Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Οι θρήνοι για την καταστροφή της Φύσης ούτε αρκούν ούτε ωφελούν
Έχοντας εθιστεί στις κοινοτοπίες της μικρής
οθόνης, που χρόνια τώρα χαρακτήριζε «Βιβλική καταστροφή» την πρώτη φθινοπωρινή
πλημμύρα και «Δαντική κόλαση» την πρώτη καλοκαιρινή πυρκαγιά, κινδυνεύουμε να βρεθούμε- για να μην πω
βρισκόμαστε ήδη- στη θέση του ψεύτη βοσκού που δε συνειδητοποιεί τον πραγματικό
κίνδυνο παρά μόνο όταν είναι αργά, για να αντιδράσει.
Αλλά αυτή τη φορά δεν πρόκειται για σενάριο
ταινίας καταστροφής ούτε για εμμονές ακραίων οικολογικών οργανώσεων. Τα πρόσφατα
συμβάντα στη Χαλκιδική, στη Φλώρινα, στη Ναύπακτο και σε πολλά άλλα μέρη της χώρας
μας- για να μην αναφερθώ εκτενώς στις καλοκαιρινές θερμοκρασίες της Σουηδίας ή
τις πυρκαγιές της Αλάσκας (!)- το αποδεικνύουν περίτρανα. Άλλωστε, οι πιο
έγκυροι επιστημονικοί φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στον ελληνικό χώρο
βεβαιώνουν ότι τα πράγματα, σε ό,τι αφορά τις αλλαγές του κλίματος εξαιτίας του
φαινομένου του θερμοκηπίου, δεν είναι τόσο άσχημα όσο φανταζόμαστε. Είναι πολύ
χειρότερα!
Σύμφωνα με την
εμπεριστατωμένη μελέτη που παρέδωσε στην ελληνική Πολιτεία το Εθνικό
Αστεροσκοπείο, η αυξανόμενη εκπομπή επιβλαβών αερίων στην ατμόσφαιρα
προοιωνίζεται άνοδο της μέσης θερμοκρασίας κατά έναν ως δυο βαθμούς Κελσίου
μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες. Αυτό
σημαίνει ότι, όταν τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα θα είναι τριάντα ετών, ο
καλοκαιρινός ήλιος θα είναι κυριολεκτικά φονικός, οι πλημμύρες θα διαδέχονται
τους καύσωνες, τα δάση θα έχουν συρρικνωθεί, οι αγροτικές καλλιέργειες θα
πλήττονται από λειψυδρία και ξηρασία ή από πλημμύρες, ενώ πολλά από τα σημερινά
είδη της χλωρίδας και της πανίδας θα έχουν προ πολλού εξαφανιστεί.
Οι
ανησυχητικές αυτές προβλέψεις συμπίπτουν με τις εκτιμήσεις των σοβαρότερων
διεθνών οργανισμών. Κι όμως, επιμένουμε
ως ανθρωπότητα σε έναν τρόπο ανάπτυξης-μια λέξη που την ακούμε καθημερινά
χρόνια τώρα από τους πολιτικούς σαν λύση στην οικονομική κρίση, στην οποία
περιήλθε η χώρα μας- που πριονίζει το
κλαδί της ίδιας της υπάρξεως της. Η ανθρωπότητα συμπεριφέρεται σαν τον
καπνιστή ο οποίος, ενώ γνωρίζει άριστα το βαρύτατο τίμημα που θα κληθεί να
πληρώσει για το πάθος του, συνεχίζει να θυσιάζει το μέλλον του στον βωμό μιας
συνήθειας… Βεβαίως, στην περίπτωση του μεμονωμένου καπνιστή, το τίμημα
πληρώνεται κυρίως από τον ίδιο. Αλλά στην περίπτωση του πλανήτη μας, που έχει
μετατραπεί σε «παθητικό καπνιστή» βαρύτατης μορφής, τις επιπτώσεις θα τις
πληρώσουν κατά κύριο λόγο τα ανήλικα παιδιά μας και, ακόμη περισσότερο, αυτοί
που δεν έχουν γεννηθεί ακόμη.
Οι θρήνοι για την καταστροφή του
οικοσυστήματος ούτε αρκούν ούτε ωφελούν. Απαιτείται μια ανατροπή και μια
επαναξιολόγηση των σχέσεων μας με τον άνθρωπο, τα άλλα έμβια όντα και με την
ίδια τη φύση, τη Μητέρα Γη.
Τα λόγια του
Εντγκάρ Μορέν[2] συγκλονίζουν και
παραμένουν πάντα επίκαιρα: «Ένας πλανήτης για Πατρίδα; Ναι, αυτές είναι οι
ρίζες μας μέσα στο σύμπαν. Γνωρίζουμε
πια ότι αυτός ο μικρός, χαμένος στο διάστημα, πλανήτης δεν είναι απλώς η
κατοικία μας: Είναι το σπίτι μας…. είναι η «μητρίδα» μας και περισσότερο ακόμη
είναι η Γη- Πατρίδα μας. Γνωρίζουμε πια ότι μέσα στους ήλιους θα καιγόμασταν
και μέσα στο διάστημα θα παγώναμε. Σε λίγα ή πολλά χρόνια, ίσως να μπορούμε να
φύγουμε, να ταξιδέψουμε, να αποικίσουμε άλλους πλανήτες. Όμως αυτοί είναι πολύ
ζεστοί ή πολύ παγωμένοι και δεν έχουν ζωή. Εδώ,
στο σπίτι μας, υπάρχουν τα φυτά μας, τα ζώα μας, οι νεκροί μας, οι ζωές μας, τα
παιδιά μας. Η ζωή μας η ίδια βρίσκεται
εδώ. Και έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε, να σώσουμε τη Γη- Πατρίδα μας» […].
Σε διαφορετική περίπτωση, φίλοι μου, επανέρχεται εφιαλτικά το ερώτημα που έθεσε ο Βολταίρος. «Θα αφήσουμε αυτόν τον κόσμο ακριβώς έτσι, όπως τον βρήκαμε: ανόητο, άδικο και κακό;». «Ναι», είναι η απάντηση. Και καταστραμμένο! Γιατί «ανάπτυξη», όπως την αντιλαμβάνονται οι ισχυροί του πλανήτη και «οικοσύστημα» είναι δύο έννοιες εκ διαμέτρου αντίθετες.
Σε διαφορετική περίπτωση, φίλοι μου, επανέρχεται εφιαλτικά το ερώτημα που έθεσε ο Βολταίρος. «Θα αφήσουμε αυτόν τον κόσμο ακριβώς έτσι, όπως τον βρήκαμε: ανόητο, άδικο και κακό;». «Ναι», είναι η απάντηση. Και καταστραμμένο! Γιατί «ανάπτυξη», όπως την αντιλαμβάνονται οι ισχυροί του πλανήτη και «οικοσύστημα» είναι δύο έννοιες εκ διαμέτρου αντίθετες.
[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ
αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός
Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] Από τους πιο
σημαντικούς και πολύπλευρους στοχαστές του 20ου αιώνα ο Εντγκάρ
Μορέν. Συγγραφέας, φιλόσοφος και κοινωνιολόγος.
Share this
