Ψύχραιμη ματιά
Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Η Γιορτή της
Μητέρας (που γιορτάζεται κάθε χρόνο τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου) θεωρείται
ένας καλός λόγος για εκδηλώσεις ειλικρίνειας για την αγάπη και την εκτίμηση που
τρέφουμε προς το πρόσωπο που μας έφερε στη ζωή. Δεν αμφισβητώ τα αισθήματα και
τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις. Η
συγκεκριμένη ημέρα, ωστόσο, σύμφωνα με το National Geographic, έχει πιο μελαγχολικές ρίζες. Η Γιορτή της
Μητέρας, ξεκίνησε ως ημέρα μνήμης και πένθους των γυναικών που είχαν χάσει τα
παιδιά τους στον πόλεμο, υπενθυμίζοντας ότι ο αγώνας μέχρι την ειρήνη είναι
μακρύς. Όταν η επέτειος άρχισε να
εμπορευματοποιείται, η μεγαλύτερη υποστηρίκτρια της ιδέας, Anna Jarvis
εναντιώθηκε με όλα τα μέσα, καταλήγοντας να πεθάνει μόνη και χωρίς χρήματα σε
ένα σανατόριο (θεραπευτήριο για ασθενείς που πάσχουν από φυματίωση ή άλλα
θωρακικά νοσήματα).
Η άλλη όψη του
ίδιου νομίσματος: όταν η μάνα συνθλίβει τη ζωή του παιδιού της
Το συμβάν είναι αληθινό. Το
καταγράφει η Μεσσάρη Σοφία, Κλινική Ψυχολόγος & Οικογενειακή
Θεραπεύτρια[2]. Της το
διηγήθηκε μια πελάτισσά της ως εξής.
«Όχι, δε θέλω να το
κάνω!». Ο τετράχρονος γιος μου αρνήθηκε κατηγορηματικά να σταματήσει το
παιχνίδι του, για να ετοιμαστεί για φαγητό. Τον κοίταξα για λίγο και μετά
έσκυψα και του είπα χαμογελώντας με γλύκα: «Έλα μικρούλη μου! Δε θα το κάνεις
αυτό για τη μαμά που σ’ αγαπάει;». Κάθε αντίσταση του μικρού κατέρρευσε ως δια
μαγείας κάτω από τη γλυκιά αλλά αποφασιστική συναισθηματική πίεση που του
άσκησα! Η όλη σκηνή με προβλημάτισε, καθώς πίσω από την επιφανειακή μου γλύκα
έκρυβα μια πρόθεση ξεκάθαρα χειριστική: Χρησιμοποίησα την αγάπη που ξέρω ότι
νιώθει ο γιος μου για μένα, για να τον επηρεάσω να κάνει αυτό που θέλω.
Στο νου μου ήρθαν τότε τα λόγια ενός φίλου μου πριν από
χρόνια για τον συναισθηματικό εκβιασμό που χρησιμοποιούσε η μητέρα του, για να
τον ελέγχει. «Η μάνα μου ήταν πάντα σαν
μια βαριά σκιά στη ζωή μου. Για πολλά χρόνια ένιωθα μόνο τη ζεστή θαλπωρή της
αγκαλιάς της. Τώρα καταλαβαίνω ότι το βάρος της αγκαλιάς της με «έπνιξε»! Κάθε
φορά που επιχειρούσα να κάνω κάτι δικό μου, με κοίταζε με ένα γλυκό παράπονο
που έκρυβε θλίψη και αποδοκιμασία, και τότε ήξερα ότι δεν έπρεπε να το κάνω.
Δεν ήθελα να την πληγώσω. Ποιος θέλει να πληγώσει την ίδια του τη μάνα!».
Ναι, ποιος θέλει να πληγώσει τη μάνα του… μόνο που η σχέση του με την μητέρα του και η αδυναμία του να της αντισταθεί
είχε ουσιαστικά διαλύσει τον γάμο του.
Το σενάριο, φίλοι μου,
δεν είναι τόσο ασυνήθιστο, ειδικά στην ελληνική κοινωνία. Συχνά ακούμε για
δυσκολίες στη σχέση πεθεράς και νύφης, για τον έλεγχο που ασκεί η πεθερά στην
νέα οικογένεια, για το γιο που δεν εναντιώνεται, για να μην την πληγώσει. Η θαλπωρή της αγκαλιάς της μάνας είναι
πολύτιμη, προσφέρει την ασφαλή βάση από όπου ξεκινάμε να εξερευνήσουμε τον
κόσμο.
Όμως, η ανάπτυξη του παιδιού είναι μια εξελικτική πορεία χωρισμών, μιας
σταδιακής απεξάρτησης από τη μάνα. Ο πόνος των χωρισμών
καθώς το σπλάχνο της, αργά αλλά σταθερά, απομακρύνεται από κοντά της είναι
φυσιολογικός και δεν δημιουργεί πρόβλημα σε μια ώριμη, ψυχολογικά αυτάρκη
μητέρα. Μια μητέρα, όμως, που δεν έχει
μάθει– λόγω της δικιάς της αναπτυξιακής πορείας– να στέκεται στα πόδια της,
γέρνει πάνω στη σχέση με το παιδί της, όπως ένας κουτσός σε ένα δεκανίκι,
αποζητώντας ανακούφιση και στήριξη, για να βαδίσει στη δικιά της τη ζωή.
Δυστυχώς στην ελληνική
κοινωνία η μάνα στις πλείστες των περιπτώσεων χρησιμοποιεί κάθε μέσο, ακόμη και
την ίδια τη αγάπη ανάμεσα σε εκείνη και το παιδί της, για να κρατήσει το
«δεκανίκι» της. Τότε η αγάπη της
μάνας από ευλογία γίνεται ασήκωτο βάρος με οδυνηρές συνέπειες για τη ζωή του
παιδιού της. Είναι ένα θλιβερό παράδοξο, όταν η μάνα, η πηγή της ζωής, γίνεται
σκιά που συνθλίβει τη ζωή…
Share this
