ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ
ΡΗΜΑΤΩΝ
Διάθεση είναι μια ιδιότητα
του ρήματος με την οποία φαίνεται αν το υποκείμενο ενεργεί ή δέχεται
μια ενέργεια ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Πόσες και ποιες
είναι οι διαθέσεις στα Νέα Ελληνικά;
Οι
διαθέσεις στα Νέα Ελληνικά είναι τέσσερις (4): η Ενεργητική, η Παθητική,
η Μέση και η Ουδέτερη.
Ενεργητική
διάθεση έχουν τα
ρήματα που δείχνουν πως το υποκείμενο ενεργεί. Όταν, η ενέργεια του ρήματος
πηγαίνει σε κάποιον άλλον, τότε λέμε πως το ρήμα είναι ενεργητικό μεταβατικό.
Όταν έχουμε ρήματα που δηλώνουν απλώς ενέργεια, χωρίς η ενέργεια αυτή να
πηγαίνει κάπου αλλού, τότε λέμε πως το ρήμα είναι ενεργητικό αμετάβατο.
Παθητική διάθεση
έχουν τα ρήματα που δείχνουν πως το υποκείμενο δέχεται μια ενέργεια, παθαίνει
κάτι από κάποιον άλλον.
Ουδέτερη διάθεση
έχουν τα ρήματα που δείχνουν πως το υποκείμενο ούτε ενεργεί ούτε δέχεται κάποια
ενέργεια, απλώς βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Σημείωση: Καταλαβαίνουμε σε ποια διάθεση ανήκει ένα ρήμα σε μία
πρόταση από το νόημα της πρότασης, από τα συμφραζόμενα, όπως λέμε. Με άλλα λόγια, το ίδιο
ρήμα μπορεί να είναι άλλοτε σε ενεργητική διάθεση, άλλοτε στην παθητική κι
άλλοτε στη μέση, π.χ.
Η μαμά χτενίζει την
κόρη της.
|
ενεργητική
|
Η μαμά χτενίστηκε
από την κομμώτρια.
|
παθητική
|
Η μαμά χτενίζεται.
|
μέση
|
Γι' αυτό πρέπει να προσέχουμε καλά το νόημα κάθε πρότασης!
ΑΣΚΗΣΗ:
Να δηλώσετε την διάθεση των παρακάτω υπογραμμισμένων ρημάτων.
1.
Το κτήριο καταστράφηκε ολοσχερώς από
τον σεισμό.
2.
Η Μαρία κοιμάται.
3.
Οι συνάδελφοί μου με κοροϊδεύουν,
επειδή πηγαίνω στη δουλειά με πουκάμισο και γραβάτα.
4.
Λούζομαι κάθε πρωί, πριν
πάω στο γραφείο.
5.
Του αρέσει να κάθεται στο μπαλκόνι τα
απογεύματα και να πίνει τον καφέ του.
6.
Ο Γιώργος χαϊδεύει ένα σκυλάκι.
7.
Τα λουλούδια φυτεύτηκαν από
τον κηπουρό.
8.
Η Ελένη χτενίζει την κούκλα.
9.
Η Ελένη κουρεύτηκε από τη μαμά της.
10.
Η Ελένη χτενίζεται πριν πάει στο σχολείο της.
Share this
