ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ B΄ ΤΑΞΗΣ, 5ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΘΕΩΡΙΑ- ΕΡΓΑΣΙΕΣ

 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ B΄ ΤΑΞΗΣ, 5^ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ενότητα  4^η: Το σχολείο στο χρόνο…

 

Τρίτη, 24 Νοεμβρίου 2020

 

 

 

Α’ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΟ - Υπομνήσεις:

Σχολείο ονομάζεται εκείνος ο θεσμός της κοινωνίας μέσω του οποίου μορφώνονται και διαπαιδαγωγούνται οι νέοι, προκειμένου να μετατραπούν σε ώριμους, υπεύθυνους και δημιουργικούς πολίτες.

 Β’  ΕΡΓΑΣΙΕΣ- ΔΡΑΣΕΙΣ (οι οποίες πρέπει να αποσταλούν έως το απόγευμα του Σαββάτου 28/11 στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο vaalexiou@sch.gr).

1) Οι παρακάτω εικόνες δείχνουν σχολείο στο παρελθόν, σήμερα και στο κοντινό μέλλον. Βρες τέσσερις το λιγότερο διαφορές μεταξύ τους.

 2) Διάβασε το παρακάτω (γραπτό) κείμενο και γράψε με μορφή κουκίδας (συνοπτικά) τρία κοινά (διαχρονικά, ίδια) στοιχεία και (τρεις) διαφορές μεταξύ του σημερινού σχολείου  με το σχολείο που πήγαινε τότε- πριν από 50 χρόνια- μαθήτρια η Αστραδενή.

Ευγενία Φακίνου  [Η Αστραδενή στο νέο σχολείο της]

 

            Πρώτα είδα την κυρία μας. Τη δασκάλα μας. Δεν ξέρω αν είναι νέα ή μεγάλη. Έχει μαζεμένα τα μαλλιά της σφιχτό κότσο και φοράει γυαλιά.«Τι συμβαίνει, κύριε Γιώργο;».«Μια καινούργια μαθήτρια, δεσποινίς». (Ώστε είναι δεσποινίς κι όχι κυρία. Δεν έχει παντρευτεί κι είναι μεγαλούτσικη).

«Στη δική μου τάξη βρήκανε να τη βάλουνε... Έχουμε κιόλας 62 παιδιά. Τέλος πάντων. Ευχαριστώ, κύριε Γιώργο».

Στεκόμουνα κάπου κοντά στην έδρα. Κοίταξα την τάξη. Μεγάλη ήτανε κι όμως νόμιζες ότι θα έσκαγε σε λίγο από τα πολλά παιδιά. Είχε τέσσερις σειρές θρανία. Στα πιο πολλά θρανία καθόντουσαν τρία- τρία παιδιά. Και είχε και δυο θρανία στο πλάι της έδρας.

«Βρες μια θέση και κάτσε», μου 'πε η κυρία.

Εκεί στη δεύτερη σειρά στο τρίτο θρανίο κάθονται δυο κορίτσια. Συμπαθητικά μου φαίνονται. Προχωρώ προς τα κει. Όταν φτάνω όμως... έχουν κάτσει στις δυο άκρες του θρανίου και κάνουν ότι δε με βλέπουν. Τι να κάνω τώρα; Να τους πω «πήγαινε πιο μέσα...», δεν μπορώ. Κοιτάζω γύρω. Όλοι κάνουν ότι κοιτάνε τα τετράδιά τους. Ξέρω, όμως, ότι εμένα κοιτάνε. Τί θα κάνω; Αναστενάζω. Έχει και στο παρακάτω θρανίο με άδεια θέση. Πάω για κει.

Κάθονται ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Όταν φτάνω έχουν πιάσει κι αυτοί τις άκριες... Κοιτάω γύρω. Τί να κάνω;... Ακούω και κάτι γέλια... Επίτηδες το κάνουνε... Δε με θέλουνε να καθίσω δίπλα τους. Γιατί;... Πρέπει να 'χω γίνει κόκκινη σαν παντζάρι. Γυρνάω το κεφάλι μου και τους κοιτάω. Ν' άνοιγε η γη να με καταπιεί... Στέκομαι εκεί στη μέση. Στο λαιμό μου κάτι ανεβοκατεβαίνει...

