tokinitro.blogspot.com (ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ)
Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία; (β’ ΜΕΡΟΣ)
Εποχή διακοπών σε ένα ψαροχώρι: Αμερικανός
επιχειρηματίας παρακολουθεί ντόπιο ψαρά να βγαίνει από τη βάρκα του με μικρή
ψαριά.
«Γιατί δε
μένεις λίγο ακόμη στη θάλασσα, να πιάσεις περισσότερα ψάρια;» ρωτά ο
επισκέπτης.
«Μ΄ αρέσει
να περνώ την ώρα μου με τα παιδιά μου, να παίρνω τον υπνάκο μου με τη γυναίκα
μου, να παίζω κιθάρα με τους φίλους μου», απαντά ο Μεξικανός.
Ο Αμερικανός
δεν εντυπωσιάζεται. «Βρε κακομοίρη! Σκέφτηκες ποτέ πως, αν δούλευες σκληρότερα,
θα μπορούσες να αγοράσεις και δεύτερη βάρκα κι σιγά- σιγά ολόκληρο στόλο;».
«Οπότε;»,
ρωτά ο ψαράς.
«Δεν
καταλαβαίνεις; Θα ’φευγες από αυτήν τη μιζέρια, κακόμοιρε! Θα μπορούσες να
γίνεις επικεφαλής μιας μεγάλης εταιρείας, να μετακομίσεις στη Νέα Υόρκη και να
μπεις στη Γουώλ Στρητ. Με την πάροδο των χρόνων θα μπορούσες να πουλήσεις τις
μετοχές σου και να γίνεις πάμπλουτος».
«Κι ύστερα
απ’ όλα αυτά, σενιόρ;», ρωτά ο ψαράς.
«Ύστερα
έρχεται το καλύτερο!», απαντά ο επιχειρηματίας. «Παίρνεις σύνταξη. Μετακομίζεις
σ’ ένα μεξικάνικο ψαροχώρι. Παίρνεις τον υπνάκο σου με τη γυναίκα σου και
παίζεις με τα παιδιά σου...».
«Ευχαριστώ,
σενιόρ, για τις συμβουλές σου.», απαντά ο ψαράς απομακρυνόμενος. «Προτιμώ,
όμως, να περνώ αυτές τις ευτυχισμένες στιγμές, όχι όταν θα βγω στη σύνταξη,
αλλά τώρα που είμαι νέος, και ας μείνω για πάντα φτωχός!».
Είμαι
βέβαιος πως πολλοί αναγνώστες του κειμένου θα διαφωνούν απόλυτα (ή εν μέρει) με
τη θέση μου αυτή (ο πλούτος δε φέρνει την ευτυχία). Όμως, οι έρευνες είναι
ξεκάθαρες: πλούτος και ευτυχία συνήθως δεν πάνε μαζί. Όποιος επισκέπτεται την
Ευρώπη απορεί με τα σοβαρά πρόσωπα και τα σουφρωμένα φρύδια των ανθρώπων στις
πιο ευημερούσες χώρες. Στην Κούβα μαγεύεται από το γέλιο, το γλέντι και το διάχυτο
έρωτα, που βλέπει σ’ αυτόν το φτωχό λαό. Κατά τη δεκαετία το ’80, ζητήθηκε από
Δυτικοευρωπαίους να απαντήσουν στη «μητέρα όλων των ερωτήσεων»: είστε
ευτυχισμένοι; Οι Γερμανοί, -οι πλουσιότεροι- αποδείχτηκαν οι πιο δυστυχισμένοι.
Οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι-οι φτωχότεροι- φάνηκαν οι πιο ευτυχισμένοι. Το
1998 παγκόσμια έρευνα της Αgnus Reid Group κατέληξε στη διαμόρφωση ενός Δείκτη
Ελπίδας ζητώντας από τους ανθρώπους να απαντήσουν πόσο αισιόδοξοι ένιωθαν για
το μέλλον. Η απαισιοδοξία κυριάρχησε στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στις χώρες
εκατέρωθεν του Ρήνου. Στη Γερμανία (κατά κεφαλή ΑΕΠ 28.000 δολάρια τότε, 49.500
τώρα), μόλις το 18% των ερωτηθέντων έβλεπαν το μέλλον με προσμονή και στη
Γαλλία (26.000 δολάρια τότε, 41.300 τώρα) το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε το 17%.
Αντίθετα, Νότια Αφρική (3.500 δολ.) και Βραζιλία (4.400 δολ) τοποθετήθηκαν στο
42% και 64% του Δείκτη Ελπίδας.
Δεν
είναι καινούριο το συμπέρασμα ότι η σχέση μεταξύ υλικής ευημερίας και
συναισθηματικής ισορροπίας είναι μάλλον αντιστρόφως ανάλογη. Όταν ο Ιησούς
διακήρυξε ότι «ουκ επ΄ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος», υπενθύμισε σε όλους όσοι
θεωρούν τον άνθρωπο μόνο ως homo economicus τις υλιστικές παρωπίδες τους.
«Πλούσιε, αναρωτήσου, αν είσαι ευτυχισμένος, και αμέσως θα βγεις από την
ψευδαίσθησή σου» έγραφε ο Τζον Στιούαρτ Μιλ.
Με τη
συνειδητοποίηση ότι «ο πλούτος δε φέρνει την ευτυχία» ζητείται πλέον ένα νέο
μέτρο για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Η σημερινή κλίμακα, ο Δείκτης Ανθρώπινης
Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ταξινομεί τις χώρες με βάση το κατά κεφαλή
εισόδημα, το ποσοστό γνώσης, ανάγνωσης και γραφής και τον προσδοκώμενο μέσο όρο
ζωής. Αυτά τα κριτήρια- τι έκπληξη!- επέλεξαν άνθρωποι με υψηλό κατά κεφαλή
εισόδημα, υψηλά επίπεδα γνώσης γραφής και ανάγνωσης και υψηλό προσδοκώμενο μέσο
όρο ζωής. Στο δείκτη αυτό μια χώρα με μεγάλο ποσοστό αναλφάβητων, αγροτών,
ψαράδων, υλοτόμων κ.τ.λ. βαθμολογείται στην ουσία με μηδέν. Μια χώρα νευρωτικών
με δύο διδακτορικά έκαστος, που ζουν ως τα 90 χρόνια τους, βαθμολογείται με
άριστα…
Οι
Μπακούτου, φυλή του Κογκό, ανέκαθεν θεωρούσαν τη λογική του λευκού ανθρώπου
λιγάκι «παλαβή». Τον αποκαλούν «νυχτερίδα που αποφασίζει να πετάξει, αλλά δεν
ξέρει που να πάει»! Αν ισχύει η ιστορία που γράψαμε στην αρχή το ίδιο πιστεύουν
και πολλοί Μεξικανοί.
[1] Ο κ.
ΑΛΕΞΙΟΥ αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας "Πρωινός Τύπος". (Για τυχόν επισημάνσεις,
παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
Share this
