ή μήπως θα ’ταν πιο σωστό να πω το «επαγγελματικό» τους  μέλλον;

[5] Εφημ.  KONTRA NEWS, φύλλο Τετάρτης 17/1/2018.

[6]  Λέει, ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ Γ2 του 5ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

AΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΩΝΥΜΕΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΛΕΞΕΙΣ

1. Βρείτε για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις μία τουλάχιστον συνώνυμη.

ΛΕΞΕΙΣ
ΣΥΝΩΝΥΜΑ	ΑΝΤΩΝΥΜΑ
κατηγορώ:…………………………… υποχρέωση: …..…………...……… αμάξι:…………………………… γαλήνη:…………………………… οίκημα: ……………………..…..…… εύθυμος: …………..……….………. αντίθεση:…………………………… ισχυρός: …..…………...……… κοντά:…………………………… συμφωνία:…………………………… τάξη:…………………………	δραστήριος:…………………………… ξύλινος: …..…………...……… υγιής:…………………………… σβήνω:…………………………… έμψυχος: ……………………..…..…… εφήμερος: …………..……….………. συμφωνώ: …..…………...……… ναδίρ:…………………………… μπαίνω :…………………………… σμίκρυνση:…………………………… τάξη:…………………………

2. Να υπογραμμίσετε τις δύο συνώνυμες λέξεις στο κάθε γράμμα.

α) σαγηνευτικός, ικανός, ελκυστικός, δραστήριος

β) πετώ, καταρρέω, ίπταμαι, σηκώνομαι

γ) αμφιβολία, δυσπιστία, ποικιλία, ερώτημα

δ) εφικτός, κατορθωτός, διαλλακτικός, άμεσος

                               

                               Επιπλέον, διορθώθηκε και ένα γραπτό Διαγωνίσματος Α’ Τετραμήνου

Γ2   Νεοελληνική Γλώσσα

Διαγώνισμα
Α/Α	11/01
1	18,5

Μια ακραία μορφή εμφάνισης της αιθαλομίχλης που συνέβη πριν από χρόνια

Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος ^[1]

                                                                                       

Η αιθαλομίχλη είναι ένα είδος ατμοσφαιρικής ρύπανσης που δημιουργείται από μείγμα καπνού και ομίχλης στον αέρα.  Το συγκεκριμένο μείγμα περιέχει επιβλαβή σωματίδια, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδίως σε ευπαθή άτομα. 

           Μια ακραία μορφή εμφάνισης της αιθαλομίχλης που συνέβη πριν από χρόνια

Η περίπτωση του Λονδίνου (1952)

Το Λονδίνο, από τη Ρωμαϊκή κιόλας εποχή, ήταν γνωστό για την ομίχλη του, η οποία όμως έγινε πολύ εντονότερη με την έλευση της βιομηχανικής εποχής το 18ο αιώνα, οπότε τα εργοστάσια απελευθέρωναν αέρια και τεράστιες ποσότητες επιβλαβών σωματιδίων στην ατμόσφαιρα.  Η αιθαλομίχλη, όμως, που εμφανίστηκε το 1952 είχε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αφού γινόταν αντιληπτή από την δυσάρεστη οσμή της και την κιτρινοκαφέ χροιά της, που διέφερε πολύ από την καθαρή λευκή ομίχλη των αγροτικών περιοχών και ονομάστηκε Smog, από συνδυασμό των λέξεων smoke (καπνός) και fog (ομίχλη).

Ο Δεκέμβριος του 1952 ήταν πολύ βαρύς για το Λονδίνο.  Λόγω του κρύου και των έντονων χιονοπτώσεων, οι Λονδρέζοι, προκειμένου να ζεσταθούν, έκαιγαν μεγάλες ποσότητες κάρβουνου (ορυκτού άνθρακα), με αποτέλεσμα τη δημιουργία πυκνού νέφους καπνού σε όλη την πόλη και τις γύρω περιοχές.

Υπό κανονικές συνθήκες, αυτό δε θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα, καθώς ο καπνός θα διασκορπιζόταν στην ατμόσφαιρα.  Ωστόσο, τις συγκεκριμένες μέρες, σχηματίστηκε στην ατμόσφαιρα ένας αντικυκλώνας που έσπρωχνε τον αέρα προς τα κάτω, αυξάνοντας κατά πολύ τη θερμοκρασία του.  Ο αέρας, δηλαδή, κοντά στο έδαφος ήταν ζεστότερος από εκείνον στα ψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας και έτσι δημιουργήθηκε η λεγόμενη «θερμοκρασιακή αναστροφή», δημιουργώντας ένα είδος φυσικού «θερμοκηπίου», με αποτέλεσμα να παγιδευτεί ο ζεστός καπνός που έβγαινε από τις καμινάδες, δημιουργώντας τελικά μια θανάσιμη τοξική παγίδα.  Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την αυξημένη εκπομπή διαφόρων επιβλαβών ρύπων και την απόλυτη άπνοια, δημιούργησε ένα δηλητηριώδες νέφος αιθαλομίχλης, που κράτησε από τις 5 ως τις 9 Δεκεμβρίου του 1952.

