Ψύχραιμη ματιά
|
Επιμέλεια:
Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος[1]
Παλιότερα έλεγαν: «Δάσκαλος γεννιέται κανείς, δε γίνεται!». Σήμερα, όμως;[2]
Το ζήτημα της
αξιολόγησης των εκπαιδευτικών αποτελεί διαχρονικά το «αγκάθι» κάθε
εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Δικαιολογημένα, καθώς το επάγγελμα του
εκπαιδευτικού είναι από τη φύση του πολυσύνθετο και απαιτητικό, με συνέπεια η
αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου να είναι εκ προοιμίου μια ιδιαιτέρως σύνθετη
υπόθεση.
Τις παλαιότερες εποχές
έλεγαν «Δάσκαλος γεννιέται κανείς, δε γίνεται!». Και φαίνεται ότι αυτό ίσχυε σε
πολύ μεγάλο βαθμό. Σήμερα, όμως, ο δάσκαλος για να είναι αποτελεσματικός στο
έργο του, πρέπει να ε ίναι πάνω από όλα «άνθρωπος της εποχής του»:
επικοινωνιακός, ψηφιακά γραμματισμένος, με πληθώρα ενδιαφερόντων που εδράζονται
και σε άλλα πεδία εκτός του διδακτικού του αντικειμένου. Να είναι δηλαδή, συν
τοις άλλοις, ένας ικανός μάνατζερ «εύπλαστου» και συγχρόνως δύστροπου
ανθρώπινου δυναμικού (των εφήβων μαθητών του), κοντολογίς ένας τύπος ενδιαφέρων
και όχι ανιαρός.
Από την άλλη πλευρά, η
πραότητα, η ηρεμία και η υπομονή που χαρακτήριζε τους αυθεντικούς δασκάλους
παλαιότερων εποχών συνεχίζουν να αποτελούν σταθερές αξίες και στην «ταραγμένη»
εποχή μας. Τα παιδιά σήμερα έχουν περισσότερα ερεθίσματα και ενδιαφέροντα, η
σκέψη τους είναι ευέλικτη και ασυγκράτητη, διεκδικούν και αντιδρούν. Συνεπώς, η
χαλιναγώγησή τους και η μύησή τους στους κανόνες του κοινωνικού συνόλου και της
ιεραρχίας απαιτεί από τον εκπαιδευτικό λεπτούς χειρισμούς, «τρόπο».
Δυστυχώς αυτός ο
«τρόπος» διδάσκεται επιδερμικά στους αποφοίτους των καθηγητικών σχολών, οπότε,
όταν έρχεται η ώρα της «πράξης» στην τάξη, απαιτεί κόπο και προσήλωση, για να
τον εγκολπωθεί κανείς. Είναι η παιδαγωγική επάρκεια και η συμβουλευτική των
μαθητών που κάνει τη διαφορά και αγγίζει τις ευαίσθητες κεραίες των νέων ή τους
οδηγεί στην απάθεια και την απαξίωση του εκπαιδευτικού και του έργου του.
Τέλος, φθάσαμε να
θεωρούμε παράμετρο ήσσονος σημασίας, σε σύγκριση με τα προαναφερθέντα, τη γνωστική
επάρκεια ή ανεπάρκεια κάθε εκπαιδευτικού. Στην πραγματικότητα καθόλου δεν
είναι. Προφανώς το σύγχρονο σχολείο έχει ανάγκη από στέρεα καταρτισμένους
δασκάλους, που έχουν εμβαθύνει στη γνώση, ανθρώπους καλλιεργημένους και
καλλιεπείς. Πάντως, χαρακτηρισμοί, καθ’ υπερβολήν πάντα, όπως «τέρας της
γνώσης» ή «κινητή βιβλιοθήκη» μάλλον ανήκουν στο λεξιλόγιο των πατεράδων μας,
όταν εκείνοι ήταν μαθητές και σιγά-σιγά φθίνει…
Πού καταλήγουμε; Ο
σύγχρονος δάσκαλος πρέπει να είναι πειστικός και επιδραστικός. Να πείθει τους
μαθητές του για την αναγκαιότητα απόκτησης της συγκεκριμένης γνώσης και μάθησης
και να τους υποδεικνύει το δρόμο πώς θα την κατακτήσουν. Το εύρος της γνώσης
είναι τεράστιο καθώς και οι πηγές από όπου μπορεί να την προσεγγίσει κανείς, με
πρώτη και κύρια το διαδίκτυο.
Και κάτι τελευταίο σε
σχέση με το ρόλο του δασκάλου στο σχολείο: Δε γνωρίζω βέβαια εάν μπορεί να
αποτιμηθεί αξιολογικά με την ευκολία που ποσοτικοποιούνται οι μεταπτυχιακοί
τίτλοι και άλλες ακαδημαϊκές περγαμηνές, ωστόσο «πραγματικό» Δάσκαλο θεωρώ
εκείνον που καταφέρνει να παραδειγματίζει με το ήθος και τη συμπεριφορά του και
να αποτελεί αξιακό φορέα κάθε κοινωνίας ή μικρο-κοινωνίας. Αλλά αυτά τα
προσόντα δεν περιλαμβάνονται καν στις ρούμπρικες της αξιολόγησης…
Share this
