Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2018

Ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς






Ψύχραιμη ματιά
Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]


Σε όλη τη διάρκεια των εορτών τα κείμενα που επιμελούμαι ή γράφω θα είναι στο κλίμα των ημερών. Ιδιαίτερη αναφορά και τιμή σε εκείνους τους ανθρώπους που δύσκολα θα χαρούν αυτές τις μέρες είτε γιατί αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης είτε επειδή είναι μόνοι τους (βιολογικά ή συναισθηματικά) είτε επειδή ο χρόνος κυλάει και η ζωή τους φεύγει και χάνεται μέσα από τα δάχτυλά τους σαν μια χούφτα άμμος θαλασσινή[2].  


Ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς[3]

Παππού δε γνώρισα. Είχε ήδη πεθάνει πριν γεννηθώ. Αλλά και τη γιαγιά μου μόλις που τη θυμάμαι. Είχα, όμως, την τύχη να νιώσω τη θαλπωρή που εκπέμπουν αυτά τα πρόσωπα στα μικρά παιδιά, τα εγγόνια τους τα οποία, όπως λένε, είναι «δυο φορές παιδιά τους» από ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που ήταν γείτονες μας στο χωριό, όπου ζούσε η οικογένειά μου.
Τούτες ειδικά τις μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς ο ρόλος τους ήταν επιβλητικός! Δεν ήταν μόνο το οικογενειακό κλίμα που αναδείκνυε τη σεβάσμια μορφή των ανθρώπων που δημιούργησαν- συχνά με πολύ κόπο και βάσανα- όλα τα πρόσωπα που τώρα κάθονται τριγύρω στο τραπέζι. Ήταν και ο μοναδικός τρόπος, με τον οποίο εξιστορούσαν κάποια γεγονότα αληθινά ή και κάπως υπερβολικά που έλαβαν χώρα στα παλιά χρόνια στο χωριό ή στην πόλη. Και όλοι, μικροί και μεγάλοι, με ανοιχτό στόμα τ’ άκουγαν.
Σε πολλές μάλιστα τέτοιες ιστορίες υπήρχε και νουθετικό ύφος. Ο γέροντας, εξηγώντας το πάθημα του ιστορούμενου προσώπου, προβλημάτιζε τους συνδαιτυμόνες του, ώστε να τους γίνει μάθημα. Αλλά και η γιαγιά με τα παραμύθια της για μάγους και νεράιδες, για Μοίρες και ξωτικά, προπάντων για φαντάσματα νεκρών που δεν είχαν ταφεί και βασανισμένοι και εκδικητικοί τριγυρνούσαν στα μέρη που ζήσαν … έκοβαν την ανάσα των μικρών εγγόνων της που «μαγεμένοι» περίμεναν τη συνέχεια. Ευτυχώς και στις ιστορίες της γιαγιάς το τέλος ήταν πάντα καλό, οπότε τροποντινά  «καθαιρόταν» η ψυχή των ακροατών της, δηλαδή των μικρών εγγόνων της!
Πάει χάθηκαν αυτές οι εποχές! Για μας τους μεγαλύτερους που ζούμε τη σκληρή ανταγωνιστική πραγματικότητα- και ίσως να νοσταλγούμε πιο πολύ τον παππού και τη γιαγιά στο «ρόλο» τους- οι εποχές αυτές έμειναν μια ανάμνηση…
Πιο δυστυχισμένα τα παιδιά μας! Δε θα ζήσουν σε τέτοιο «παραδεισένιο» κόσμο ούτε καν στις γιορτές! Και για αυτό φταίμε εμείς οι μεγάλοι που αφήσαμε τον εαυτό μας να παρασυρθεί από το σύγχρονο ρυθμό της ζωής και ξεκόψαμε τη συνέχεια της γενιάς μας, με τα μικρά παιδιά στους παιδικούς σταθμούς και  τους μεγάλους, αν όχι στο γηροκομείο, τότε σ’ ένα άλλο σπίτι. Δεν ταιριάζουν τα «χνώτα» μας ούτε είναι βολικό να έχουμε τους γερόντους ανάμεσα «στα πόδια μας».
         Έτσι, σβήνει σιγά- σιγά ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς. Δεν καταλαβαίνουμε, άραγε, πόσο κακό κάνουμε… Αφαιρούμε από αυτούς το σοβαρότερο λόγο ύπαρξης, ενώ από τα παιδιά μας το ηθικοπλαστικό σμίλευμα της προσωπικότητας τους!
Παρήγορο σημάδι για τα παιδιά οι ιστορίες με παππούδες και γιαγιάδες που υπάρχουν στα παιδικά βιβλία. Παραίνεση στους μεγάλους που μπορούν να καταλάβουν το πνεύμα του μικρού μου αυτού κειμένου είναι να αντισταθούμε σ’ αυτό το παγκοσμοποιημένο πνεύμα που μας ξεκόβει σταδιακά από οτιδήποτε δικό μας.Κι όμως… πιστεύω ακράδαντα πως πολλοί από αυτούς, όταν ήταν παιδιά χαίρονταν και περίμεναν με ανυπομονησία τα Χριστούγεννα να έρθουν, ενώ τώρα ως ενήλικες μένουν ασυγκίνητοι από τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα. Δυστυχώς, με την πάροδο των χρόνων, «σβήνει» αυτή η μαγική δύναμη, που έχει πάνω μας η συγκεκριμένη γιορτή, και στη θέση της αφήνει μια νοσταλγία και μια θέρμη.
Παρασυρμένοι από την καθημερινότητα μας και αγχωμένοι με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, έχουμε ξεχάσει κάπου βαθιά μέσα μας αυτή την αίσθηση. Δε δίνουμε χώρο στην παιδικότητα, που σίγουρα διαθέτουμε ως προσωπικότητες, ώστε να βγει στην επιφάνεια και να μας κάνει ξέγνοιαστους έστω και για λίγο…




[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία  κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2]  Βαγγέλης Pαπτόπουλος, «Η Μεγάλη Άμμος», εκδόσεις «Κέδρος», 2007.
[3] Ευχαριστώ τον μαθητή μου Βησσαρίων Ηλ. Παπαευαγγέλου που με βοήθησε αφειδώς στο σημερινό μου κείμενο. Εξάλλου φιλοδοξία μου μύχια είναι να μεταλαμπαδεύσω σε κάποιους μικρούς φίλους μου, το «μικρόβιο» της δημοσιογραφίας γνώμης (ερμηνευτική δημοσιογραφία).

Share this