ΘΕΩΡΙΑ
ΣΤΗ ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΗ Β’ ΤΑΞΗ (5ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)
ΠΡΩΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ: ΜΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΣΗ
Α’
ΘΕΩΡΙΑ
Όταν μία παράγραφος αναπτύσσεται με σύγκριση- αντίθεση
έχει την εξής μορφή. Στη Θεματική Περίοδο υπάρχουν τα δύο συγκρινόμενα
μέρη. Στα Σχόλια – Λεπτομέρειες καταγράφονται είτε συγκεντρωτικά είτε
σημείο- σημείο οι διαφορές των δύο μερών. Τέλος, στην Κατακλείδα Πρόταση
υπάρχει μία επαναδιατύπωση των διαφορών ή καταγράφεται ένα κοινό τους γνώρισμα.
Β’
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Παρόλο που και το αεροπλάνο και το πλοίο
είναι δύο εξίσου ενδιαφέροντα μεταφορικά μέσα, έχουν αρκετές διαφορές μεταξύ
τους. Το αεροπλάνο έχει μεγαλύτερη ταχύτητα και διανύει μεγαλύτερες αποστάσεις σε λιγότερη ώρα. Αντιθέτως, το
πλοίο κινείται πολύ αργά και χρειάζεται πολύ ώρα για να διανύσει μεγάλες
αποστάσεις. Επίσης το αεροπλάνο έχει την
δυνατότητα να ταξιδεύει σε όλα τα μέρη της Γης, ενώ το πλοίο μόνο σε περιοχές
που υπάρχει θάλασσα ή γενικότερα μεγάλη έκταση νερού. Ακόμα όταν ταξιδεύουμε με
το αεροπλάνο έχουμε πανοραμική, σε αντίθεση με το πλοίο που έχουμε άμεση και πιο
εντυπωσιακή θέα. Τέλος το πλοίο έχει
μικρότερη οικονομική επιβάρυνση και συμφέρει. Από την άλλη το ιπτάμενο μέσο
έχει πολύ ακριβά εισιτήρια και δεν συμφέρει τόσο. Πάντως, και τα δύο μεταφορικά μέσα είναι εξίσου αγαπητά στους
ανθρώπους, ιδίως στους νέους.
Γ’ ΕΡΓΑΣΙΑ: Να αναπτυχθεί σε παράγραφο σύμφωνα με την παραπάνω
θεωρία μία από τις παρακάτω θεματικές περιόδους.
α) Η ζωή στην πόλη και η ζωή στο χωριό για έναν
έφηβο έχει ουσιαστικές διαφορές.
β) Ανάμεσα
στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές.
γ) Ο Οβελίξ και ο Αστερίξ, αν και καρδιακοί
φίλοι, έχουν μεταξύ τους ολοφάνερες διαφορές.
δ) Μεταξύ
της Αθηνάς Χροναίου και της αδερφής της Έλλης υπάρχουν κάποιες διαφορές.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ: ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Α’
ΘΕΩΡΙΑ
Όταν μία παράγραφος
αναπτύσσεται με παραδείγματα έχει την εξής μορφή. Στη Θεματική Περίοδο υπάρχει μία θέση – άποψη. Στα Σχόλια – Λεπτομέρειες καταγράφονται παραδείγματα αντλημένα
(=βγαλμένα, παρμένα) από την καθημερινή ζωή ή την Ιστορία, τα οποία
επιβεβαιώνουν την παραπάνω άποψη. Τέλος, στην Κατακλείδα Πρόταση υπάρχει μία επαναδιατύπωση της συγκεκριμένης
άποψης.
Β’
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Μια μορφή «εμφυλίου πολέμου» διεξάγεται
καθημερινά σε πολλές εκδηλώσεις της ζωής μας. Πολλά
είναι τα παραδείγματα που αποδεικνύουν την παραπάνω άποψη. Σε πολλά σπίτια οι
καβγάδες ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά είναι τόσο έντονοι που νομίζει
κανείς πως ξέσπασε στην οικία αυτή πόλεμος! Αλλά και στο σχολείο δεν είναι
λίγες οι περιπτώσεις, όπου λογομαχούν ή τσακώνονται μαθητές και μαθήτριες,
θυμίζοντας εμπόλεμο τοπίο. Τέλος, στην κοινωνική ζωή οι εντάσεις μεταξύ
κοινωνικών ομάδων είτε μεταξύ τους είτε με την Πολιτεία παίρνουν διαστάσεις
πολεμικής σύρραξης. Από τα παραπάνω
γίνεται, επομένως, φανερό πως μια
κατάσταση έντασης και έκρηξης έχει
γίνει σχεδόν καθημερινό γεγονός στη ζωή μας.
Γ’
ΕΡΓΑΣΙΑ: Να αναπτυχθεί σε παράγραφο σύμφωνα με την
παραπάνω θεωρία μία από τις παρακάτω
θεματικές περιόδους.
α) Πολλά ήταν τα
ευχάριστα γεγονότα που συνέβησαν σε αυτό το σχολείο την περυσινή χρονιά.
β) Πολλά ήταν τα δυσάρεστα
γεγονότα που συνέβησαν σε αυτό το σχολείο την περυσινή χρονιά.
γ) Πολλά
ήταν τα ευχάριστα γεγονότα που συνέβησαν σε αυτή την εκδρομή.
δ) Πολλά
ήταν τα δυσάρεστα γεγονότα που συνέβησαν σε αυτό το πάρτι.
....................................................................................
....................................................................................
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να εντοπίσετε τα είδη των συνθέτων
(προσδιοριστικά, κτητικά, αντικειμενικά, παρατακτικά) στις
παρακάτω σύνθετες λέξεις:
νεκροθάφτης, κοντόχοντρος, λαχανόκηπος, βιβλιοπώλης, αλατοπίπερο,
πανωφόρι, πικροδάφνη, μερόνυχτο.
Share this
