Ψύχραιμη ματιά
Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου,
Φιλόλογος [1]
Η εποχή µας μπορεί να χαρακτηριστεί ως εποχή της
επικοινωνίας. Η τεχνολογική ανάπτυξη του 20ου αιώνα, ιδίως
των τριών τελευταίων δεκαετιών του, και η ακόλουθη συνέχεια αυτής στην πρώτη
δεκαετία του 21ου, οδήγησε στη ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογικών επιτευγμάτων
είτε αυτά αφορούν την ενημέρωση είτε την επικοινωνία (διαδίκτυο, κινητά τηλέφωνα,
ψηφιακή-smart τηλεόραση
κλπ) είτε και όλους τους άλλους τομείς της. Το τεχνολογικό επίτευμα, όμως, που ίσως έχει γίνει πιο προσιτό σε σχέση
µε όλα τα παραπάνω είναι το κινητό τηλέφωνο. Το κινητό τηλέφωνο συνδυάζει,
πλέον, το χαμηλό κόστος αγοράς με τις πολλαπλές λειτουργίες (μηνύματα,
διαδίκτυο, φωτογραφίες κ.λ.π.) και έχει καθιερωθεί ως το πιο απαραίτητο
εργαλείο - προφίλ του σύγχρονου ανθρώπου είτε αυτός είναι δέκα είτε ογδόντα
ετών!
Ωστόσο, φίλοι μου, έχουμε
αναρωτηθεί αν περιοριζόμαστε στην «απαραίτητη» χρήση του ή αν τελικά αυτή
κινδυνεύει να γίνει υπερχρήση ή (και) κατάχρηση; Το λέω αυτό επειδή βλέπω
πολλούς γονείς να προμηθεύουν το εφτάχρονο (άντε δωδεκάχρονο) παιδί τους µε
κινητό τηλέφωνο, για να το ελέγχουν, για την «κακιά ώρα», για να µην νιώθει το
παιδί μειονεκτικά, γιατί έχουν όλοι οι φίλοι του κ.τ.λ.. Ένας έφηβος έχει ένα ή
και δύο κινητά µε δωρεάν χρόνο ομιλίας και δωρεάν μηνύματα. Χρησιμοποιεί το
κινητό του ως ραδιόφωνο ή ως µέσο επικοινωνίας. Όταν δε χρησιμοποιεί το
διαδίκτυο στον Η/Υ της οικίας του, χρησιμοποιεί το κινητό του. Ο τριαντάρης,
σαραντάρης, πενηντάρης, από την άλλη, το θεωρεί απαραίτητο εργαλείο για τη
δουλειά του, έχοντάς το δυστυχώς, ακόμα και ως αξεσουάρ κοινωνικής ανάδειξης. Τέλος,
και οι μεγαλύτερες ηλικίες είτε γνωρίζουν να το χειριστούν είτε όχι το θεωρούν
το ίδιο απαραίτητο µε ένα ψυγείο, µε ένα αυτοκίνητο, µε ένα πιάτο φαγητό…
Βέβαια, κανείς δε μπορεί να αρνηθεί ότι είναι ένα χρήσιμο
εργαλείο για την καθημερινότητά µας. Εργαλείο όμως, όχι αυτοσκοπός. Διότι, όπως
πάει η κατάσταση, το κινητό θα αποτελέσει- αν δεν αποτελεί ήδη- την πιο μεγάλη εξαρτήση
του σύγχρονου ανθρώπου! Οι ρυθμοί της ζωής µας είναι αυτοί που μας το έχουν
κάνει «απαραίτητο» είτε επειδή συνηθίσαμε πια να αντικαθιστούμε την ανθρώπινη
επαφή µε ένα μήνυμα είτε πάλι επειδή έχουμε την ψευδαίσθηση ότι με το ακριβό i-phone θα µας
αγαπήσουν οι άλλοι είτε, τέλος, επειδή νομίζουμε ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε
χωρίς αυτό. Αλίμονο! Κάποιοι από εμάς
ίσως να πιστεύουμε ότι είναι ένα φάρμακο για το άγχος της καθημερινότητας. Μιας
καθημερινότητας που κυριαρχείται από ασθματικούς ρυθμούς ζωής, από
υπερκαταναλωτικό πνεύμα, από τρέλα. Μιας
καθημερινότητας, όμως, την οποία έχουμε δημιουργήσει εμείς.
Όμως, μήπως κατά
βάθος μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτό; Μήπως, τελικά, δε µας είναι τόσο
απαραίτητο; Μήπως μπορούμε έστω να προσπαθήσουμε να μεταβούμε από την κατάχρηση
στη χρήση; Ειδικότερα για τα παιδιά: μήπως χάνεται η παιδική τους ηλικία, αφού
τα στρατιωτάκια, τα αυτοκινητάκια και οι κούκλες έχουν αντικατασταθεί από
παιχνίδια στο κινητό τηλέφωνο τους; Γενικότερα για μας, τους ενήλικες: μήπως η μοναξιά
του σύγχρονου ανθρώπου έχει βρει µία κρυψώνα που λέγεται κινητό τηλέφωνο; Μήπως
το sms ή το messenger έχουν αντικαταστήσει τον καφέ µε ένα φίλο, τη
συζήτηση µε τους γονείς, τη βόλτα με τον/τη σύντροφο μας; Μήπως αντί να µας
βοηθά να καταπολεμήσουμε το άγχος µάς προκαλεί περισσότερο; Οι απαντήσεις
βρίσκονται αρκετά εύκολα, αρκεί οι σημερινοί σαραντάρηδες, πενηντάρηδες,
εξηντάρηδες να σκεφτούν πώς ζούσαν παλαιότερα που δεν υπήρχε το κινητό.
Κλείνω: Το κινητό τηλέφωνο είναι ένα εργαλείο, αλλά
όχι φάρμακο για όλα. Ας σκεφτούμε µόνο λίγο, εμείς οι μεγαλύτεροι, τις
συνέπειες της σημερινής κατάχρησής του για εμάς, μα προπάντων για τα παιδιά μας.
Η τεχνολογία δεν είναι ούτε σύμμαχος
ούτε εχθρός μας. Η χρήση που εμείς της κάνουμε την καθιστά έτσι ή αλλιώς.
[1]
Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ
αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός
Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] Αντλημένο
από την Τράπεζα Θεμάτων και ειδικότερα από το υλικό για το μάθημα «Έκφραση-
Έκθεση» Α’ Λυκείου, διασκευασμένο από μένα
για τα δεδομένα τις αρθρογραφίας.
Share this
