Επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου, Φιλόλογος [1]
Η νέα σχολική χρονιά κλείνει τον πρώτο
της μήνα και ήδη οι εκπαιδευτικοί έχουν σχηματίσει μια πρώτη εικόνα για τους
μαθητές τους. Μέσα όμως από την προσωπικότητα του κάθε μαθητή διακρίνουν και
τον τύπο του γονέα που βρίσκεται πίσω του. Σε δύο κείμενα, με βάση απόψεις ειδικών,
αλλά εμπλουτισμένα και με δικά μου στοιχεία και βιώματα θα παρουσιάσω τα
χαρακτηριστικά αυτών των γονέων, τους οποίους αδρομερώς κατατάσσω σε δύο
κατηγορίες: στους απαιτητικούς γονείς και στους επιτρεπτικούς (παραχωρητικούς)
γονείς[2].
ΜΑΘΗΤΕΣ
και ΓΟΝΕΙΣ
Β’ Μέρος: Επιτρεπτικοί- παραχωρητικοί
γονείς
Στο
προηγούμενο κείμενό μας μιλήσαμε για τα χαρακτηριστικά των απαιτητικών γονέων[3]. Σήμερα θα
μιλήσουμε για τον άλλο τύπο γονιού: του υπερβολικά επιτρεπτικού- παραχωρητικού.
Οι υπερβολικά επιτρεπτικοί-παραχωρητικοί γονείς παραχωρούν και επιτρέπουν στο
παιδί τα πάντα, χωρίς να προσφέρουν καθοδήγηση και χωρίς να το βοηθούν να
μαθαίνει από τις συναισθηματικές του εμπειρίες. Η έλλειψη ορίων σημαίνει
συνήθως και απουσία κανόνων στην οικογένεια. Δεν προσφέρουν στο παιδί τους τη
δυνατότητα να αποκτήσει τρόπους διαχείρισης των δύσκολων καταστάσεων. Έτσι, τα
παιδιά δε μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που τυχόν προκύπτουν.
Βέβαια, οι
γονείς αυτοί, με την υπερβολική αποδοχή, επιδιώκουν την ευτυχία του παιδιού
τους. Μπορεί να συμπάσχουν με το παιδί, στη συνέχεια, όμως, δε γνωρίζουν πώς να
το καθοδηγήσουν στον χειρισμό των δύσκολων καταστάσεων και των αρνητικών
συναισθημάτων που αυτές ίσως τού προκαλέσουν. Το παιδί των υπερβολικά
επιτρεπτικών-παραχωρητικών γονέων δεν έχει γνωρίσει όρια σε ανάρμοστες
συμπεριφορές και δεν έχει μάθει να βρίσκει κατάλληλες διεξόδους, για να
εκτονώσει τον θυμό ή την επιθετικότητά του.
Οι
επιτρεπτικοί-παραχωρητικοί γονείς, εγκλωβισμένοι συνήθως στην απεριόριστη αγάπη
Τέλος, υπάρχει
και μια ακόμη κατηγορία γονέων, η χειρότερη κατ’ εμέ: οι αποστασιοποιημένοι. Οι αποστασιοποιημένοι γονείς θεωρούν ότι
τα συναισθήματα των παιδιών τους είναι ασήμαντα, παράλογα και συχνά τα παραγνωρίζουν.
Επιδιώκουν τη γρήγορη εξαφάνιση των αρνητικών συναισθημάτων των παιδιών.
Προσπαθούν με περισπασμούς να αναστείλουν τα συναισθήματα των παιδιών τους,
γιατί τους προκαλούν σύγχυση και άγχος. Συχνά γελοιοποιούν ή ελαχιστοποιούν τα
συναισθήματα των παιδιών τους. Οι γονείς αυτοί συνήθως δεν έχουν επίγνωση ούτε
των δικών τους συναισθημάτων ούτε των άλλων. Φοβούνται μήπως χάσουν το
συναισθηματικό έλεγχο. Νιώθουν άβολα, φοβούνται, πιέζονται, ενοχλούνται,
πληγώνονται ή πνίγονται από τα συναισθήματα των παιδιών τους.
Τα παιδιά των «αποστασιοποιημένων» συναισθηματικά γονέων μαθαίνουν ότι
τα συναισθήματά τους είναι λανθασμένα και χωρίς αξία. Δυσκολεύονται να
αναγνωρίσουν και να αποδεχθούν ιδιαίτερα τα αρνητικά τους συναισθήματα και πιστεύουν ότι κάτι «δεν πάει καλά» όταν νιώθουν έτσι. Τέλος, είναι
πιθανό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες και
στην έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων τους.
Ο καλύτερος τύπος γονέα αναφορικά με το είδος
της συναισθηματικής διαπαιδαγώγησης που χρησιμοποιεί προς το παιδί του είναι ο λεγόμενος «συναισθηματικός μέντορας». Ο γονέας-συναισθηματικός μέντορας διαπαιδαγωγεί το
παιδί του σύμφωνα με κάποιες βασικές αρχές συναισθηματικής αγωγής. Αλλά για του
γονείς αυτούς θα μιλήσουμε πολύ αργότερα, όταν θα πλησιάζει η εποχή που τα
παιδιά παίρνουν τις πρώτες αξιολογικές επιδόσεις τους (βαθμοί τριμήνων-
τετραμήνων).
[1] Ο κ. ΑΛΕΞΙΟΥ
αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη και Σάββατο στην εφημερίδα της Καρδίτσας «Πρωινός
Τύπος». (Για τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, επικοινωνία κ.τ.λ: vaalexiou@yahoo.gr)
[2] Ο γονεϊκός τύπος «επιτρεπτικοί – παραχωρητικοί γονείς»
δημιουργήθηκε από τον ψυχολόγο John. Gottman,
κορυφαίου επιστήμονα στη συναισθηματική νοημοσύνη των ανθρώπων στη νεανική τους
ηλικία.
Share this