«Ακόμα να καθίσεις;», ρωτάει απ' την έδρα της η κυρία.

Τί να της πω... Ότι αυτοί με κοροϊδεύουν;...«Έλα να κάτσεις στα πλαϊνά θρανία», μου λέει. Πήγα.

«Λοιπόν», είπε αυτή και άνοιξε ένα πράσινο τετράδιο, «για σήκω εσύ, η καινούργια, και πες μου τ' όνομά σου».

Στάθηκα όρθια δίπλα στο θρανίο μου κι είπα: «Αστραδενή Χατζηπέτρου».

Η κυρία δε με κοίταζε, ετοιμαζότανε να γράψει τ' όνομά μου στο τετράδιο —ο κατάλογος θα ήταν— αλλά τα παιδιά άρχισαν τα γέλια... Γιατί άραγε;... Και τότε εκείνη σήκωσε το κεφάλι, χτύπησε ένα χάρακα στο τραπέζι και είπε:

 «Ησυχία εσείς! Πώς το είπες αυτό το όνομα;».«Αστραδενή Χατζηπέτρου».«Όχι το Χατζηπέτρου... το Αστραδενή... Χριστιανικό είναι;...».«Ναι», έκανα με το κεφάλι. Έτρεμα. Δεν της άρεσε τ' όνομά μου, φαίνεται. «Δηλαδή, ΕΤΣΙ σε βάφτισε ο παπάς;», ξαναρώτησε.«Αστερόπη, με βάφτισε, αλλά με φωνάζουν Αστραδενή».

«Και το... Αστραδενή είναι χριστιανικό;».«Μάλιστα».

Η κυρία μας —η δασκάλα μου— θέλω να πω η παλιά μου η δασκάλα, μου είπε ότι είναι πολύ αρχαίο όνομα. Είναι ένα αστέρι από τα εφτά της Πούλιας...».

«Εγώ, δεν ξέρω τέτοιο όνομα. Πότε γιορτάζεις, τέλος πάντων, για να καταλάβω». «Οι Αστερόπες δε γιορτάζουν. Μόνο γενέθλια έχουν». «Άλλα…» γέλια από κάτω. Μα γιατί γελάνε ΕΤΣΙ όλοι αυτοί;... Πρέπει να τα μπαλώσω, αλλιώς αυτή η δασκάλα θα με γράψει στα μαύρα κατάστιχα...

«Μερικές Αστερόπες, κυρία, λέω, γιορτάζουν της Αγίας Ουρανίας. Εγώ όμως δεν κάνω γιορτή...».

«Λοιπόν, για να τελειώνουμε», είπε η κυρία κι έγραφε... «ΟΥ-ΡΑ-ΝΙ-Α ΧΑ-ΤΖΗ-ΠΕ- ΤΡΟΥ». «Αστερόπη, κυρία!», φώναξα. «Αυτό είναι τ' όνομά μου». «Πρόσεξε, γιατί δε θα τα πάμε καλά εμείς οι δύο!

ΟΥΡΑΝΙΑ θα σε φωνάζω. Αυτό είναι όνομα της Εκκλησίας μας». [...]

 

3) Να βρεις ένα συνώνυμο (= ίδια σημασία, π.χ. έντιμος = τίμιος) στις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ξέρω, φτάνω, αρχαίο, θα γράψει, να τελειώνουμε.

 

4) Να εντοπίσεις στο κείμενο 4 σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό αχώριστο μόριο, βλέπε,(http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2298/Neoelliniki-Glossa_B-Gymnasiou_empl/en1_4.html) και δυο με πρώτο συνθετικό άλλα μέρη του λόγου, βλέπε (http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2298/Neoelliniki-Glossa_B-Gymnasiou_empl/en3_4.html).

 

Share this

Βασίλης Αλεξίου