Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία; [1] (Α’ ΜΕΡΟΣ)
[...] Με την ευτυχία συμβαίνει ό,τι ακριβώς
και με τον Ήλιο ή το Θάνατο: δεν μπορούμε να την κοιτάξουμε κατάφατσα. Μόλις
θελήσουμε να την πιάσουμε, εξαφανίζεται. Ξέρουμε πολύ καλά πότε είμαστε
δυστυχείς, εκνευρισμένοι, θυμωμένοι ή θλιμμένοι, αλλά δε συνειδητοποιούμε πότε
είμαστε ευτυχισμένοι, παρά μόνον όταν πια η κατάσταση αυτή αποτελεί παρελθόν.
Ωστόσο, την αναζητούμε σαν να επρόκειτο για μια κρυμμένη διάσταση, μια χώρα που
θέλουμε να κατακτήσουμε, την κυνηγάμε σαν ένα άγριο θήραμα. Για να πετύχουμε το
σκοπό μας, καθηγητές σε σοβαρά πανεπιστήμια μελετούν το θέμα, ενώ
δημιουργήθηκαν ήδη κλινικές γέλιου, καταστρώθηκαν κυβερνητικά σχέδια,
επιστήμονες ανατέμνουν τον εγκέφαλο, για να εντοπίσουν τη ζώνη ευτυχίας, χάπια
διατίθενται, όπως τα περίφημα Προζάκ...
Φαίνεται, τελικά, πως θεωρούμε την ευτυχία αναφαίρετο
δικαίωμά μας. Όσοι, όμως, νομίζουν πως
μπορούν να την αγοράσουν με το χρήμα, απατώνται, γιατί είναι πλέον σίγουρα πως
η ευτυχία δεν αγοράζεται. Όχι μόνο το να κατέχεις όλο και περισσότερα υλικά
αγαθά δεν προσφέρει πραγματική ικανοποίηση, αλλά επί πλέον εκείνοι που έθεσαν
τον πλουτισμό ως προτεραιότητα στη ζωή τους γρήγορα αντιμετώπισαν το άγχος και
την κατάθλιψη σε ασυνήθιστο βαθμό και συγχρόνως είδαν μειωμένη την αίσθηση της
ευμάρειας. Το ίδιο ισχύει για εκείνους που αναζητούν, πέρα από οτιδήποτε άλλο,
τη δόξα και το να γίνουν ελκυστικοί πάση θυσία. Σε ψυχολογικό μάλιστα επίπεδο φαίνεται πως δεν τα καταφέρνουν καλύτερα
από εκείνους που αντί για δόξα επιδιώκουν να δημιουργήσουν στενές σχέσεις με
τους άλλους, να αναπτύξουν τη δική τους ταυτότητα ή να βοηθήσουν τους
συνανθρώπους τους.
Πράγματι, παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει πως ούτε τα έσοδα ούτε η ομορφιά
έχουν σχέση με την αίσθηση της ευζωίας, αλλά ο Ρίτσαρντ Ράιαν, καθηγητής
Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ράτσεστερ, έκανε ακόμη πιο ανησυχητικές
ανακαλύψεις. Σε τρεις έρευνες, που δημοσιεύτηκαν σε σημαντικά έντυπα Ψυχολογίας
και που συμπληρώνονται συνεχώς, οι ερευνητές σκιαγραφούν ένα πολύ σκοτεινό
πορτρέτο όσων δίνουν προτεραιότητα στους «συμβατικούς
στόχους», όπως το χρήμα, τη δόξα ή την ομορφιά. Αυτά οι άνθρωποι όχι μόνο πέφτουν
πιο συχνά σε κατάθλιψη από τους υπόλοιπους ανθρώπους, αλλά παρουσιάζουν και
μεγαλύτερες διαταραχές συμπεριφοράς.
Πού βρίσκεται, λοιπόν, η ευτυχία ύστερα από τόσες μελέτες και
έρευνες; Μήπως στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή; Όλοι
ψάχνουμε να βρούμε τις αιτίες του ανικανοποίητου και η ζωή μας γίνεται ένα
ταξίδι σε αναζήτηση του εαυτού μας, με την πρόθεση να βρούμε στη διαδρομή την
ευτυχία. Αλλά κανείς δεν ξέρει πού ακριβώς βρίσκεται. Η ευτυχία είναι ένα
υποπροϊόν, μια έννοια που παραμένει ανάμεσα στις γραμμές, είναι σαν μια σκιά.
Με την ψυχοθεραπεία μπορούμε ίσως να βρούμε τις αιτίες του πόνου ή της
κακοδαιμονίας μας και συνειδητοποιώντας τες να ξαναπάρουμε τη ζωή στα χέρια
μας. Αλλά αυτό δε σημαίνει πως βρίσκουμε και την ευτυχία. Εκείνος που ισχυρίζεται πως είναι ευτυχισμένος είναι αυτός που έχει
πολλές δραστηριότητες. Σ' αυτό καταλήγουν όλες οι επιστημονικές έρευνες για την
ευτυχία. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν πάντα κάποιο σκοπό στη ζωή τους.
Επομένως, «συνταγή» για την ευτυχία δεν υπάρχει. Υπάρχουν, όμως, στοιχεία τα οποία αποκαλύπτουν ορισμένα «συστατικά»
της που μπορούν να μας βοηθήσουν να την πλησιάσουμε: Ένα ποδήλατο, μια
συναυλία, η οικογένειά μας, μια γνωριμία με έναν άγνωστο ή μια ευγενική πράξη
είναι η αρχή για να… αισθανθούμε μέσα μας κάπως ευτυχισμένα...
Πάντως, «ο πλούτος δε
φέρνει την ευτυχία». Οι Μπακούτου, μια φυλή του Κογκό, είναι βέβαιο ότι το
γνωρίζουν αυτό. Γι’ αυτό ανέκαθεν θεωρούσαν τη λογική του λευκού ανθρώπου
λιγάκι «παλαβή».
Συνεχίζεται…[2]
Share this
