Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Πανελλήνιες
Εξετάσεις
Οι Πανελλήνιες
εξετάσεις θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι το σταυροδρόμι, όπου τα όνειρα της
εφηβικής ζωής εκπληρώνονται, αφού η είσοδος στο πανεπιστήμιο είναι η απαρχή για
την κατάκτηση της αυτονομίας για τον πρώην έφηβο. Για τους γονείς, πάλι, η
επιτυχία στις εξετάσεις εκλαμβάνεται σαν μια αυτό-επιβεβαίωση ότι μεγάλωσαν
σωστά το παιδί τους, μια ανακούφιση και αποφόρτιση ενόψει άλλων μελλοντικών
αγχών.
Όμως, οι Πανελλήνιες
εξετάσεις μπορεί να έχουν ολέθριες συνέπειες στην ψυχική κατάσταση των μαθητών
και των γονέων, προκαλώντας ακόμα και οικογενειακές εντάσεις και συγκρούσεις. Γι’ αυτό είναι σημαντικό γονείς και
μαθητές, να συνειδητοποιήσουν πως οι επερχόμενες εξετάσεις δεν είναι εξετάσεις
ζωής! Απλώς κρίνουν τις προσωπικές επιδόσεις του παιδιού σε ένα συγκεκριμένο
γνωστικό πεδίο τη δεδομένη χρονική στιγμή[2].
Ο τρόμος της αποτυχίας
Οι πανελλήνιες χαρακτηρίζονται από σκληρό ανταγωνισμό[3]. Η πίεση γα
επιτυχία είναι υψηλή, καθώς οι νέοι και οι οικογένειές τους γοητεύονται
από το κύρος της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης και το όνειρο της ασφαλούς (;)
επαγγελματικής αποκατάστασης που αρκετοί ακόμη πιστεύουν ότι θα προσφέρει η
εισαγωγή στη τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Βέβαια, είναι φυσικό να επιθυμούμε να προοδεύσουν
τα παιδιά μας και να οπλιστούν με εφόδια αυτή τη δύσκολη εποχή με τη προσδοκία
ότι αυτά ίσως θα τους προσφέρουν μια πιο εύκολη και καλή ζωή. Αυτή η
ευγενής φιλοδοξία, όμως, γίνεται προβληματική, όταν σε μια οικογένεια η
προσδοκία της ευτυχίας και η προσωπική αξία του νέου ταυτίζεται με την
επιτυχία.
Πράγματι, ως
παράφραση του ρητού «Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα», θα μπορούσαμε να πούμε
ότι «Φιλοδοξίες γονέων παιδεύουσι τέκνα».
Αυτό συμβαίνει, όταν ασύνειδα και
χωρίς κακιά πρόθεση, κάποιοι γονείς περνάνε το μήνυμα στα παιδιά τους ότι η
επιτυχία είναι ο μοναδικός δρόμος για μια ευτυχισμένη ζωή, ότι ο σεβασμός και η
προσωπική καταξίωση ή ακόμα και η καταξίωση όλης της οικογένειας επιτυγχάνονται
μόνο μέσω καλών αποτελεσμάτων στις εξετάσεις.
Σ’ αυτή τη
περίπτωση είναι αναμενόμενο η πιθανότητα αποτυχίας στις εξετάσεις να
αντιμετωπίζεται από το νέο με τρόμο. Εισβάλλουν στο μυαλό του αρνητικές
σκέψεις, καθώς δεν μπορεί να δει εναλλακτικούς δρόμους για μία ευτυχισμένη ζωή
και ένα ασφαλές επαγγελματικά μέλλον. Η
πεποίθηση ότι «η επιτυχία φέρνει ευτυχία» δεν είναι μόνο εσφαλμένη αλλά και
επιβλαβής για την συναισθηματική και ψυχική υγεία των νέων. Το βάρος της
αποτυχίας γίνεται δυσβάσταχτο και μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και μελαγχολία
καθώς ο νέος βασανίζεται από σκέψεις όπως «Είμαι άχρηστος», «Ντρόπιασα
την οικογένεια μου», «Δε θα καταφέρω τίποτα ποτέ στη ζωή μου».
Είναι σημαντικό να αγκαλιάσουμε τα παιδιά μας,
να τους εκφράσουμε τη πίστη μας ότι αξίζουν γι’ αυτό που είναι- όχι γι’ αυτά
που πετυχαίνουν- ανεξάρτητα από τις επιτυχίες ή αποτυχίες τους. Να τους
διδάξουμε ότι μετράει η προσπάθεια και όχι μόνο το αποτέλεσμα. Όταν ο γιος και
η κόρη ακούσει και δει στα μάτια του γονιού ότι «Αν δεν πετύχεις, δεν είναι το
τέλος του κόσμου», «Θα σε στηρίξουμε να βρεις το δρόμο σου», τότε η πιθανότητα
της αποτυχίας, αν και δυσάρεστη, παύει να είναι τρομακτική και η ενέργεια του
νέου απελευθερώνεται σε μεγάλο βαθμό από το άγχος που τον παραλύει και
χρησιμοποιείται για να προσπαθήσει να πετύχει ό,τι μπορεί.
Ο λαός μας
σοφά λέει «Όταν ο Θεός κλείνει μια πόρτα, ανοίγει ένα παράθυρο». Είναι καλό να θυμόμαστε και να θυμίζουμε
στα παιδιά μας στις διάφορες δοκιμασίες της ζωής τους ότι πάντα υπάρχουν
εναλλακτικές λύσεις και ότι αρκεί να είναι καλά, να παραμείνουν θετικά και με
πίστη ότι αξίζουν και θα βρουν το δρόμο τους.
[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ
αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός
Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[3] Για φέτος οι υποψήφιοι που λαμβάνουν μέρος στις
εξετάσεις είναι περίπου 102.000, από τους οποίους θα εισαχθούν συνολικά 78.340 άτομα.
Share this
