Ψύχραιμη ματιά
Επιμέλεια:
Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος[1]
Ψυχική ισορροπία (μαθητών και γονέων) κατά την περίοδο των
Πανελληνίων εξετάσεων
Η δοκιμασία
των Πανελληνίων εξετάσεων έφτασε[2].
Και λέω «δοκιμασία», γιατί η έντονη πίεση που βιώνουν οι μαθητές που
συμμετέχουν δεν είναι μόνο εκπαιδευτική αλλά και ψυχολογική. Καταρχάς, οι μαθητές φθάνουν στις εξετάσεις εξαντλημένοι
από τις πολλές ώρες μελέτης και παρακολούθησης μαθημάτων σε σχολεία και (ειδικά
φέτος σε διαδικτυακά τηλε-) φροντιστήρια. Επιπρόσθετα, ο έντονος ανταγωνισμός και οι πιθανές συνέπειες για το μέλλον τους
εντείνουν το άγχος και τους κάνουν πιο ευάλωτους ψυχικά. Γι’ αυτό
επιβάλλεται όλοι μας να δούμε αυτήν την περίοδο σαν μια φάση «κρίσης», που
δημιουργεί για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα αυξημένες ανάγκες, οπότε
χρειάζονται και αυξημένα αποθέματα ενέργειας και ευελιξίας από το μαθητή και
την οικογένεια.
Η κορύφωση του άγχους εκφράζεται διαφορετικά σε κάθε μαθητή. Κάποιοι
ταράζονται εμφανώς, κλαίνε, δυσκολεύονται να φάνε ή να κοιμηθούν. Άλλοι γίνονται
ευέξαπτοι και έχουν εκρήξεις θυμού. Κάποια παιδιά παλινδρομούν για λίγο σε συμπεριφορές
μικρότερης ηλικίας. Για παράδειγμα δε θέλουν να μένουν μόνα τους, αποζητούν την
αγκαλιά και τη συντροφιά των γονιών, ζητούν να κοιμηθούν μαζί με την μητέρα
τους για ανακούφιση. Κάποια παιδιά δεν μπορούν να συγκεντρωθούν και θέλουν
να εγκαταλείψουν την προσπάθεια τελευταία στιγμή, πριν από τις εξετάσεις.
Ακόμη, όμως, και εκείνοι που παραμένουν
επιφανειακά ήρεμοι και συγκροτημένοι, εσωτερικά ισορροπούν σε ένα τεντωμένο
σκοινί αυτήν την περίοδο. Θυμάμαι ενδεικτικά την περίπτωση ενός μαθητή που φαινόταν
εκπληκτικά ήρεμος κατά την περίοδο των εξετάσεων και, αφού εκείνες
ολοκληρώθηκαν με θετικά αποτελέσματα, του «βγήκε» το άγχος και η ένταση και
πέρασε ένα μικρό επεισόδιο αϋπνίας και ξεφαντώματος για τρία μερόνυχτα! Βέβαια,
κατόπιν επανήλθε σε κανονικούς ρυθμούς ζωής, αλλά η περίπτωσή του έμεινε
καρφωμένη στο μυαλό μου σαν μια υπενθύμιση της ευάλωτης ψυχικής ισορροπίας των
παιδιών την περίοδο των Πανελληνίων. Επομένως, μέσα από το πρίσμα των
Πανελληνίων σαν μια φάση κρίσης, οι
παραπάνω εκδηλώσεις άγχους, ακόμη και αν φαίνονται υπερβολικές ή ασυνήθιστες
για τους διαγωνιζόμενους μαθητές, είναι γενικά φυσιολογικές και υποχωρούν, όταν
ολοκληρωθεί η δοκιμασία.
Βέβαια,
υπάρχουν περιπτώσεις- πολύ λίγες ευτυχώς- που τα συμπτώματα άγχους και
συναισθηματικής ταραχής είναι τόσο έντονα ή παρατεταμένα που οι γονείς
χρειάζεται να ζητήσουν τη συμβουλή ειδικού. Συνήθως, όμως, αυτό δε χρειάζεται. Αυτό που πρωτίστως έχουν ανάγκη οι
υποψήφιοι αυτή τη περίοδο είναι ένα πλαίσιο σταθερότητας, ηρεμίας και στήριξης
από την οικογένειά τους. Χρειάζονται τους γονείς να είναι «εκεί»[3]
για αυτούς, να τους θυμίσουν ότι πρέπει να τρώνε και να κοιμούνται ικανοποιητικά,
να τους ενθαρρύνουν να κάνουν διαλείμματα, να συζητάνε μαζί τους ή απλώς να
ακούνε τις ανησυχίες τους και να τους καθησυχάζουν. Να τους δώσουν μια αγκαλιά
ή να μείνουν μαζί τους, αν αυτό τους ζητηθεί από τα παιδιά τους. Να μην τρομάζουν ούτε να απελπίζονται, όταν
το παιδί τρομάζει. Το κυριότερο: Να τους θυμίζουν ότι οι ίδιοι θα είναι εκεί,
για να τους αποδεχτούν και να τους στηρίξουν όποια και αν είναι τα αποτελέσματα
(των γραπτών εξετάσεων)!
[1] Ο κ.
ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος» στο φύλλο
του Σαββατοκύριακου.
[2]
Η «αυλαία» των Πανελληνίων Εξετάσεων του 2020
αρχίζει μεθαύριο
Δευτέρα 15 Ιουνίου για τα
Γενικά Λύκεια (ΓΕΛ). Μια ημέρα αργότερα, την Τρίτη 16 Ιουνίου, αρχίζουν οι Πανελλήνιες
για τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ). Συμμετέχουν περίπου 102.000 μαθητές για μια από τις 77.970 θέσεις της Τριτοβάθμιας
Εκπαίδευσης.
[3] Η λέξη μπήκε
σε εισαγωγικά ως μια επισήμανση και για εκείνους τους γονείς που είναι
διαζευγμένοι. Ο γονέας που δεν έχει την επιμέλεια του παιδιού είναι «εκεί»,
όταν μιλάει με το παιδί του, αφουγκράζεται τις ανησυχίες και τους φόβους του
κ.τ.λ.. Ενέργεια, βέβαια, που πρέπει να
γίνεται διαχρονικά και όχι μόνο την περίοδο των εξετάσεων, εννοείται…
Share this
