Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2017

Ίντερνετ: η ύπουλη μορφή εξάρτησης των νέων



Ψύχραιμη ματιά

Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
                                                                                       

Αφόρμηση για το σημερινό κείμενό μου αποτελούν τρία γεγονότα. Πρώτον, η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου που γιορτάστηκε την περασμένη Τρίτη 7/2 ταυτόχρονα σε 160 χώρες σε όλο τον κόσμο με κεντρικό σύνθημα: «Γίνε η αλλαγή: Όλοι μαζί για ένα καλύτερο διαδίκτυο». Δεύτερον, η εμπειρία μου ως εκπαιδευτικός στο μέγεθος της εξάρτησης που έχουν οι μαθητές/τριες, εφηβικής κυρίως ηλικίας, από το facebook και τα διαδικτυακά παιχνίδια (ατομικά ή ομαδικά). Τρίτον, επειδή αποτελεί τον ένα από τους τρεις άξονες δράσης της περιλάλητης- το τελευταίο διάστημα- «Θεματικής εβδομάδας», που θα λάβει χώρα σε όλα τα Γυμνάσια κατά το δεύτερο τετράμηνο της τρέχουσας σχολικής χρονιάς.

Ίντερνετ: η ύπουλη μορφή εξάρτησης των νέων

Το Ίντερνετ είναι πλέον μία νέα πραγματικότητα με αδιαμφισβήτητη σημασία για την επικοινωνία και πληροφόρηση στη σύγχρονη κοινωνία. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η επαφή με το Ίντερνετ ή Διαδίκτυο έχει αναδυθεί σαν μια νέα μορφή εξάρτησης που συναντά κανείς σε κάθε ηλικία, αλλά κυρίως στους νέους και εφήβους (10-17 ετών). Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα[2] σε δείγμα αντιπροσωπευτικό 897 εφήβων (430 αγόρια, 467 κορίτσια) από την Μονάδα Εφηβικής Υγείας:
- 53% χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο για χρονικό διάστημα περισσότερο από 1 έτος.
- 26% ανέφεραν καθημερινή χρήση και
- 8% χρήση 20 ώρες εβδομαδιαίως.
- Τα αγόρια χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο σημαντικά περισσότερο από τα κορίτσια.
- 12,8% παρουσίαζαν περιοδικά ή συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση διαδικτύου (κατάσταση πριν το «εθισμό»).
- Ο πιο συχνός λόγος χρήσης του διαδικτύου ήταν τα διάφορα παιχνίδια.
Χαρακτηριστικές εκφάνσεις της εξάρτησης αυτής είναι, καταρχάς, ο νέος να μένει πολύ περισσότερο χρόνο στο Ίντερνετ απ’ ό,τι είχε αρχικά αποφασίσει. Επιπλέον, να είναι εκνευρισμένος ή με πεσμένη διάθεση, όταν είναι εκτός Διαδικτύου. Ακόμη, να έχει χάσει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που παλιά του άρεσαν, όπως χόμπι, σπορ, επαφές με φίλους. Τέλος, η σχολική του επίδοση μπορεί να έχει πέσει, ή πάντως να παραμένει στάσιμη, να έχουν αλλάξει οι συνήθειες του ύπνου του και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις να παραμελεί την προσωπική του υγιεινή.
Κάθε εξάρτηση υπάρχει, γιατί καλύπτει βασικές ψυχολογικές ανάγκες του εξαρτημένου ατόμου[3]. Έτσι και η εξάρτηση από το Ίντερνετ παίζει σημαντικό ρόλο «βοηθώντας» τον νέο να ξεχαστεί, να αποφύγει δύσκολα συναισθήματα και καταστάσεις της ζωής του, όπως άγχος, θυμό, πόνο, ανασφάλεια, δυσαρέσκεια. Η χρήση του Ίντερνετ προσφέρει φυγή σε μια άλλη πραγματικότητα, κάτι που γενικότερα επιζητά ένας νέος. Ταυτόχρονα, το Διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα για δημιουργία μιας «ιδανικής κατάστασης εαυτού». Πολλά παιχνίδια στο Ίντερνετ συνιστούν διαδικτυακές κοινότητες στις οποίες παίχτες είναι ένας μεγάλος αριθμός ατόμων, μέσω των οποίων εξερευνούν και πτυχές της προσωπικότητάς τους.
Οι γονείς μπορούν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στον εντοπισμό και αντιμετώπιση της εξάρτησης, παρακολουθώντας και ελέγχοντας διακριτικά αλλά σταθερά την ενασχόληση των παιδιών τους με το Ίντερνετ. Σ’ αυτό βοηθάει, πρώτον, να είναι το κομπιούτερ σε κοινόχρηστο χώρο. Δεύτερον, να εξοικειωθούν οι ίδιοι με το Ίντερνετ και, τρίτον, να κρατούν ανοιχτά «κανάλια» επικοινωνίας με τα παιδιά τους, συζητώντας ποιές ιστοσελίδες επισκέφτηκαν και τί τους άρεσε. Ακόμη, είναι απαραίτητο να βάζουν όρια στη χρήση του Ίντερνετ και να ενθαρρύνουν την ενασχόληση των παιδιών τους και με άλλες δραστηριότητες.
Ωστόσο, η σημαντικότερη δικλείδα ασφαλείας που μειώνει τον κίνδυνο αυτής (ή όποιας άλλης εξάρτησης) είναι η ζεστή, υποστηρικτική σχέση με το παιδί. Όταν ο γονιός συμμετέχει στη ζωή του νέου, εκφράζει το ενδιαφέρον και την αγάπη του, αλλά δε διστάζει κιόλας να παρέμβει και να θέσει όρια, όταν η περίσταση το απαιτεί.




[1]  Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] Βλέπε site www.boro.gr, 22/8/2013.
[3] Σοφία Μεσσάρη, Κλινική Ψυχολόγος και Οικογενειακή Θεραπεύτρια Κέντρο Ψυχολογικών Θεραπειών «Ψυχή τε και σώματι».

Share this