Ψύχραιμη ματιά
Την ερχόμενη Τρίτη (και κάθε χρόνο στις
10 Οκτωβρίου) εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Θανατικής Ποινής. Σ΄ αυτή την
ιδιαίτερη «γιορτή» αναφέρεται το σημερινό κείμενο μου.
Θανατική Ποινή: ένας διαχρονικός
προβληματισμός
Ως επινοητικό και έλλογο (;) ον ο
άνθρωπος έχει σκαρφιστεί πολλούς τρόπους, για να ξεπαστρεύει το συνάνθρωπό του:
Αγχόνη, λιθοβολισμός, σταύρωση, ηλεκτρική καρέκλα, καύση στην πυρά, θάλαμοι
αερίων, γκιλοτίνα, εκτελεστικό απόσπασμα, ένεση με δηλητήριο. Στο διαχρονική ματαιοδοξία για ακόμη
μεγαλύτερη εξουσία στα καθεστώτα κάθε τύπου, υπάρχει πάντα μια αφορμή, για να
εξοντωθεί ο παραβάτης του νόμου, ο εχθρός, ο άπιστος.
Δικαιώνοντας τα πιο πρωτόγονα ένστικτά της, η ανθρώπινη
κοινωνία εν έτει 2017 εξακολουθεί σε αρκετές περιπτώσεις να διατηρεί σε ισχύ τη
θανατική ποινή. Η φιλοσοφική-πολιτική-κοινωνιολογική συζήτηση που διεξάγεται την
ίδιαν στιγμή για το συγκεκριμένο θέμα, συνήθως δεν τελειώνει ποτέ…
Παραθέτω ορισμένα μόνο (για την
οικονομία του χώρου) Στατιστικά Στοιχεία, όπως τα άντλησα από το site της
διεθνούς Αμνηστίας[2]:
- 88 χώρες του κόσμου έχουν
καταργήσει την θανατική ποινή, 11 μερικώς, 24 στην πράξη, ενώ σε 75
διατηρείται[3].
- Στη χώρα μας κανένας άνθρωπος
δεν έχει υποβληθεί στην «εσχάτη των ποινών» από το 1973, ενώ από το 1993 η
θανατική ποινή έχει καταργηθεί και δια νόμου, εκτός από τα στρατιωτικά
εγκλήματα σε περίοδο πολέμου.
- Στις ΗΠΑ, 38 από τις 50
πολιτείες υποστηρίζουν τη θανατική ποινή. Από το 1977 που επανήλθε η
θανατική ποινή ο αριθμός των μελλοθανάτων στις ΗΠΑ ξεπερνά τις 3000.
Ας έρθουμε τώρα στη χώρα μας.
Είναι αλήθεια πως η στάση που πρέπει να κρατήσουμε ως ελληνική κοινωνία όσον
αφορά τη θανατική ποινή αποτελεί ένα σημαντικό δίλημμα και στην Ελλάδα. Δεν
είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν την επαναφορά της και μάλιστα σπεύδουν να
δημοσιεύσουν άρθρα, στα οποία την προβάλλουν ως απάντηση στην έξαρση της
εγκληματικότητας.
Ωστόσο, πιστεύω πως η θανατική ποινή αποτελεί μία από τις πιο
βάρβαρες εκδηλώσεις που δε συνάδουν με την πολιτισμική πρόοδο της ελληνικής
κοινωνίας. Η επαναφορά της θανατικής ποινής στιγματίζει και μειώνει το
επίπεδο πολιτισμού, στο οποίο με τόσες θυσίες έφτασε η χώρα μας, ακυρώνει την
αξία της ανθρώπινης ζωής, η οποία αποτελεί πρώτιστη αρχή των σύγχρονων
κοινωνιών και οπισθοδρομεί τη χώρα μας σαράντα πέντε χρόνια, στο μακρινό 1972,
που ακούστηκε για τελευταία φορά ο ήχος της σκανδάλης σε «νόμιμο» πλαίσιο. Εξάλλου, υποστηρίζω πως στις μέρες μας οι
κοινωνίες διαθέτουν άλλα πιο αποτελεσματικά μέσα για την πρόληψη και
καταπολέμηση της εγκληματικότητας[4].
Επιπλέον, η θανατική ποινή δε
συνυπολογίζει το ενδεχόμενο δικαστικής
πλάνης. Είναι η μόνη μη αναστρέψιμη και μη επανορθώσιμη ποινή. Τέτοια
παραδείγματα δικαστικής πλάνης έχουμε πολλά και κραυγαλέα, τόσο στη χώρα µας,
όσο και διεθνώς[5]. Το επιχείρημα είναι πράγματι
ισχυρό. Και πολλές φορές έχει επιβεβαιωθεί, όταν ο κατηγορούμενος ήταν πλέον
νεκρός! Άλλωστε, οι ποινές που
εφαρμόζονται σήμερα, χρηματική και κάθειρξη, μπορούν κατά κάποιο τρόπο να
επανορθωθούν σε περίπτωση λάθους, με τη απόδοση πολύ ψηλού χρηματικού
αντιτίμου, κάτι το οποίο δε συμβαίνει με την εσχάτη των ποινών. Ακόμη, όλες
οι ποινές, πλην της θανατικής, προσφέρουν το δικαίωμα συμμόρφωσης του ίδιου του
δράστη, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο μία ευκαιρία στον παραβάτη του νόμου να
αναθεωρήσει τις πράξεις του και να ενταχθεί ξανά στην κοινωνία, προνόμιο που
πολλοί άνθρωποι έχουν αξιοποιήσει.
Κοντολογίς ας αναλογιστούμε, φίλοι μου: Είναι
λογικό να επιστρέψουμε στη Παλαιά Διαθήκη
που λέει να βγάζει ο ένας το μάτι του
άλλου και να σκοτώσουμε εκείνον που σκότωσε (το δικό μας άνθρωπο); Η θανατική ποινή οδήγησε
σε μείωση της εγκληματικότητας, όπου εφαρμόστηκε; Είναι φυσικό και αναμενόμενο οι άνθρωποι να πεθαίνουν
λόγω γήρατος, λόγω ασθενειών ή εξαιτίας ατυχημάτων, αλλά είναι παράλογο για μια
κοινωνία, ως συλλογική οντότητα, να θεσμοθετεί τον θάνατο!
[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ
αρθρογραφεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή στην εφημερίδα της Καρδίτσας ‘Πρωινός Τύπος».
(Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] https://www.amnesty.gr
[3] Για να δείτε αναλυτικά τις χώρες μπείτε στο https://www.amnesty.gr/news/articles/article/3962/katalogos-kraton-poy-ehoyn-katargisei-ti-thanatiki-poini-kai-kraton-poy
[4] Για
πιο ουσιαστικές λύσεις μίλησα στο άρθρο της προηγούμενης Πέμπτης (Βλέπε: «Σ’ αυτή τη φόρμουλα
η εγκληματικότητα είναι αναπόφευκτη συνέπεια…», σελ. 3.)
Share this
