Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2019

Άνοια και κατάπτωση, (Α’ Μέρος: Το δικαίωμα του να πεθαίνεις με αξιοπρέπεια)




Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]

Η 21η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη ομώνυμη νόσο, αλλά και την αφύπνιση και ενεργοποίηση της Πολιτείας. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας και αποτελεί μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομοτεχνικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες με μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης. Ο όρος «άνοια» αφορά στην έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, καταρχήν της μνήμης και ακολούθως του λόγου, της κρίσης και συνολικά της προσωπικότητας. Επειδή το προηγούμενο Σάββατο δημοσίευσα κείμενο σε συνέχεια, θα αφιερώσω το σημερινό και το επόμενο άρθρο (στο φύλλο του Σαββατοκύριακου) στους ανθρώπους αυτούς, θίγοντας μια πτυχή του θέματος και εκφράζοντας την προσωπική μου άποψη.

Άνοια και κατάπτωση
(Α’ Μέρος: Το δικαίωμα του να πεθαίνεις με αξιοπρέπεια)


Ο πατέρας μου έπασχε από προχωρημένη μορφή άνοιας. Η ασθένεια εμφανίστηκε τέσσερα περίπου χρόνια πριν φύγει από τη ζωή. Την τελευταία διετία, και ενώ μεσολάβησε ένα ελαφρύ εγκεφαλικό, συντηρούταν από τη μητέρα μου, τον υποφαινόμενο και ένα τρίτο πρόσωπο το οποίο μας επικουρούσε. Από το εγκεφαλικό συνήλθε κάπως, από τότε όμως η κινητικότητά του μειώθηκε. Σε συνδυασμό με την εξασθένηση της μνήμης του, η υγεία του επιδεινώθηκε. Το τελευταίο τρίμηνο τρεφόταν με σωλήνα σίτισης, που από την μύτη κατέληγε στο στομάχι (το γνωστό levin). Ευτυχώς πέθανε πλήρης ημερών μέσα στο σπίτι του και παρουσία αγαπημένων του προσώπων….
Η προσωπική μου εμπειρία τα τελευταία χρόνια έως τον θάνατο του πατέρα μου ενίσχυσε
την πεποίθησή μου ότι όλοι οι βαριά άρρωστοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν ελεύθερα πότε και πώς να πεθάνουν. Αυτό δεν υποτιμά- κατά τη γνώμη μου- την ανθρώπινη ζωή. Αντιθέτως, εκτιμά την ανθρώπινη συνείδηση και αξιοπρέπεια. Ας δούμε το θέμα με ψύχραιμη ματιά.
Η πρόοδος στην ιατρική επιστήμη έχει συμβάλει ριζικά στη θεραπεία πολλών ασθενειών, αλλά παράλληλα έχει επιτρέψει στην Ιατρική και τους κοινωνούς της, τους γιατρούς να κρατάνε στη ζωή για μήνες ή για χρόνια βαριά αρρώστους ή και ανθρώπους σε κωματώδη κατάσταση. Ιατρικά μηχανήματα μπορούν πλέον να αναπαραγάγουν πολλές λειτουργίες τις οποίες το σώμα δεν μπορεί πια να εκτελέσει, όπως η αναπνοή, η κυκλοφορία του αίματος, η ενούρηση και η αφόδευση.
Σαν αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν ζήσει από κοντά τον αργό θάνατο συγγενών και φίλων που πάσχουν από ανίατες ασθένειες και υπόκεινται σε μακροχρόνιες, επώδυνες και συναισθηματικά εξουθενωτικές «θεραπείες» μέχρι το «φυσικό» τέλος τους. Σε διεθνές επίπεδο, αυτή η δραματική κατάσταση έχει προκαλέσει έναν ουσιαστικό διάλογο πάνω στο δικαίωμα αυτών των αρρώστων να μπορούν να πεθάνουν με αξιοπρέπεια στον χρόνο και τον τόπο επιλογής τους.
Φαίνεται πάντως λογικό, εφόσον η σύγχρονη ιατρική τεχνολογία  αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει ελπίδα επανόδου στη ζωή, τότε να δικαιούται ο γιατρός να θυσιάσει το απειροελάχιστο ποσοστό των ανθρώπων, που ουσιαστικά ανασταίνονται, σε σχέση με το συντριπτικό ποσοστό των ανθρώπων που υποφέρουν και ευτελίζονται πάνω στο κρεβάτι του πόνου.
Το θέμα όμως είναι και ηθικό- επιστημονικό. Όπως παραδέχεται ο Ιωάννης Πνευματικός, καθηγητής Εντατικής Θεραπείας στο Πανεπιστήμιο Θράκης, σ' ένα άρθρο του στην «Καθημερινή»: «Οι ιατροί έχουμε εκπαιδευτεί πολύ στο να σώζουμε ζωές με οποιονδήποτε τρόπο, αλλά πολύ λίγο ή και καθόλου στο να αποδεχόμαστε το γήρας και τον θάνατο όταν δεν γίνεται διαφορετικά».

Συνεχίζεται …


[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)

Share this