Εκτός, πάντως, από τον καπνό των τζακιών, το φαινόμενο της αναστροφής είχε ως αποτέλεσμα να παγιδευτούν μικροσωματίδια και άλλοι ρύποι από βιομηχανίες και πετρελαιοκίνητα οχήματα, που οι άνεμοι είχαν μεταφέρει στο κέντρο από την ευρύτερη περιοχή του Λονδίνου. Ό,τι καιγόταν, όμως, στα τζάκια, περιείχε μεγάλη ποσότητα θείου, που σε συνδυασμό και με άλλες μετεωρολογικές παραμέτρους, δημιούργησε ένα στρώμα αιθαλομίχλης ύψους 100-200 μέτρων!

Το στρώμα αυτό αιθαλομίχλης κάλυψε για τέσσερις ολόκληρες ημέρες το Λονδίνο και προκάλεσε το θάνατο τουλάχιστον 4.000 ανθρώπων (κατ’ άλλους τα θύματα ξεπέρασαν τις 8.000)[2], καθώς και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα σε τουλάχιστον 100.000 άτομα!  Η ορατότητα περιοριζόταν σε περίπου 5 μέτρα, οι πολίτες κυκλοφορούσαν την ημέρα με φανάρια, φορούσαν μαντήλια και ιατρικές μάσκες στα πρόσωπά τους, όλες οι επίγειες και εναέριες συγκοινωνίες σταμάτησαν, ενώ ακυρώθηκαν ακόμη και κινηματογραφικές προβολές και θεατρικές παραστάσεις, λόγω της αιθαλομίχλης που είχε διεισδύσει μέσα στις αίθουσες. Οι επιστήμονες της εποχής υπολόγισαν ότι κάθε μία από τις συγκεκριμένες μέρες εκλύονταν περίπου  1.000 τόνοι σωματιδίων καπνού, 2.000 τόνοι διοξειδίου του θείου, 140 τόνοι υδροχλωρικού οξέος και- το πιο επικίνδυνο- και 800 τόνοι θειικού οξέος!

Τελικά, μετά από 4 μέρες αποπνικτικών φαινομένων, οι συνθήκες που δημιούργησαν το πρόβλημα άλλαξαν, ο άνεμος απομάκρυνε μέρος του νέφους, ενώ η δυνατή βροχή καθάρισε σε μεγάλο βαθμό την ατμόσφαιρα.

---

[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

[2] Οι περισσότεροι από τους θανάτους προήλθαν από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και υποξία (έλλειψη οξυγόνου), ως αποτέλεσμα της απόφραξης των αεραγωγών από το πύο, που δημιούργησαν οι τοξικές ενώσεις της αιθαλομίχλης.  Οι κυριότερες λοιμώξεις που προκλήθηκαν είναι η βρογχοπνευμονία και η οξεία πυώδης βρογχίτιδα, ενώ τα περισσότερα από τα θύματα της θανατηφόρας ρύπανσης ήταν παιδιά και ηλικιωμένα ή ευπαθή άτομα.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ για το Β3 και Β2, Β1 του 5ου Γυμνασίου

1^η  Άσκηση: Να δηλώσετε τον βαθμό των παρακάτω υπογραμμισμένων επιθέτων.

α)  Εγώ θεωρώ ότι μπορείς να γίνεις ο πιο καλός μαθητής της τάξης. →

β)  Η βοήθειά σου ήταν σημαντικότατη για την ολοκλήρωση του έργου. →

γ) Πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί, γιατί η θάλασσα σ’ αυτό το σημείο είναι βαθιά. →

δ) Τα μαθήματα της φετινής χρονιάς είναι δυσκολότερα από τα περσινά. →

2^η  Άσκηση: Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα.

ΘΕΤΙΚΟΣ	ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ	ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ
		ΣΧΕΤΙΚΟΣ	ΑΠΟΛΥΤΟΣ
μεγάλος
	συνηθέστερος
		ο πιο νέος
	βαρύτερος
διαβασμένος
			βαθύτατος
	ικανότερος